Τῇ Θ’ (9ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Ταυρομενίας.

Εἶπε τότε ὁ Βονιφάτιος· «Ἱερεῖς τῶν μεγάλων θεῶν τῆς Ταυρομενίας, ὑπάγετε καὶ ἐξετάσατε ἀκριβῶς μήπως οἱ θεοὶ ἤθελον περισσοτέρον θυσίαν καὶ δι’ αὐτὸ σᾶς κατεφρόνησαν καὶ ἀνεχώρησαν εἰς ἄλλον τόπον, θέλω δὲ καὶ ἐγὼ ἐξετάσει πῶς συνέβη τοῦτο τὸ γεγονός». Ταῦτα δὲ εἰπὼν ἀπέλυσεν αὐτούς, καὶ ἠρώτα πάλιν τὸν Λυκαονίδην διὰ τὸν Χριστόν, διότι πολλὴν εὐφροσύνην ἐλάμβανεν ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, ἀκούοντος τοὺς λόγους τοῦ σωτηρίου Εὐαγγελίου.

Διηγήθη τότε ὁ Λυκαονίδης λεπτομερῶς τὰ ὅσα ἤκουσε διὰ τὸν Δεσπότην Χριστὸν καὶ διὰ τὸν Πέτρον καὶ τὸν Παγκράτιον καὶ πῶς οὗτος ἐπρόσταξε τοὺς δαίμονας καὶ ἐβύθισαν τὸν βωμὸν καὶ τὸ εἴδωλον. Ὁ δὲ ἄρχων, ἀκούσας ταῦτα, ἐχάρη καὶ εἶπε· «Παρακαλῶ σε, φίλε μου, ὕπαγε νὰ προσκυνήσῃς ἐκ μέρους μου τὸν Ἅγιον Παγκράτιον καὶ παρακάλεσον αὐτὸν νὰ ἔλθῃ ἐδῶ, ἵνα καὶ ἐγὼ γνωρίσω ἕνα τοιοῦτον σεβάσμιον ἄνδρα». Ὁ δὲ Λυκαονίδης ἀπεκρίθη· «Ἄκουσον, Κύριέ μου, ἐὰν ἀγαπᾷς τὸν Χριστόν, πρόσταξε τοὺς κήρυκας νὰ διαλαλήσουν εἰς τὴν πόλιν ὅλην καὶ τὰ περίχωρα, ὅτι ἐπιθυμεῖς νὰ κάμῃς ἑορτὴν εἰς τὸν ἱππόδρομον καὶ νὰ καταγράψῃς ὅλους τοὺς ἱππεῖς, διὰ νὰ συναχθοῦν ἅπαντες. Τότε, μὲ τὴν πρόφασιν ταύτην, ἔρχεται ἐκεῖ καὶ ὁ μέγας Παγκράτιος». Ἤρεσεν ὁ λόγος οὗτος εἰς τὸν ἄρχοντα καὶ ἔστειλεν εὐθὺς διάταγμα εἰς ὅλην τὴν ἐπαρχίαν του. Συνεκεντρώθησαν δὲ ἕως διακόσιαι χιλιάδες ἀνδρῶν καὶ ἐφίλευσε τοὺς χιλιάρχους καὶ τοὺς ἑκατοντάρχους ἐν πλουσιωτάτῳ δείπνῳ. Τὸ πρωῒ μετέβησαν ἅπαντες εἰς τὸ πεδίον. Ὁ δὲ Λυκαονίδης μετέβη εἰς τὸν Παγκράτιον καὶ ἀνήγγειλεν εἰς αὐτὸν τὴν πολλὴν τοῦ ἡγεμόνος εὐλάβειαν καὶ ὅτι ἐπεθύμει νὰ ἴδῃ αὐτόν, ἵνα συνομιλήσωσιν. Ἀλλ’ ὁ Παγκράτιος δὲν μετέβη πρὸς τὸν ἡγεμόνα διὰ τὴν σύγχυσιν τοῦ λαοῦ, εἰπὼν εἰς τὸν Λυκαονίδην νὰ φέρῃ κατὰ τὸ ἑσπέρας ἐκεῖ τὸν ἡγεμόνα, ὅταν θὰ ἐτελείωνον τὴν πανήγυριν. Οὕτω καὶ ἐγένετο.

Ὅταν λοιπὸν μετέβη ὁ ἡγεμὼν εἰς συνάντησιν τοῦ Παγκρατίου, εὗρεν αὐτὸν ἐνδεδυμένον τὴν ἱερατικὴν στολὴν ἐπὶ θρόνου καθεζόμενον, ἔχοντα πρὸ αὐτοῦ τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸν Σταυρόν. Ἰδὼν τότε αὐτὸν ἐν τοσαύτῃ δόξῃ, ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον καὶ τὸν ἐπροσκύνησε, διότι εἶδε φῶς θεῖον, ὅπερ περιεκύκλωνε τὸν Ἅγιον. Ὁ δὲ Ἅγιος ἤγειρεν αὐτὸν καὶ ἠσπάσατο. Ἐγερθεὶς δὲ ὁ ἡγεμών, ὅλος ἔντρομος ἀνέκραξε· «Μέγας ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν! Πιστεύω εἰς Σὲ Ἰησοῦ Χριστέ, Θεὲ ἀληθέστατε».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Μοντανὸς ἀνεφάνη ἔκ τινος πόλεως τῆς Φρυγίας Ἀρδαβὰ καλουμένης, ὁ ὁποῖος γενόμενος Χριστιανός, δι’ ἀγάπην φιλαρχίας ἔγινεν ἀρχηγὸς νέας αἱρέσεως κατὰ τὸν δεύτερον αἰῶνα ἀπὸ Χριστοῦ. Οὗτος κατηγόρει τοὺς γάμους, καὶ ἐθέσπιζε νὰ διαχωρίζωνται οἱ ὕπανδροι· ἔλεγε δὲ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Παράκλητος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶχε κακόδοξα φρονήματα. Ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ὠνομάζοντο Μοντανισταί.

[2] Ο ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος εὑρίσκεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Μετὰ τὸ ἀναληφθῆναι τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν». Οὗτος μεταγλωττισθεὶς κατεχωρίσθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς εἰς τὴν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθεῖσαν «Καλοκαιρινήν». Ὁ αὐτὸς καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὸ λεκτικόν. Περὶ τοῦ Ἁγίου Παγκρατίου, βλέπε καὶ εἰς τὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται μετὰ Μαρκέλλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ Φιλαγρίου Ἐπισκόπου Κύπρου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τόμος Βʹ ἔκδ. αʹ σελ. 182, ἔκδ. βʹ σελ. 182, ἔκδ. γʹ σελ. 260-261).