Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ἀλλ’ ὁ μὲν Παΐσιος, οὕτως ἀδιαλείπτως προσευχόμενος, κατὰ τὸν Ἀπόστολον, ἐστενοχώρει καὶ ἐβασάνιζε τὸ σῶμά του μὲ νηστείας καὶ ἀγρυπνίας καὶ τὸ εἶχεν ὑποτεταγμένον εἰς τὰ θελήματα τῆς ψυχῆς. Ὁ δὲ θεῖος Παμβώ, βλέπων αὐτὸν τόσον πρόθυμον εἰς τὴν πνευματικὴν ἄσκησιν καὶ εἰς τὰς ἀρετάς, τὸν μετεχειρίζετο πατρικῶς καὶ τὸν ὡδήγει προσεκτικῶς εἰς τὰ θεάρεστα, οὕτω δὲ κυβερνῶν αὐτὸν καλῶς, καὶ εὐσεβῶς τὸν ἀνέδειξεν ἔμπειρον καὶ δόκιμον, κατά τε τὴν πρᾶξιν καὶ τὴν θεωρίαν. Ἐπειδὴ δὲ ἔφθασε τὸ τέλος τοῦ γέροντος καὶ αὐτὸς ἐβιάζετο πλέον διὰ νὰ φθάσῃ εἰς τὰ οὐράνια ἀγαθά, τὰ ὁποῖα ἀπὸ πολλοῦ ἐπόθει νὰ ἀπολαύσῃ, εὐχηθεὶς μὲ πολλὰς εὐχὰς τὸν Παΐσιον καὶ πολλὰς προφητείας περὶ αὐτοῦ εἰπών, μετέβη ἀπὸ τῆς γῆς πρὸς τὰ οὐράνια· καὶ τοιουτοτρόπως ὁ μὲν Παμβὼ ἀπήλαυσε καλῶς τὰς χρηστὰς ἐλπίδας, ὅπου εἶχεν, ἐγὼ δὲ ὁ ταπεινὸς Ἰωάννης, ὁ συγγράψας τὴν παροῦσαν διήγησιν, ἔμεινα ὁμοῦ μὲ τὸν Παΐσιον εἰς ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ κελλίον, ἔχοντες καὶ οἱ δύο ὁμοίαν γνώμην, καὶ διάγοντες ὁμοίαν δίαιταν καὶ πολιτείαν, κατὰ τὸν Κανόνα ὅπου παρελάβομεν ἀπὸ τὸν πνευματικόν μας πατέρα, στηρίζοντες ὁ ἕνας τὸν ἄλλον εἰς τὴν ἀρετὴν καὶ ἐπιμελούμενοι καὶ οἱ δύο τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν μας.

Ὀλίγου δὲ καιροῦ παρελθόντος, θερμανθεὶς ὁ Παΐσιος μὲ τὴν θέρμην τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἠγωνίζετο μὲ ὑψηλοτέραν πολιτείαν, καὶ ἤρχισε νὰ νηστεύῃ ὅλην τὴν ἑβδομάδα, ἔτρωγε δὲ μόνον τὸ Σάββατον, ἡ δὲ τροφή του ἦτο ὀλίγος ἄρτος καὶ ἅλας. Τὰς δὲ ἄλλας ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος, ἀντὶ νὰ τρέφεται μὲ ἄρτον αἰσθητόν, ἀπελάμβανε καὶ ηὐφραίνετο μὲ ἄρτον νοητόν, ἤτοι μὲ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ· ἀνεγίνωσκε δὲ συχνάκις καὶ ἐμελέτα καὶ τὴν προφητείαν τοῦ θεσπεσίου Ἱερεμίου, ὁ ὁποῖος ἐφάνη πολλάκις εἰς αὐτόν, ὡς λέγουσι, καὶ τοῦ ἡρμήνευε τὰ ἀπόκρυφα τῆς προφητείας νοήματα, καὶ μὲ αὐτὰ τὸν παρεκίνει εἰς ἔρωτα καὶ ἀγάπην τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν. Ἀλλ’ ἐπειδὴ πάντοτε ἐπεξετείνετο εἰς τὰ ἔμπροσθεν, κατὰ τὸν θεῖον Παῦλον, ἤτοι ἐβιάζετο πάντοτε νὰ κάμνῃ καὶ ἄλλας ἀρετάς, καὶ δὲν ηὐχαριστεῖτο εἰς τὰς προτέρας, εἰς τὴν μίαν ἑβδομάδα ὅπου ἐνήστευεν ἕως τότε, ἐπρόσθεσε καὶ ἄλλην μίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.