Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ἐπιστρέψαντος δὲ τοῦ Παϊσίου εἰς τὸ σπήλαιόν του, ἐφάνη εἰς αὐτὸν ὁ διάβολος λέγων· ὦ βία! δὲν δύναμαι, Παΐσιε, νὰ σοῦ κάμω τίποτε, διότι κατενίκησες τὰς παγίδας μου· φεύγω λοιπὸν ἀπὸ σὲ καὶ πορεύομαι νὰ πολεμήσω ἄλλους, εἰς σὲ δὲ πλέον δὲν ἔρχομαι, διότι ἐνικήθην. Ὁ δὲ Ὅσιος ἐπιτιμήσας αὐτὸν εἶπε· σιώπα, διάβολε, ὅτι εἶσαι πολὺς εἰς τὴν κακίαν· οὕτω δὲ καταισχυνθεὶς ἐδιώχθη, καὶ πλέον δὲν ἐτόλμα νὰ πλησιάσῃ εἰς αὐτόν. Ὁ δὲ θεῖος Παΐσιος ἀπῆλθεν εἰς τὴν ἐσωτέραν ἔρημον, καὶ κατὰ μὲν τὸ σῶμα κατῴκει ἐκεῖ μὲ σκληρὰν καὶ σχεδὸν ἄσαρκον διαγωγήν, κατὰ δὲ τὸ πνεῦμα ἐσυλλογίζετο τὰ ἐπουράνια καὶ συνωμίλει μὲ τὸν Δεσπότην Χριστόν. Ὅθεν τὸ θεῖον Πνεῦμα ὅπου ἐκατοικοῦσεν εἰς τὸν Παΐσιον ηὐδόκησε νὰ τὸν κάμῃ θεωρητὴν τῶν οὐρανίων θησαυρῶν καὶ τῆς ἀγαλλιάσεως, τὴν ὁποίαν ἀπολαμβάνουν οἱ δίκαιοι.

Προσευχόμενος ὅθεν μίαν φορὰν ἦλθεν εἰς ἔκστασιν, ἁρπαγεὶς εἰς τὸν οὐρανόν· καὶ πρῶτον μὲν ἐθεώρει τὰ τερπνὰ κάλλη τοῦ Παραδείσου, ἐμπλησθεὶς χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως· ἔπειτα εἶδε καὶ τὴν Ἐκκλησίαν τῶν πρωτοτόκων, ἥτις εἶναι εἰς τοὺς οὐρανούς, ἤτοι ὅλους τοὺς Ἁγίους· μεταλαμβάνων δὲ ἀπὸ τὴν ἄϋλον ἐκείνην τρυφὴν καὶ ἀπόλαυσιν ἐκ τῆς ὀπτασίας ἐκείνης, ἠξιώθη παρὰ Θεοῦ νὰ λάβῃ τὸ χάρισμα τῆς ἐγκρατείας καὶ ἀσιτίας· μεταλαμβάνων δὲ τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων κάθε Κυριακήν, ἔμενε νηστικὸς ὅλην τὴν ἑβδομάδα, ἕως τὴν ἄλλην Κυριακήν, ὅτε μετελάμβανε πάλιν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, μὲ τὴν Ἁγίαν Μετάληψιν δὲ μόνον ἐπερνοῦσε, χωρὶς καμμίαν ἄλλην τροφήν. Ἂς μὴ ἀπιστήσῃ δέ τις ἀπὸ ἐκείνους, ὅσοι πείθονται εἰς τὸν θεῖον λόγον, μηδὲ ἂς ἀμφιβάλλῃ διὰ τὴν ἀλήθειαν τῶν λεγομένων, διότι ὅλα ὑποτάσσονται εἰς τὸ θεῖον νεῦμα καὶ θέλημα· διὰ τοῦτο δὲν θέλω κρύψει τὴν ἀλήθειαν, ὅτι μὲ τὴν μετάληψιν τῶν θείων Μυστηρίων ἐπέρασε νηστικὸς χωρὶς σωματικὴν τροφὴν ἑβδομήκοντα χρόνους, τοῦτο ὅμως δὲν εἶναι θαυμαστὸν οὔτε ἀδύνατον διὰ τὴν ἀνείκαστον δύναμιν τοῦ Θεοῦ. Διότι τὰ σωματικὰ φαγητὰ τὰ ζητεῖ ἡ φύσις διὰ τὴν σύστασιν καὶ διαμονὴν τῶν σωμάτων, ἡ δημιουργικὴ ὅμως δύναμις τοῦ Θεοῦ, ἥτις εἶναι ἀνενδεὴς καὶ εἰς νόμον τῆς φύσεως οὐδόλως ὑποτάσσεται, δίδει βέβαια αὐτὸ τὸ χάρισμα εἰς τοὺς ὑψηλοτέρους καὶ ἀνωτέρους τῆς φύσεως, οἷος ἦτο καὶ ὁ θεῖος οὗτος Παΐσιος, τὸ ὁποῖον χάρισμα εἶναι ὑπὲρ τὴν ἀνθρωπίνην δύναμιν καὶ φύσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.