Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ὁ δὲ θεῖος Παΐσιος, διότι ἦτο θεοφοβούμενος, ὁμοῦ μὲ τὴν αὔξησιν τῆς ἡλικίας, ηὔξανε καὶ κατὰ τὴν θείαν χάριν· ἐπληγώθη ὅθεν ἡ καρδία του ἀπὸ τὴν θείαν ἀγάπην καὶ ἐπόθησε τὴν μοναχικὴν πολιτείαν. Φθάσας λοιπὸν εἰς ἡλικίαν ἱκανὴν διὰ νὰ ἐργάζεται τὰς ἐντολὰς τοῦ Κυρίου, ὡδηγήθη ὑπὸ τῆς θείας χάριτος, ὡς ἀρνίον ἄκακον, ἀπελθὼν εἰς τὴν ἔρημον πρὸς τὸν ποιμένα τῶν λογικῶν προβάτον, τὸν θεῖον Παμβώ, ὁ ὁποῖος ἔχων τὸ προορατικὸν χάρισμα, προεγνώρισε τὰ μέλλοντα περὶ τοῦ Παϊσίου καὶ δεξάμενος αὐτὸν μετὰ χαρᾶς πολλῆς τὸν ἐνέδυσε τὸ ἅγιον σχῆμα τῶν Μοναχῶν· ἐπειδὴ δὲ ἦτο σκεῦος ἐκλεκτὸν τῆς θείας χάριτος ὁ Παΐσιος, ὡδηγεῖτο ἀπὸ αὐτὴν εἰς κάθε ἀρετήν. Καὶ πρῶτον μὲν κατώρθωσε καλῶς τοὺς ἀγῶνας τῆς ὑπακοῆς καὶ τῆς ὑπομονῆς, ἐκτελῶν προθύμως ὅλα ἐκεῖνα, ὅσα τὸν ἐπρόσταζεν ὁ πνευματικός του πατήρ. Ἔπειτα ἐπεδόθη καὶ εἰς περισσοτέραν σκληραγωγίαν καὶ ἄσκησιν ἐπιθυμῶν νὰ φθάσῃ εἰς τὴν προκοπὴν τῶν τελείων.

Ὁ δὲ θεῖος πατὴρ ἡμῶν Παμβώ, βλέπων τὸν πόθον αὐτοῦ διὰ τὰ ὑψηλότερα κατορθώματα, τοῦ εἶπε· «τέκνον Παΐσιε, δὲν ἐπιτρέπεται εἰς ἐκεῖνον ὅστις εἶναι ἀρχάριος ἀγωνιστὴς νὰ ἀτενίζῃ ἄνθρωπον κατὰ πρόσωπον, ἀλλὰ νὰ κλίνῃ πάντοτε κάτω τὴν κεφαλήν, καὶ μὲ τὸν νοῦν του νὰ συλλογίζεται ἀδιαλείπτως τὰ οὐράνια, φανταζόμενος τὰ κάλλη καὶ τὰς ὡραιότητας τῆς ἀπορρήτου δόξης τοῦ Θεοῦ, ἐκ τῆς τοιαύτης δὲ θεωρίας νὰ δοξάζῃ τὴν παντοδύναμον ἀγαθότητα τοῦ εὐεργέτου Θεοῦ ἡμῶν». Ἀκούσας ὁ Παΐσιος τοὺς ψυχωφελεῖς τούτους λόγους τοῦ γέροντός του, ἐπληρώθη ὅλος ἀπὸ θεῖον πόθον· ὅθεν συνεμορθώθη εἰς τὴν πρᾶξιν μὲ τὴν ἐντολήν, διότι διῆλθε τρεῖς χρόνους φυλάττων τὴν ἐντολὴν αὐτὴν μὲ τόσην ἀκρίβειαν, ὥστε οὐδόλως ἀντίκρυσε πρόσωπον ἀνθρώπου, ἀλλὰ κατεγίνετο ὅλως δι’ ὅλου εἰς τὴν ἀνάγνωσιν τῶν θείων Γραφῶν καὶ εἰς τὴν ἔρευναν τῶν θείων νοημάτων, μὲ αὐτὰ δὲ ὡσὰν δροσερὰ νάματα ἐπότιζε καὶ ἐδρόσιζε τὴν ψυχήν του. Καὶ διὰ νὰ εἰπῶ καλύτερον, καθὼς λέγει ὁ Προφήτης Δαβίδ, ἦτο ὡς ἀειθαλὲς φυτὸν πεφυτευμένον πλησίον τῶν πηγῶν τῶν ὑδάτων, τὸ ὁποῖον ποτιζόμενον προκόπτει καὶ ἀνθεῖ καὶ εἰς τὸν ἁρμόδιον καιρὸν κάμνει καρπὸν ὥριμον καὶ γλυκύτατον. Ἐσυνήθιζε δὲ νὰ λέγῃ συχνάκις καὶ μὲ πολὺν πόθον τὸ ἀκόλουθον ρητὸν τοῦ Δαβίδ· «ὡς γλυκέα τῷ λάρυγγί μου τὰ λόγια σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.