Ἀπόδειξις δὲ τούτου σαφὴς ἄχρι τοῦδε οἱ παρ’ αὐτοῦ ἁπλοποιηθέντες διάφοροι τῶν Πατέρων λόγοι, διασῳζόμενοι ἐν χειρογράφοις εἰς πολλὰς τοῦ Ὄρους Μονάς, καὶ αὕτη ἡ ἰδιόχειρος αὐτοῦ βίβλος, ἡ ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῆς Σκήτης τῆς Ἁγίας Ἄννης εὑρισκομένη κοινῶς «Κουβαρᾶς» καλουμένη, εἰς τὰς ὁποίας βλέπομεν ἐπιγραφόμενον καὶ τὸν δοθέντα εἰς αὐτὸν τίτλον τοῦ Ρήτορος.
Προκόπτων καὶ αὐξάνων ὁ θεῖος Διονύσιος ἐν τῇ θύραθεν σοφίᾳ συνεπρόκοπτε καὶ συνηύξανεν ἀναμφιβόλως, ὡς σοφὸς καὶ νουνεχής, καὶ εἰς τὴν κατὰ Θεὸν φιλοσοφίαν, διότι ἤκουσε τοῦ ἱεροῦ Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου λέγοντος· «Τίς σοφὸς καὶ ἐπιστήμων ἐν ἡμῖν; δειξάτω ἐκ τῆς καλῆς ἀναστροφῆς τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐν πραότητι σοφίας». Διὸ καὶ ἐφαίνετο, κατὰ τὸν Προφητάνακτα, ὡσεὶ δένδρον πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν μυστικῶν ὑδάτων, ὅπερ ἔμελλε νὰ καρποφορήσῃ καὶ ἀποδώσῃ εἰς τὸν κατάλληλον καιρὸν τῆς αἰωνίου ζωῆς τοὺς ἡδυτάτους καρπούς.
Τοιοτοτρόπως πολιτευόμενος ὁ θεῖος Διονύσιος πρὸ τῆς τοῦ ἁγίου σχήματος περιβολῆς καὶ ρυθμίζων ἑαυτὸν μὲ τὴν κατὰ Θεὸν εὐσέβειαν, καθὼς τὰ μετὰ ταῦτα αὐτοῦ ἀποδεικνύουσι, προσέτι δὲ καὶ τὰς ἁγίας καὶ θεοπνεύστους Γραφὰς μελετῶν, ἐτρώθη ὅλως τοῦ θείου ἔρωτος καὶ ἔκρινε δικαίως, ὡς ὄντως σοφός, ν’ ἀφιερωθῇ ἐξ ὁλοκλήρου εἰς τὴν κατὰ Χριστὸν πολιτείαν, ἥτις ἀναβιβάζει τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν πρώτην αὐτοῦ ἀξίαν καὶ συνάπτει αὐτὸν μετὰ τοῦ Θεοῦ. Καταλιπὼν δὲ τὰ πάντα ὡς πρόσκαιρα καὶ ἀπατῶντα καὶ «τὸ τῆς ψυχῆς εὐγενὲς διαφθείροντα» ὡς ὁ Θεολόγος λέγει Γρηγόριος [7], ἀλλὰ καὶ ἑαυτὸν ἀπαρνησάμενος, κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν ἐντολήν, προσῆλθε, μετὰ θερμοῦ ζήλου καὶ μεγάλης προθυμίας εἰς τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει ἱερὰν καὶ εὐαγῆ Μονὴν τοῦ Στουδίου, ἄρας τὸν ἐλαφρὸν καὶ χρηστὸν τοῦ Κυρίου ἡμῶν ζυγόν.
Ὅτι εἰς τὴν τοῦ Στουδίου περιώνυμον Μονὴν ἐγένετο Μοναχὸς ὁ θεῖος Διονύσιος μαρτυρεῖ τοῦτο αὐτὸς ὁ ἴδιος, ἐπιγράφων ἑαυτὸν εἰς τὰ παρ’ αὐτοῦ γραφέντα «Στουδίτην». Ἀλλ’ ἐνταῦθα ἂς μοὶ ἐπιτραπῇ μία παρέκβασις. Ἡ ἐν λόγῳ Μονὴ τοῦ Στουδίου φαίνεται ὅτι διετηρήθη ἀρκετὰ ἔτη μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, γενομένην κατὰ τὸ 1453, διατελοῦσα πάντως ἐν παρακμῇ. Διότι ὁ καθολικὸς αὐτῆς Ναὸς εἶχε μεταβληθῆ εἰς τουρκικὸν εὐκτήριον, μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1500-1550, ὡς μαρτυρεῖ τοῦτο σοφός τις, περιηγησάμενος τότε τὰ τοῦ Βυζαντίου καὶ τὴν λοιπὴν Ἀνατολὴν καὶ ἰδὼν αὐτόν [8].