Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Τοιουτοτρόπως ὑπὲρ πάντα νόμον τῆς φύσεως διεφύλαξεν ἄτροφον καὶ τὸν Προφήτην Ἠλίαν ἕως τώρα καὶ θέλει τὸν φυλάξει ἕως εἰς τοὺς ὑστέρους καιρούς. Καὶ ταῦτα μὲν ἱκανὰ πρὸς ἀπόδειξιν τοῦ ὑπερφυσικοῦ τούτου χαρίσματος.

Συνέτρεχον δὲ εἰς τὸν θεῖον Παΐσιον, κατ’ εὐδοκίαν Θεοῦ, πλήθη ἀναρίθμητα Μοναχῶν καὶ λαϊκῶν, ἐπιθυμοῦντες νὰ συγκατοικοῦν μὲ αὐτόν, οἵτινες, περικυκλώσαντες αὐτόν, καθὼς αἱ μέλισσαι τὸ κηρίον, ἀπελάμβανον ἀπλήστως τὸ νοητὸν μέλι καὶ τὴν γλυκυτάτην διδασκαλίαν του, θαυμασίως δὲ γλυκαινόμενοι ἀπὸ αὐτήν, ἄφηνον τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐν τῷ κόσμῳ καὶ καθ’ ἑκάστην ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν Μοναχῶν. Ὅθεν τοὺς μὲν ἐπιθυμοῦντας νὰ ἡσυχάζουν κατὰ μόνας ἐδίδασκε νὰ συνομιλοῦν μὲ τὸν Θεὸν διὰ προσευχῆς, τοὺς δὲ θέλοντας νὰ εἶναι εἰς ὑποταγὴν καὶ ὑπακοήν, τὴν μακαρίαν ὄντως διαγωγήν, εἰσῆγεν εἰς κοινόβιον, νὰ συγκατοικοῦν μὲ ἄλλους ἀδελφούς, διορίζων αὐτοὺς νὰ ἐργάζωνται καὶ ἐργόχειρον ἁρμόδιον εἰς αὐτούς· ἀφ’ ἑνὸς μέν, ἵνα μὴ παραμένουν ἀργοί, ἀλλὰ νὰ γυμνάζωνται, διὰ νὰ ἔχουν τὸ σῶμα ἐπιτήδειον εἰς τοὺς κόπους τῶν ἀρετῶν, ἀφ’ ἑτέρου δὲ διὰ νὰ κερδίζουν τὰ διὰ τὴν ἐπίγειον ζωὴν ἀναγκαῖα μὲ τὸν ἱδρῶτα καὶ τοὺς κόπους των καὶ νὰ ἐλεοῦν καὶ τοὺς πτωχούς. Ἐπάνω δὲ εἰς ὅλα τοὺς ἔδωκεν ἐντολὴν ἀπαράβατον, νὰ μὴ κάμνουν τίποτε, οὐδὲ τὸ παραμικρόν, ἀκολουθοῦντες τὸ θέλημά των, ἀλλὰ μὲ γνώμην καὶ ἄδειαν τοῦ πνευματικοῦ των πατρός. Τοιουτοτρόπως μὲν ἐδίδασκε καὶ ἐπεμελεῖτο τοὺς ἀδελφούς· τὴν δὲ ἄσκησιν ὅπου ἔκαμνεν ἐκεῖνος εἰς τὴν ἡσυχίαν καὶ ἀναχώρησιν, τίς δύναται νὰ τὴν διηγηθῇ κατὰ ἀκρίβειαν;

Ἀπῆλθε ποτὲ εἰς τὴν ἐσωτέραν ἔρημον ὁ θεῖος Παΐσιος, καὶ εὑρὼν ἐκεῖ σπήλαιον, κατῴκησεν εἰς αὐτὸ τρεῖς χρόνους· ἐπειδὴ δὲ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς του ηὔξησαν κατὰ πολὺ καὶ ἐμάκρυναν, τί μεθοδεύεται ὁ ἀοίδιμος; Ἐκάρφωσε πάσσαλον εἰς τὸ ἀνῶτερον μέρος τοῦ σπηλαίου, καὶ προσέδενεν εἰς αὐτὸν τὴν κόμην του. Οὕτω προσηύχετο σπουδαιότερον καὶ κοπιαστικώτερον· ὄχι δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ εἰς ἄλλους πολλοὺς ἀγῶνας καὶ κόπους ὑπεβάλλετο νύκτα καὶ ἡμέραν, καὶ θερμαινόμενος ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ ἀνάπαυσιν ἐλογίζετο τοὺς ἀδιακόπους ἐκείνου ἀγῶνας. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Σωτὴρ ἡμῶν ἐφανερώθη εἰς αὐτόν, καθὼς ὑπεσχέθη εἰς τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.