Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ἐγὼ δὲ ἠρώτησα αὐτόν· καὶ ποῖος εἶσαι σύ, κύριέ μου, ὅστις λέγεις ταῦτα καὶ μακαρίζεις μεγάλως ἡμᾶς τοὺς Μοναχούς; Μοὶ ἀπεκρίθη· ἐγὼ εἶμαι ὁ μέγας Κωνσταντῖνος, ὅστις κατέβηκα ἀπὸ τοὺς οὐρανούς, διὰ νὰ σοῦ φανερώσω τὴν δόξαν, τὴν ὁποίαν ἀπολαμβάνουν οἱ Μοναχοὶ εἰς τοὺς οὐρανούς, ὡς καὶ τὴν οἰκειότητα καὶ παρρησίαν τὴν ὁποίαν ἔχουν πρὸς τὸν Χριστόν· καὶ μακαρίζω μὲν ἐσένα, ὦ Παΐσιε, διότι παρακινεῖς αὐτοὺς εἰς ταύτην τὴν ἱερὰν διαγωγὴν τῆς ἀσκήσεως, μέμφομαι δὲ καὶ κατηγορῶ τὸν ἑαυτόν μου, διότι δὲν ἐπέτυχα τὴν τοιαύτην μεγαλωτάτην τάξιν τῶν Μοναχῶν καὶ δὲν ὑποφέρω τὴν ζημίαν τὴν ὁποίαν ἔλαβα. Πάλιν δὲ εἰπόντος ἐμοῦ· διατί, ὦ θαυμάσιε, κατηγορεῖς τὸν ἑαυτόν σου; ἆρά γε δὲν ἀπήλαυσας σὺ τὴν ἀΐδιον ἐκείνην δόξαν καὶ τὴν θείαν ἔλλαμψιν; Μοῦ ἀπεκρίθη· ναί, τὴν ἀπήλαυσα, ἀλλὰ δὲν ἔχω τὴν αὐτὴν παρρησίαν τῶν Μοναχῶν, οὐδὲ τὴν ἴσην τιμὴν μὲ ἐκείνους· διότι ἔβλεπον τὰς ψυχὰς μερικῶν Μοναχῶν, αἱ ὁποῖαι, χωρισθεῖσαι τοῦ σώματος, ἐπετοῦσαν ὡς ἀετοὶ καὶ μὲ θάρρος πολὺ ἀνέβαιναν εἰς τοὺς οὐρανούς, τὸ δὲ ἐναντίον τάγμα τῶν δαιμόνων δὲν ἐτόλμα νὰ πλησιάσῃ παντελῶς εἰς αὐτάς. Ἔπειτα ἔβλεπον, ὅτι ἠνοίγοντο εἰς αὐτὰς αἱ θύραι τοῦ οὐρανοῦ καὶ εἰσήρχοντο ἐντὸς αὐτοῦ καὶ ἐμφανιζόμεναι εἰς τὸν οὐράνιον Βασιλέα, παρεστέκοντο μὲ πολλὴν παρρησίαν εἰς τὸν θρόνον τοῦ Θεοῦ. Διὰ ταύτην λοιπὸν τὴν ἀξίαν θαυμάζων ἐγὼ σᾶς τοὺς Μοναχούς, σᾶς μακαρίζω καὶ κατηγορῶ τὸν ἑαυτόν μου, ὅτι δὲν ἠξιώθην νὰ λάβω τοιαύτην παρρησίαν. Θὰ ἤμην μακάριος ἐὰν ἄφηνον τὴν πρόσκαιρον βασιλείαν, τὸν μανδύαν τὸν βασιλικὸν καὶ τὸν στέφανον, γενόμενος δὲ πτωχὸς ἐφόρουν σάκκον καὶ ἐδεχόμην ὅσα ἄλλα ζητεῖ ἡ μοναχικὴ πολιτεία.

Τότε ἐγὼ εἶπον πάλιν· ὅλα καλὰ τὰ λέγεις, ὦ ἱερώτατε βασιλεῦ, καὶ μᾶς παρηγορεῖς μὲ αὐτά· ὅμως τοιαῦται πρέπει νὰ εἶναι αἱ κρίσεις τοῦ Θεοῦ ἡμῶν καὶ δὲν εἶναι δίκαιον νὰ εἴπωμεν ἀλλέως διὰ τὴν θείαν δικαιοκρισίαν, διότι ὁ δίκαιος κριτὴς ἀποδίδει τὰ πάντα μὲ δικαιοσύνην καὶ κατὰ τοὺς κόπους ἑκάστου ἀποδίδει καὶ τὴν πληρωμήν ὅτι ἡ ἰδική σου ζωὴ δὲν εἶχε τοὺς ἰδίους κόπους, οὔτε ἦτο ὁμοία μὲ τὴν ζωὴν τῶν Μοναχῶν· διότι σὺ μὲν εἶχες τὴν γυναῖκα βοηθόν σου, τὰ τέκνα σου, τοὺς δούλους σου καὶ τὰς διαφόρους ἀπολαύσεις καὶ ἀναπαύσεις.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.