Τῇ Θ’ (9ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Ταυρομενίας.

Τότε ὁ Ἅγιος παρέλαβε μετ’ αὐτοῦ τὴν συνοδείαν του καὶ μετέβησαν εἰς τὸν ἡγεμόνα, ὅστις προϋπήντησεν ἅπαντας μὲ τιμὴν πολλὴν καὶ ἔμειναν εἰς τὸ παλάτιον ἡμέρας τεσσαράκοντα. Οἱ δὲ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων συνηθροίσθησαν εἰς τὸ Πραιτώριον λέγοντες· «Ὦ ἡγεμών, ἡ πανήγυρις τοῦ μεγάλου θεοῦ Λύσσωνος πλησιάζει καὶ πρόσταξον ἅπαντα τὸν λαὸν νὰ προσφέρουν εἰς αὐτὸν θυσίαν πλουσίαν, διὰ νὰ μὴ θυμωθῇ καὶ αὐτὸς καὶ φύγῃ, ὡς ὁ Φάλκων». Ὁ δὲ ἡγεμὼν εἶπεν· «Ὑπάγετε καὶ ἑτοιμάσατε ὡς θέλετε». Ἔπειτα ἠρώτησε μυστικῶς τὸν Παγκράτιον, τί νᾶ πράξῃ. Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Φυλάττου ἀπὸ τὴν σήμερον καὶ μὴ θυσιάσῃς πλέον εἰς τὰ κτίσματα, ἀλλὰ μένε στερεὸς εἰς τὴν πίστιν, ἐὰν ποθῇς νὰ λάβῃς τὸ ἅγιον Βάπτισμια, κτίσε μου δὲ μίαν Ἐκκλησίαν διὰ νὰ τελῶ καὶ ἐγὼ τὴν θυσίαν μου, ἐπειδὴ ἐλπίζω εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὅτι θὰ μᾶς λυτρώσῃ ἀπὸ τοὺς ἀοράτους ἐχθρούς».

Ἀπεκρίθη τότε πρὸς αὐτὸν ὁ ἄρχων Βονιφάτιος· «Τίμιε πάτερ, ἕτοιμος εἶμαι νὰ πράξω ὅ,τι προστάξῃς εἰς ἐμέ, τὸν δοῦλόν σου. Μόνον δός μου τὸ σχῆμα τῆς Ἐκκλησίας, ὅρισον καὶ τὸν τόπον καὶ ἐγὼ τὴν κτίζω μετὰ χαρᾶς». Πράγματι μετέβησαν ὁμοῦ εἰς μίαν ἄκραν τῆς πόλεως, πρὸς Ἀνατολάς, καὶ ὁ Ἅγιος ἐσημείωσε τὸ σχῆμα τῆς Ἐκκλησίας εἰς τόπον εὐάρμοστον. Ἐντὸς δὲ τριάκοντα ἡμερῶν ἀπεπερατώθη ὁ ναός. Μετὰ δὲ τὸ πέρας τοῦ ναοῦ ὁ Ἅγιος Παγκράτιος ἐτέλεσεν εἰς αὐτὸν τὴν θείαν λειτουργίαν. Καὶ ὅσοι εὑρίσκοντο ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας ἔβλεπον πῦρ φοβερόν, ὡς ἀστραπήν, φωτίζον ὅλον τὸν ναόν, μὲ τρόπον ἐξαίσιον. Πρὶν δὲ εἰσέτι συμπληρώσῃ ὁ Ἅγιος τὴν ἱερουργίαν ἔπεσαν ὅλοι οἱ θεοὶ τῆς Ταυρομενίας καὶ συνετρίβησαν. Ἀλλ’ οἱ ἱερεῖς δὲν ἦσαν ἐκεῖ τότε καὶ δὲν ἐγνώριζον τὰ συμβάντα. Ὁ δὲ Ἅγιος, μετὰ τὸ κοινωνικόν, ἐκοινώνησε τοὺς βαπτισμένους διὰ τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, τὸν δὲ ἡγεμόνα δὲν ἐκοινώνησεν. Οὗτος ἠρώτησε κρυφίως τὸν Λυκαονίδην διὰ τίνα αἰτίαν δὲν ἐκοινώνησεν αὐτὸν καὶ ἐκεῖνος εἶπεν, ὅτι ἐπειδὴ ὁ ἡγεμὼν δὲν ἦτο ἀκόμη Χριστιανὸς τέλειος, δὲν ἦτο ἄξιος τῆς ἱερᾶς Μεταλήψεως. Μετὰ δὲ τὴν ἱερουργίαν ὁ ἄρχων προσεκάλεσεν ἅπαντας εἰς τὸ παλάτιον, ἵνα φιλεύσῃ αὐτούς. Καθήσας δὲ ὁ Ἅγιος εἰς τὴν τράπεζαν, ἔθεσεν εἰς τὸ δεξιὸν μέρος αὐτοῦ τὸν Λυκαονίδην καὶ εἰς τὸ ἀριστερὸν τὸν ἡγεμόνα, καθὼς ἔπραττε καὶ ἄλλοτε καὶ εὐλογήσας ἄρτον, εἰς μνήμην τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἔδωκεν εἰς ὅλους καὶ ἔφαγον. Ὅταν δὲ ἐφιλεύθησαν, ἀπέλυσεν ἅπαντας.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Μοντανὸς ἀνεφάνη ἔκ τινος πόλεως τῆς Φρυγίας Ἀρδαβὰ καλουμένης, ὁ ὁποῖος γενόμενος Χριστιανός, δι’ ἀγάπην φιλαρχίας ἔγινεν ἀρχηγὸς νέας αἱρέσεως κατὰ τὸν δεύτερον αἰῶνα ἀπὸ Χριστοῦ. Οὗτος κατηγόρει τοὺς γάμους, καὶ ἐθέσπιζε νὰ διαχωρίζωνται οἱ ὕπανδροι· ἔλεγε δὲ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Παράκλητος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶχε κακόδοξα φρονήματα. Ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ὠνομάζοντο Μοντανισταί.

[2] Ο ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος εὑρίσκεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Μετὰ τὸ ἀναληφθῆναι τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν». Οὗτος μεταγλωττισθεὶς κατεχωρίσθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς εἰς τὴν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθεῖσαν «Καλοκαιρινήν». Ὁ αὐτὸς καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὸ λεκτικόν. Περὶ τοῦ Ἁγίου Παγκρατίου, βλέπε καὶ εἰς τὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται μετὰ Μαρκέλλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ Φιλαγρίου Ἐπισκόπου Κύπρου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τόμος Βʹ ἔκδ. αʹ σελ. 182, ἔκδ. βʹ σελ. 182, ἔκδ. γʹ σελ. 260-261).