Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Γνωρίζω, πόσον ἐλυπήθητε, ἀδελφοί, ἀκούσαντες ταῦτα καὶ πόσον ἐπόνεσεν ἡ καρδία σας, καθὼς καὶ ἐγὼ ἐκπλήττομαι διὰ τὴν μεγάλην ὑπομονὴν καὶ μακροθυμίαν τοῦ Θεοῦ. Ἀλλ’ ὅμως θὰ σᾶς εἴπω ἀκολούθως καὶ τὸ παράδοξον ὅπου ἔγινεν εἰς αὐτόν, διὰ νὰ θαυμάσετε τὴν ἄπειρον φιλανθρωπίαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν θείαν ἐπίσκεψιν μὲ τὴν ὁποίαν μᾶς ἐπισκέπτεται ἄνωθεν.

Ὁ ἄνθρωπος λοιπὸν ἐκεῖνος, ὅστις μὲ τὴν παρακοὴν ἐχωρίσθη ἀπὸ τοὺς χριστιανοὺς διὰ τὴν ἀσέβειάν του, ὕστερον μετὰ καιρόν, φωτισθεὶς ἀπὸ τὸ φῶς τῆς θείας οἰκονομίας, ἦλθεν εἰς τὸν ἑαυτόν του καὶ μετενόησε δι’ ὅσα ἀνομήματα ἔπραξεν, ἐξ αὐτῆς τῆς αἰτίας. Τινὲς δὲ Μοναχοί, ἀπὸ ἐκείνους ὅπου ἐκατοικοῦσαν εἰς τὴν ἔρημον ἐκείνην εἰς τὴν ὁποίαν ἠσκήτευε, καὶ αὐτὸς πρότερον, πηγαίνοντες εἰς τὴν πόλιν ἐκείνην διὰ κάποιαν ἀνάγκην των, ἐπέρασαν ἀπὸ τὸν ἁμαρτωλὸν οἶκον τῆς Ἑβραίας. Τότε ἰδὼν αὐτοὺς ἐκεῖνος ἐπληγώθη τὴν καρδίαν, ἐνθυμηθεὶς τὴν παλαιὰν καὶ ἱερὰν ἐκείνην συνοδείαν τῶν Μοναχῶν, καὶ τοὺς ἠρώτησε πόθεν ἦσαν, πῶς ὠνομάζοντο καὶ διὰ ποίαν αἰτίαν ἦλθον εἰς τὴν πόλιν ἐκείνην. Οἱ δὲ Μοναχοὶ τοῦ ἀπεκρίθησαν, ὅτι ἦσαν ἀπὸ τὴν Νητρίαν, μαθηταὶ τοῦ θείου Παϊσίου καὶ ἦλθον εἰς τὴν πόλιν διὰ ἀνάγκην τινά. Τότε ἐκεῖνος τοὺς παρεκάλεσε θερμῶς νὰ εἴπουν εἰς τὸν μέγαν Παΐσιον νὰ παρακαλέσῃ τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ διὰ νὰ τὸν ἐξιλεώσῃ μὲ τὰς προσευχάς του καὶ νὰ τὸν ἐλευθερώσῃ ἀπὸ τὰς μηχανὰς τοῦ ἐχθροῦ. Οἱ δὲ Μοναχοὶ τοῦ ὑπεσχέθησαν ὅτι θὰ ἐκτελέσουν τὴν παραγγελίαν του καὶ θὰ παρακαλέσουν τὸν μέγαν Παΐσιον νὰ προσεύχεται εἰς τὸν Θεὸν διὰ τὴν σωτηρίαν του.

Ὅταν λοιπὸν ἐπέστρεψαν οἱ Μοναχοὶ εἰς τὴν ἔρημον, ἐφανέρωσαν εἰς τὸν θεῖον Παΐσιον τὰ συμβάντα εἰς ἐκεῖνον τὸν ἄθλιον καὶ ὅσα τοὺς παρήγγειλεν. Ὁ δὲ Ὅσιος, ταῦτα ἀκούσας, ἀναστέναξεν ἐκ βάθους καρδίας καὶ εἶπεν: ἀλλοίμονον, τέκνα μου ἀγαπητά! πόσοι μεγάλοι ἄνθρωποι ἐξ αἰτίας τῶν γυναικῶν ἐξέπεσαν ἀπὸ τὴν θείαν χάριν, τῶν ὁποίων ἔχομεν ὑπομνήματα ἐκ τῆς θείας Γραφῆς ἀπὸ τοὺς προγόνους μας· διότι δὲν δύναται ὁ ἐχθρὸς νὰ μεταχειρισθῇ ἄλλο ὄργανον πλέον ἐπιτηδειότερον ἀπὸ τὴν γυναῖκα, διὰ νὰ παρασύρῃ εἰς τὴν ἀπώλειαν τοὺς ἀνθρώπους· διότι μεταχειριζόμενος τοῦτο τὸ ὅπλον (τὴν γυναῖκα δηλαδὴ) συνηθίζει νὰ νικᾷ τοὺς μεγάλους ἀνθρώπους. Καθὼς γνωρίζετε, μὲ τὴν γυναῖκα ἐνίκησε τὸν μέγαν Δαβὶδ καὶ τοὺς προγόνους ἐκείνου καὶ ἐκγόνους.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.