Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ἐνήστευε συναπτῶς δύο ἑβδομάδας, τὸ δὲ Σάββατον ἔτρωγε πάλιν τὴν συνηθισμένην τροφήν, ἤτοι ὀλίγον ἄρτον καὶ ἅλας· τὸ δὲ πλέον θαυμαστὸν ἦτο, ὅτι οὐδεὶς ἐγνώριζε τὴν ἰσάγγελον πολιτείαν του, ἐκτὸς τοῦ τὰ κρυπτὰ καὶ ἄδηλα βλέποντος Θεοῦ. Ὅθεν αἰχμαλωτισθεὶς ἀπὸ τὸν ἔρωτα τῆς ἡσυχίας, ἐκεῖνο μόνον ἠγάπα, νὰ προσεύχεται καὶ νὰ συνομιλῇ πάντοτε μόνος μὲ μόνον τὸν Θεόν, διὰ μέσου δὲ τῶν ἐλλάμψεων ὅπου ἐκπέμπονται ἀπὸ αὐτὸν νὰ πλησιάζῃ εἰς τὸ ἀκρότατον τῶν ἐφετῶν, ὅπερ εἶναι ὁ παντέλειος Θεός.

Γνωρίζων λοιπὸν ἐγὼ ὅτι ὁ θεῖος Παΐσιος εἶχε τοιούτους λογισμοὺς διὰ νὰ ἡσυχάσῃ μόνος, ἂν καὶ ὁ χωρισμός του δι’ ἐμὲ ἦτο πράγμα ἀνυπόφορον, μὲ ὅλον τοῦτο ἔκαμα δοκιμὴν διὰ νὰ γνωρίσω τὸν τρόπον τῆς ἡσυχίας ἐκείνης, πόθεν ἦτο: ἀπὸ Θεοῦ ὁδηγίαν ἢ ἀπὸ μόνην τὴν θέλησίν του; Ὅθεν εἶπον πρὸς αὐτόν· ἀδελφὲ Παΐσιε, ἰδοὺ σὲ βλέπω, ὅτι κυριεύεσαι ἀπὸ τὸν ἔρωτα τῆς ἡσυχίας· ἤξευρε καλῶς ὅτι καὶ ἐγὼ τὸν αὐτὸν πόθον ἔχω, δὲν ἠξεύρω ὅμως πόθεν ἦλθεν εἰς ἡμᾶς ὁ τοιοῦτος λογισμός· ἔλα λοιπὸν νὰ παρακαλέσωμεν τὸν οἰκτίρμονα Θεόν, νὰ μᾶς φανερώσῃ τὸ θέλημά Του τὸ ἅγιον καὶ κατὰ τὴν θέλησιν ἐκείνου νὰ πράξωμεν· ἢ καὶ οἱ δύο ὁμοῦ νὰ ἡσυχάσωμεν εἰς ἕνα τόπον ἢ νὰ χωρισθῶμεν ὁ εἷς ἀπὸ τὸν ἄλλον. Ταῦτα ἀκούσας ὁ Παΐσιος ἀπεκρίθη· καλῶς λέγεις, ἠγαπημένε μου Ἰωάννη, οὕτως ἂς πράξωμεν, διὰ νὰ εἶναι εὐπρόσδεκτος εἰς τὸν Θεὸν ἡ περὶ τῆς ἡσυχίας προθυμία μας καὶ ἀπηλλαγμένη πάσης ἀμφιβολίας.

Ταῦτα εἰπόντες διήλθομεν τὴν νύκτα ἐκείνην ἀγρυπνοῦντες καὶ παρακαλοῦντες θερμότατα τὸν Θεόν, νὰ μᾶς ἀποκαλύψῃ τὸ θέλημά Του· ὁ δὲ Θεός, ὡς ἀγαθὸς καὶ εὔσπλαγχνος, εἰσήκουσε τὴν δέησίν μας καὶ κατὰ τὴν ὥραν τοῦ Ὄρθρου θεῖος Ἄγγελος ἐφάνη εἰς ἡμᾶς λέγων· ὁ Θεὸς προστάζει νὰ χωρισθῆτε, νὰ ἔχῃ δὲ ἕκαστος ἐξ ἡμῶν χωριστὴν κατοικίαν· καὶ σὺ μέν, ὦ Ἰωάννη, μεῖνε εἰς τοῦτον τὸν τόπον καὶ γενοῦ εἰς πολλοὺς ὁδηγὸς πρὸς σωτηρίαν· σὺ δέ, ὦ Παΐσιε, θεράπον τοῦ Χριστοῦ, ἀναχώρησον ἀπὸ ἐδῶ καὶ πορεύθητι εἰς τὸ δυτικὸν μέρος τῆς ἐρήμου, ὅπου θὰ συναθροισθῇ ἐκεῖ πρὸς χάριν σου λαὸς ἀναρίθμητος, λέγει Κύριος· θέλει οἰκοδομηθῆ ἐκεῖ Μοναστήριον καὶ θέλει δοξασθῆ εἰς αὐτὸν τὸν τόπον τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.