Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΪΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου.

Ὁ δὲ Μοναχὸς ἀπὸ τὴν ἀκακίαν καὶ ἁπλότητα τῆς καρδίας του ἐπλανήθη καὶ τοῦ εἶπεν· ἴσως εἶναι ἔτσι, καθὼς σὺ λέγεις· καὶ παρευθύς, ἀλλοίμονον διὰ τὴν συμφορὰν τὴν ὁποίαν ἔπαθεν ὁ δυστυχής! ἐξέπεσεν ἀπὸ τὴν χάριν τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος, καθὼς θέλει γίνει φανερὸν ἀπὸ τὰ ἀκόλουθα· διότι ὅταν ἐπέστρεψεν εἰς τὴν ἔρημον καὶ τὸν εἶδεν ὁ θεῖος Παΐσιος, δὲν τὸν ἐδέχετο παντελῶς, οὔτε κἂν νὰ τὸν ἴδῃ ἤθελεν, οὐδὲ νὰ πλησιάσῃ εἰς αὐτὸν καὶ νὰ συνομιλήσῃ μαζί του, ἀλλὰ τὸν ἀπεστρέφετο.

Βλέπων ὁ μαθητὴς τὸν γέροντά του ὅτι τὸν ἀποστρέφεται, ἐλυπεῖτο πικρῶς καὶ ἠπόρει διὰ τὴν αἰτίαν· ὅθεν προσπίπτων εἰς τοὺς πόδας του, τοῦ εἶπε· διατί, πάτερ, μὲ ἀποστρέφεσαι τὸν ἄθλιον καὶ δὲν θέλεις νὰ μὲ ἴδῃς, ἀλλὰ μὲ συκχαίνεσαι ὡς βδέλυγμα, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον ἄλλοτε δὲν μοῦ τὸ ἔκαμες; Ὁ δὲ γέρων τοῦ εἶπε· καὶ ποῖος εἶσαι σύ, ὦ ἄνθρωπε, διότι δὲν σὲ γνωρίζω. Καὶ ὁ μαθητὴς τοῦ εἶπε· καὶ ποῖον ἀσυνήθιστον πρᾶγμα εἶδες, ὦ πάτερ, εἰς ἐμέ, διὰ τὸ ὁποῖον δὲν μὲ γνωρίζεις; δὲν εἶμαι ἐγὼ ὁ δεῖνα μαθητής σου; Ὁ δὲ γέρων εἶπεν· ἐκεῖνος ὁ μαθητής μου ἦτο Χριστιανὸς καὶ εἶχε βάπτισμα, ἐνῷ σὺ δὲν εἶσαι τοιοῦτος· ἐὰν δὲ εἶσαι ἐκεῖνος ὁ μαθητής μου, γνώριζε, ὅτι τὸ βάπτισμα καὶ τὰ σημεῖα τῶν χριστιανῶν ἔφυγον ἀπὸ σέ· εἰπέ μου, τί σοῦ συνέβη, καὶ τί ἔπαθες εἰς τὸν δρόμον; Ὀδυρόμενος ἐκεῖνος ἔλεγε· δὲν ἔπαθον τίποτε, πάτερ. Ὁ δὲ γέρων τοῦ λέγει· ὕπαγε, τέκνον, μακρὰν ἀπὸ ἐμέ, διότι δὲν ὑποφέρω νὰ ἀκούω ὁμιλίαν ἀνθρώπου, ὅστις ἠρνήθη τὸν Χριστόν· διότι ἐὰν ἦσο σὺ ὁ μαθητής μου ἐκεῖνος, θὰ σὲ ἔβλεπον καθὼς ἤσουν πρότερον.

Τότε ὁ δυστυχὴς ἐκεῖνος Μοναχὸς ἀνεστέναξε, καὶ χύνων δάκρυα, τὰ ὁποῖα ἐκίνουν εἰς εὐσπλαγχνίαν τὸν γέροντα, εἶπεν, ὅτι εἶναι ἐκεῖνος ὁ ἴδιος μαθητής του καὶ ὄχι ἄλλος, καὶ ὅτι οὐδαμῶς γνωρίζει τὸ ἔγκλημά του ποῖον εἶναι, οὐδὲ ἔκαμε κανένα κακόν. Καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοῦ λέγει· μὲ ποῖον συνωμίλησες εἰς τὸν δρόμον ὅπου ἐπήγαινες; Ὁ δὲ μαθητὴς τοῦ ἀπεκρίθη· μὲ ἕνα Ἑβραῖον συνωμίλησα, καὶ ὄχι μὲ ἄλλον τινά. Τί σοῦ εἶπεν ὁ Ἑβραῖος καὶ τί σὺ τοῦ ἀπεκρίθης; Δὲν μοῦ εἶπεν ἄλλο τι παρὰ τοῦτο μόνον, ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν εἶναι αὐτὸς ὅπου προσκυνεῖτε σεῖς οἱ Χριστιανοί, ἄλλος εἶναι ἐκεῖνος ὅστις μέλλει νὰ ἔλθῃ· ἐγὼ δὲ τοῦ εἶπα· ἴσως εἶναι ἔτσι, καθὼς σὺ λέγεις. Ὁ δὲ γέρων εἶπε πρὸς αὐτόν· ἄθλιε, ποῖον ἄλλο εἶναι χειρότερον καὶ αἰσχρότερον ἀπὸ αὐτό, τὸ ὁποῖον εἶπες, μὲ τὸ ὁποῖον καὶ τὸν Χριστὸν ἠρνήθης καὶ τὸ Ἅγιον Βάπτισμα ἐξεδύθης, ταλαίπωρε;


Ὑποσημειώσεις

[1] Τινές, ὡς ἤκουσα (λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), σκανδαλίζονται διὰ τὸ ὧδε ἀναφερόμενον, ὅτι δηλαδὴ ὁ Ἅγιος ἔνιψε τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ οἱ τοιοῦτοι ἔπρεπε νὰ συμπεράνωσιν ἐκ τοῦ μείζονος τὸ ἔλαττον καὶ οὕτω νὰ καθησυχάσωσι τὸ σκάνδαλον τοῦ λογισμοῦ των· διότι καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν φανέντων αὐτῷ τριῶν Ἀγγέλων, οἵτινες, κατὰ πάντας σχεδὸν τοὺς Πατέρας, ἦσαν αἱ τρεῖς ὑποστάσεις τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦτο δὲ ἔπραξε διότι λέγει ἡ Γραφή, «Ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν» (Γεν. ιηʹ 4). Ἐὰν λοιπόν, τὸ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ἔνιψε τούτων τοὺς πόδας, πάντῃ ἀΰλων καὶ ἀσωμάτων ὄντων, καὶ τοῦτο μέγιστον ὄν, πιστεύομεν καὶ δὲν σκανδαλιζόμεθα, πῶς δὲν πιστεύομεν καὶ τὸ ἔλαττον, τὸ ὅτι δηλαδὴ ἔνιψε καὶ ὁ μέγας Παΐσιος τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου σάρκα φοροῦντος; Ἐὰν δὲ καὶ ἀπορῇ τις, πῶς τοῦτο ἐγένετο, ἀποκρινόμεθα, ὅτι εἶναι τοῦτο ὑπὲρ τὸ πῶς καὶ ἐκεῖ ἐπὶ τοῦ Ἀβραὰμ καὶ ἐνταῦθα ἐπὶ τοῦ Παϊσίου. Εἰς πίστωσιν τούτου ἂς ἔχωσι παράδειγμα καὶ ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅστις διηγεῖται, ὅτι ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία (ἥτις, ὡς λέγουσιν οἱ πολλοί, ἦτο ἡ Θεοτόκος) προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν τοὺς πόδας τοῦ Κυρίου (κηʹ 9), μολονότι τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου ἦτο τότε ἀφθαρτοποιημένον, ὡς ὂν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν.