Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ὁσίων καὶ Θεοφόρων Πατέρων ἡμῶν ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ τοῦ ρήτορος καὶ ΜΗΤΡΟΦΑΝΟΥΣ, τῶν ἐν τῷ Ἁγιωνύμῳ Ὄρει τοῦ Ἄθῳ ἀσκητικῶς διαλαψάντων καὶ ἡ ἐν τῇ μικρᾷ Σκήτῃ τῆς Ἁγίας Ἄννης κειμένων.

Διϋπνισθεὶς ἔντρομος ὁ ἀδελφὸς ἔπραξε καθὼς διετάχθη παρὰ τοῦ φανέντος εἰς αὐτὸν ἀγνώστου Ὁσίου, ἐφανέρωσε δὲ τὴν ὑπόθεσιν κατὰ τὸ τέλος τοῦ βίου του, πρὸς δόξαν Θεοῦ, χωρὶς ν’ ἀποκαλύψῃ καὶ τὸ μέρος τοῦ εὑρεθέντος τάφου. Ἴσως τοιοῦτόν τι νὰ συμβαίνῃ καὶ μὲ τοὺς ἡμετέρους Ὁσίους Πατέρας, μὴ ἐπιτρέποντες αὐτοὶ οὗτοι πλείονα περὶ αὐτῶν ἀνάδειξιν. Δυστυχῶς, ὡς ἐν ἀρχῇ εἶπον, δὲν διεσώθη ἀκριβὴς περὶ αὐτῶν διήγησις, διαλαμβάνουσα λεπτομερῶς τὰ κατ’ αὐτούς, πλὴν ἐλαχίστων σημειώσεων καί τινων παραδόσεων, βάσει τῶν ὁποίων συνέταξα τὸ παρὸν σκιαγραφικὸν αὐτῶν ὑπόμνημα, πλατύνας καὶ καθωραΐσας προσφόρως τὴν περὶ αὐτῶν διήγησιν κατ᾽ ἀπαίτησιν τῶν φιλούντων τοὺς Ὁσίους ἀδελφῶν.

Ἁρμόδιον ἐν προκειμένῳ τυγχάνει καὶ τὸ ἑξῆς διήγημα, ἐν σχέσει με την ἀπόκρυψιν τῶν τιμίων λειψάνων τῶν Ὁσίων.

Εὐσεβής, τις Χριστιανὸς ἐκ Κρήτης, ἐλθὼν πρὸ ἐτῶν ἐν Ἁγίῳ Ὄρει πρὸς ἐπίσκεψιν συγγενοῦς του μονάζοντος ἐν Μικρᾷ Ἁγίᾳ Ἄννῃ καὶ παραπλανηθεὶς ἐν τῇ ὁδῷ ἔφθασεν εἰς τὴν γνωστὴν τοποθεσίαν λεγομένην «Πεῖναν», ἐγγὺς οὖσαν τῆς Μικρᾶς Ἁγίας Ἄννης. Γνωρίσας δὲ ὅτι ἐτράπη ἀλλοίαν ὁδὸν καὶ προσπαθῶν νὰ εὕρῃ ἐκεῖθεν δίοδον διὰ τῶν θάμνων πρὸς ἄνοδον ἀνατολικῶς, εὑρέθη ὅλως τυχαίως πρὸ σπηλαίου τινός, ἔνθα ἔκειτο νεκρὸν λείψανον γέροντος Μοναχοῦ, μετὰ φωταγωγοῦ ἀνημμένης (κανδήλας). Ἰδὼν τοῦτο καὶ ποιήσας τὸ σημεῖον τοῦ τιμίου Σταυοοῦ, ἐξηκολούθησε τὴν ἄνοδον, νομίσας, ὅτι μόλις τότε εἶχε κοιμηθῆ καὶ ὅτι θὰ ἔλθουν ἐντὸς ὀλίγου νὰ τὸν ἐνταφιάσουν.

Φθάσας μετὰ πολλοῦ κόπου εἰς τὸν συγγενῆ του Γέροντα διηγήσατο εἰς αὐτὸν τὰς περιπλανήσεις του καὶ ὅτι διῆλθε καὶ ἐκ τοῦ σπηλαίου τοῦ θανόντος ἀδελφοῦ, ἐρωτήσας συγχρόνως πότε θὰ ὑπάγουν νὰ τὸν ἐνταφιάσωσι, νομίζων ὅτι εἶναι γνωστὸν τοῦτο εἰς τοὺς ἀδελφούς. Ἀκούσας ὁ Γέρων τὰ τοιαῦτα ἀντελήφθη ὅτι πρόκειται περὶ ἐμφανείας θείου λειψάνου, διότι ἐκεῖσε οὔτε σπήλαιον ὑπάρχει, ἀλλ᾽ οὔτε καὶ ἀδελφός τι ἔθανε.

Ἐν τῷ ἅμᾳ ἀνέρχονται ἀμφότεροι εἰς τὴν Καλύβην τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Θωμᾶ, ὅπου διηγησάμενοι λεπτομερῶς τὰ γεγονότα ἐβεβαιώθησαν ὅτι πράγματι πρόκειται περὶ ἁγίου λειψάνου, διὸ καὶ παραλαβόντες τὸν Γέροντα τῆς ἐν λόγῳ Καλύβης καὶ οἱ τρεῖς ὁμοῦ ἔσπευσαν μετὰ χαρᾶς εἰς τὴν ρηθεῖσαν τοποθεσίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Γεώργιος Ἀλεξανδρείας.

[2] Σειράχ, ηʹ 7-9

[3] Λόγος εἰς εἰς Ἅγιον Κυπριανόν.

[4] Kεφ. δʹ 14.

[5] Λόγος εἰς Πέτρον καὶ Παῦλον, καὶ εἰς Ἁγίους Πάντας.

[6] Νικήτας Πατρίκιος. Βίος Ἁγ. Ἀνδρέου Κρήτης.

[7] Λόγος εἰς Ἅγιον Κυπριανόν.

[8] Οὗτος ἐστὶν ό Γάλλος Πέτρος Γύλλιος, γεννηθεὶς ἐν Ἀμβιανῷ τῆς Γαλλίας ἐν ἔτει 1490 ἢ κατ’ ἄλλους 1495, καὶ ἀποβιώσας ἐν Ρώμῃ, τῷ 1550. (Βλ. «Ἡ Κωνσταντινούπολις» ὑπὸ Β. Σκαρλάτου, τόμος αʹ σελ. 306, ἀλλὰ καὶ προλεγόμενα τοῦ αὐτοῦ τόμου).

[9] Βλ. Μεγάλην Ἐγκυκλοπαίδειαν «Πυρσοῦ» ἐν λέξει Δαμασκηνός.

[10] Βλ. Ἑλληνικὸν Βίον Ἁγ. Θεοδώρου Στουδίτου, καὶ «Βυζαντινὸν ἑορτολόγιον» ὑπὸ Μ. Γεδεών, τῇ 29ῃ Αὐγούστου καὶ 11ῃ Νοεμβρίου. Ἤδη δὲ ἡ ἐν Κων/πόλει πάλαι ποτὲ διάσημος Μονὴ τοῦ Στουδίου σῴζεται μεταβεβλημένη εἰς τουρκικὸν τέμενος, ὑπὸ τὸ ὄνομα «Ἐμὶρ-Ἀχὼρ-Τζαμισί», μετασκευασθεῖσα πρὸς τοῦτο ὑπὸ τῶν Τούρκων. (Παπαρρηγόπουλος, τόμ. γʹ σελ. 147, ἔκδοσις Καρολίδου).

[11] Ἡ αὐτὴ ἐπιστολὴ ἐξεδόθη ὑπὸ Χ. Κτενᾶ ἐν τῷ ἔργῳ αὐτοῦ «Ἅπαντα τὰ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἱερὰ καθιδρύματα… Ἀθῆναι 1935», σελ. 856 στοιχεῖον Θ.

[12] Ψαλμὸς μδʹ.

[13] Φιλοκαλὴς λόγος ἀσκητικός.

[14] Ἐπιστολὴ υβʹ.

[15] Ἐπιστολὴ αʹ.

[16] Ἑρμ. εἰς τὸν μδʹ ψαλμόν.

[17] Ματθ. κεφ. εʹ 14.

[18] Ἤδη καλεῖται Στρατονίκη, καὶ κεῖται ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ Ἀρναίας Χαλκιδικῆς.

[19] Βλ. ὀπτασίαν.

[20] Λόγος εἰς ἀνδριάντας.

[21] Ἔν τισι χειρογράφοις γράφεται ὅτι ἐκοιμήθη τῇ 6ῃ Ὀκτωβρίου 1596 καὶ ἐνίοις 1602.

[22] Βλέπε τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Εὐδοκίμου τῇ εʹ (5ῃ) Ὀκτωβρίου, εἰς τόμον Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[23] Λόγος εἰς Ἁγίους Τεσσαράκοντα.

[24] Ματθ. ζʹ 21.

[25] Βίος Ὁσίου Πέτρου ὑπὸ Ἁγ. Γρηγορίου Θεσσαλονίκης.

[26] Ἐν ἔτει 1956 ἱδρύθη ἐν τῷ ἱερῷ Σπηλαίῳ τῶν Ὁσίων μικρὸς μέν, ἀλλὰ περικαλλὴς Ναὸς ἐπ’ ὀνόματί των, ἔνθα πλεῖστοι εὐσεβεῖς προσέρχονται ἐπικαλούμενοι τὴν χάριν τῶν Ἁγίων, καὶ ὅπου κατὰ τὴν 9ην Ἰουλίου τελεῖται ἐν παννυχίῳ ἀγρυπνίᾳ, ἡ μνήμη αὐτῶν, ἐν συρροῇ πολλῶν Μοναχῶν ἐκ τῶν πέριξ Σκητῶν καὶ Μονῶν.