Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Τί δὲ μηχανεύεται ὁ φθονερὸς καὶ μισάνθρωπος ἐχθρός; Βλέπων τὸν θεῖον Παΐσιον, ὅτι διέρχεται ἀσφαλῶς τὰς παγίδας του καὶ μένει ἀβλαβὴς ἀπὸ τὰς ἐπιβουλάς του, ἔτριζε τοὺς ὀδόντας του, καὶ μὴ δυνάμενος νὰ πλησιάσῃ εἰς αὐτόν, διὰ τὴν δύναμιν ὅπου ἔλαβεν ἀπὸ τὸν Θεόν, ἐπεχείρησε νὰ τὸν νικήσῃ δολίως μὲ ἄλλον μέσον· ἤτοι ἐδοκίμασε μήπως τὸν γυμνώσῃ ἀπὸ τὴν ἀρετὴν τῆς ἀκτημοσύνης καὶ ἀκολούθως ἀπὸ τὴν θείαν χάριν, τοιουτοτρόπως δὲ πλησιάσῃ εἰς αὐτὸν καὶ τὸν νικήσῃ. Παρουσιάζεται ὅθεν ὁ πολυμήχανος εἰς πλούσιόν τινα τῆς Αἰγύπτου, ἐμφανισθεὶς εἰς αὐτὸν μὲ σχῆμα Ἀγγέλου, καὶ τοῦ λέγει· ὕπαγε εἰς τὴν ἔρημον, ὅπου θέλεις εὕρει πτωχόν τινα ἄνθρωπον, Παΐσιον ὀνόματι, πλουτισμένον ὅμως καὶ λαμπρῶς ἐστολισμένον μὲ τὰς ἀρετάς, καὶ σκεῦος ἐκλεκτὸν τῆς θείας χάριτος· προσκύνησον δὲ αὐτὸν προσφέρων εἰς αὐτὸν πλουσιοπαρόχως χρήματα πολλά, διὰ νὰ τὰ μοιράσῃ ἐλεημοσύνην εἰς τοὺς ἐκεῖ ἀσκουμένους Μοναχούς. Ὁ δὲ πλούσιος, μὴ γνωρίσας τὴν δαιμονικὴν πλάνην, παραλαβὼν φορτίον ἀργυρίου καὶ χρυσίου ἦλθεν εἰς τὸν Ἅγιον.

Ἀλλ’ ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψεν εἰς τὸν δοῦλόν του τὴν ἐπιβουλὴν τοῦ δαίμονος, καὶ τὴν παγίδα τὴν ὁποίαν ἔστησεν εἰς αὐτόν, διὰ τῆς δωρεᾶς τοῦ ἄρχοντος. Ὅθεν ἐσηκώθη παρευθὺς ὁ Ὅσιος καὶ ἐπῆγεν εἰς προϋπάντησιν τοῦ ἄρχοντος. Εὐθὺς δὲ ὡς τὸν εἶδεν ἐκεῖνος, τὸν ἠρώτησε· ποῖος εἶναι ὁ Παΐσιος, καὶ ποῦ εὑρίσκεται; Ὁ δὲ Παΐσιος τοῦ λέγει· τί τὸν θέλεις; Ὁ δὲ ἄρχων τοῦ ἀπεκρίθη· ἀργύρια ἔφερα νὰ τοῦ δώσω, διὰ νὰ μοιράσῃ ἐλεημοσύνην εἰς τοὺς Μοναχούς. Ὁ δὲ Ὅσιος τοῦ λέγει· συγχώρησόν μας, φιλόχριστε ἄνθρωπε, διότι ἡμεῖς οὐδεμίαν ἀνάγκην ἔχομεν ἀργυρίων, ὅταν θελήσωμεν νὰ κατοικήσωμεν εἰς τὴν ἔρημον ταύτην· μόνον λάβε ταῦτα καὶ πορεύου εἰς εἰρήνην καὶ μὴ λυπῆσαι. Διότι ὁ Θεὸς θέλει δεχθῆ τὴν δωρεάν σου, ἐὰν αὐτὰ τὰ ἀργύρια, ποὺ ἔφερες διὰ νὰ δώσῃς εἰς τοὺς Μοναχούς, τὰ διαμοιράσῃς εἰς τοὺς πτωχούς· ὅτι εἰς τὰ χωρία τῆς Αἰγύπτου ὑπάρχουν πολλοὶ ἐνδεεῖς καὶ ὀρφανὰ καὶ χῆραι· ἐὰν δὲ θελήσῃς νὰ φροντίζῃς περὶ αὐτῶν, θέλεις λάβει παρὰ Θεοῦ πολλαπλασίους τοὺς μισθούς. Ὁ δὲ ἄρχων, ὑπακούσας εἰς τοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου, ἐπέστρεψεν εἰς τὴν Αἴγυπτον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.