ΕΘΟΣ ἱερὸν εἶναι καὶ νόμος θεῖος, ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς παραδεδομένος, ἵνα τῶν ἐναρέτων καὶ ἁγίων ἀνδρῶν οἱ βίοι καὶ τὰ κατορθώματα παραμένωσιν ἀνάγραπτα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑνὸς μὲν πρὸς δόξαν Θεοῦ, τοῦ ἐνδοξαζομένου ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δὲ πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν θελόντων σωθῆναι καὶ κληρονομεῖν σωτηρίαν κατὰ τὸν θεηγόρον Παῦλον.
Μέγα τῷ ὄντι πρὸς μίμησιν ἀρετῆς καὶ τελειοτέρου πνευματικοῦ βίου κατόρθωσιν οἱ τῶν ἁγίων ἀνδρῶν βίοι διηγούμενοι, καὶ ὡς στῆλαι καὶ εἰκόνες, τρόπον τινά, εἰς τοὺς θέλοντας εὐσεβῶς ζῆν προτιθέμενοι· διὸ καὶ λέγει Ἐκκλησιαστικός τις Πατήρ· «Καὶ πάντων μὲν τῶν κατὰ Θεὸν πολιτευσαμένων ὁ βίος τοῖς εὐσεβέσι ὠφελιμώτατος, οὐχ ὑπόδειγμα μόνον καὶ τύπος, ἀλλὰ καὶ παράκλησις ὑπάρχων πρὸς ἀρετήν· ζήλου γάρ τι κέντρον ἐνίησιν ἀγαθοῦ, καὶ διαθερμαίνει τὴν εὐσεβῆ ψυχὴν πρὸς μίμησιν» [1].
Πρὸς τὴν διήγησιν καὶ ἀνάγνωσιν τοῦ βίου τῶν Ὁσίων ἀνδρῶν παρακινῶν καὶ ὁ σοφὸς Σειρὰχ λέγει· «μὴ παρίδῃς διήγημα σοφῶν»· καὶ πάλιν· «μὴ ἀστόχει διηγήματος γερόντων» [2]. Ἀλλὰ καὶ ὁ ὑψίνους Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, τὴν ἐκ τούτου ὠφέλειαν καὶ χάριν δεικνύων, λέγει· «ἐπειδὴ καὶ τὸ μεμνῆσθαι τοῦ ἀνδρὸς (ἐννοεῖ τὸν Ἅγιον Κυπριανόν), ἁγιασμὸς καὶ μέγιστος εἰς παράκλησιν ἀρετῆς ὁ λόγος» [3].
Ὄχι μόνον ὠφέλειαν, οὐ τὴν τυχοῦσαν, καρποῦται ὁ πνευματικῶς ἑορτάζων καὶ τιμῶν τῶν Ἁγίων τὰς μνήμας καὶ εἰς ὑπόμνημα ἄγων τὴν πολιτείαν ἐκείνων, ἀλλὰ καὶ πνευματικὴν εὐφροσύνην μεγίστην αἰσθάνεται ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ διὰ τῆς τοιαύτης ὑπομνήσεως, ὡς καὶ ὁ σοφὸς διαγορεύει Σολομών· «Ἐγκωμιαζομένου δικαίου, εὐφρανθήσονται λαοί, ἀθανασία γάρ ἐστιν ἡ μνήμη αὐτοῦ» [4], τοὐτέστι τῆς μελλούσης ἀθανασίας καὶ δόξης προοίμιον καὶ τύπος, κατὰ τὸν Θεσσαλονίκης θεῖον Γρηγόριον [5], προδεικνύουσα ἡμῖν διὰ τῶν ἐνταῦθα τελουμένων τὴν δόξαν καὶ τὴ λαμπρότητα, τὴν ὁποίαν μέλλουσι νὰ κληρονομήσωσιν οἱ Ἅγιοι, κατὰ τὴν δευτέραν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐμφάνειαν, μετὰ τὴν παγκόσμιον ἐξανάστασιν καὶ τὴν εἰς οὐρανοὺς ἀποκατάστασιν. Ἀλλὰ μήπως ἡ τιμὴ καὶ ὁ ἔπαινος τῶν Ἁγίων δὲν ἀναφέρεται πρὸς αὐτὸν τὸν Θεόν, παρ’ οὗ πᾶσα ἀρετὴ καὶ δώρημα τέλειον τοῖς ἀνθρώποις προέρχεται; «Ἀθανάσιον ἐπαινῶν, λέγει ὁ Θεολόγος Μέγας Γρηγόριος, ἐν τῷ πρὸς τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον ἐγκωμίῳ αὐτοῦ, ἀρετὴν ἐπαινέσομαι, ἀρετὴν δὲ ἐπαινῶν, Θεὸν ἐπαινέσομαι».