Τῇ Θ’ (9ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Ταυρομενίας.

Καὶ καθὼς οἱ ἄνθρωποι ἐπερνοῦσαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν, ἤκουσαν τὸν Ἅγιον ψάλλοντα, ἔμειναν δὲ ἀποροῦντες εἰς τὴν μελῳδίαν ἐκείνην, ὁμοίαν τῆς ὁποίας ἄλλην φορὰν δὲν ἤκουσαν, διότι ἡ φωνὴ τοῦ Ἁγίου ἦτο ἡδονικὴ καὶ ἔμμουσος. Ἡ δὲ Ἐκκλησία δὲν διεκρίνετο, διότι ἦτο σκότος γύρωθεν αὐτῆς. Ὅταν ἐτελείωσε τὴν ἀκολουθίαν ἐξῆλθεν ὁ Ἅγιος καὶ ἐκάθησεν εἰς τὴν θύραν. Ποιήσας δὲ τὸ σημεῖον τοῦ Σταυροῦ ἐδίωξε τὸ σκότος καὶ τότε ἠνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ τῶν Ἑλλήνων, βλέποντες δὲ τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸν Ἅγιον ἐνόμισαν αὐτὸν ὡς ἀληθῶς Θεοῦ Ἄγγελον.

Φοβηθέντες λοιπὸν ἠρώτησαν αὐτὸν λέγοντες· «ὁρκίζομέν σε εἰς τὴν δύναμιν τῶν μεγαλων θεῶν, νὰ μᾶς εἴπῃς, ἐὰν εἶσαι θεὸς ἢ ἄνθρωπος». Λέγει εἰς αὐτοὺς ὁ Ἅγιος· «Ἐγὼ οὔτε θεὸς εἶμαι, οὔτε λατρεύω ὅπως σεῖς τὰ εἴδωλα. Εἶμαι πλάσμα Θεοῦ ὅπως καὶ σεῖς καὶ μὲ ἔστειλεν ὁ ἀληθὴς Θεός, νὰ σᾶς κηρύξω λόγον ζωῆς καὶ ἀληθείας. Ἐὰν λοιπὸν μοῦ ἀκούσετε, θὰ εὕρητε ζωὴν αἰώνιον· ὅτι ἐγὼ θέλω σᾶς ἀναγγείλει διὰ τὸν μεγάλον καὶ ἀνεξιχνίαστον Θεόν, ὅστις ἐποίησεν ὅλον τὸν κόσμον, τὴν δὲ ἀνθρωπίνην φύσιν ἔπλασε καὶ ἀνέπλασε καὶ χαρίζει εἰς τοὺς ἀγαπῶντας αὐτὸν ζωὴν αἰώνιον. Αὐτοὶ δέ, τοὺς ὁποίους σεῖς λέγετε θεούς, εἶναι δαίμονες· ὅσοι δὲ τοὺς πιστεύουσι, θὰ ὑπάγουν μαζὶ μὲ αὐτοὺς εἰς αἰώνιον κόλασιν». Ἀκούσαντες ταῦτα οἱ ἄνθρωποι κατενύγησαν λέγοντες· «Ἡμεῖς βλέπομεν εἰς σὲ ἀληθῶς χάριν ἔνθεον καὶ πιστεύομεν, ὅτι ἡ ἀξία σου εἶναι ἀνωτέρα τῆς δυνάμεως τῶν θεῶν· ἀλλὰ μὴ τοὺς καταδυναστεύσῃς, ὅτι εἰς τοὺς πολέμους πολλάκις μᾶς ἐβοήθησαν». Λέγει εἰς αὐτοὺς ὁ Ἅγιος· «Ὑπάγετε ἑτοιμάσατε τὸν ἡγεμόνα εἰς θυσίαν τοῦ Λύσσωνος, καθὼς ἐμελετήσατε, ἐκεῖ δὲ θέλω σᾶς δείξει τοῦ Θεοῦ μου τὴν δύναμιν».

Ἀναχωρήσαντες λοιπὸν ἀπὸ τὸν Ἅγιον, ἔλεγον μεταξύ των· «Τὴν ἀλήθειαν φαίνεται νὰ λέγῃ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος· διότι ἐὰν δὲν ἦτο ὁ Θεὸς αὐτοῦ δυνατώτερος, δὲν θὰ ἐξωλόθρευε τοὺς θεούς μας». Τότε κάποιος θεωρούμενος σοφός, ὀνόματι Ξάνθιππος, εἶπε πρὸς τοὺς ἄλλους· «Ἀκούσατε, ἄνδρες σοφώτατοι· σεῖς μὲ ἐξελέξατε ἀρχηγὸν εἰς τὴν ἰατρικήν, τὴν ὁποίαν ἐπεμελούμην τὸ κατὰ δύναμιν· πρὸ ὀλίγων ὅμως ἡμερῶν ἦλθε πρός με εἷς θαυμάσιος τὸ εἶδος ἄνθρωπος καὶ μοῦ ἔδωκεν ἕνα βιβλίον λέγων· «Ξάνθιππε, λάβε τὸ ἰατρικὸν αὐτὸ βιβλίον ἀπὸ τὴν ἄνωθεν δύναμιν». Ταῦτα λέγων, ἔγινεν ἄφαντος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Μοντανὸς ἀνεφάνη ἔκ τινος πόλεως τῆς Φρυγίας Ἀρδαβὰ καλουμένης, ὁ ὁποῖος γενόμενος Χριστιανός, δι’ ἀγάπην φιλαρχίας ἔγινεν ἀρχηγὸς νέας αἱρέσεως κατὰ τὸν δεύτερον αἰῶνα ἀπὸ Χριστοῦ. Οὗτος κατηγόρει τοὺς γάμους, καὶ ἐθέσπιζε νὰ διαχωρίζωνται οἱ ὕπανδροι· ἔλεγε δὲ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Παράκλητος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶχε κακόδοξα φρονήματα. Ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ὠνομάζοντο Μοντανισταί.

[2] Ο ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος εὑρίσκεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Μετὰ τὸ ἀναληφθῆναι τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν». Οὗτος μεταγλωττισθεὶς κατεχωρίσθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς εἰς τὴν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθεῖσαν «Καλοκαιρινήν». Ὁ αὐτὸς καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὸ λεκτικόν. Περὶ τοῦ Ἁγίου Παγκρατίου, βλέπε καὶ εἰς τὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται μετὰ Μαρκέλλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ Φιλαγρίου Ἐπισκόπου Κύπρου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τόμος Βʹ ἔκδ. αʹ σελ. 182, ἔκδ. βʹ σελ. 182, ἔκδ. γʹ σελ. 260-261).