Τῇ Θ’ (9ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Ταυρομενίας.

Εἰς ὀλίγας ἡμέρας διδάσκων ὁ Ἅγιος τὸν λαόν, εἶπεν εἰς αὐτούς· «Ὁ Βονιφάτιος ἐνίκησε τοὺς ἐχθρούς του καὶ ἔρχεται εἰς δύο ἡμέρας μὲ πολὺν πλοῦτον καὶ μὲ ὅλον του τὸν στρατὸν ἀγαλλόμενοι». Εἶπε δὲ καὶ τοῦ Ἐλίδου νὰ ἑτοιμάσῃ τὰ ἐπίσημα τῆς πόλεως. Ἐθαύμαζον δὲ οἱ πιστοί, ὅτι ἤξευρε τὰ μακρὰν ὡς παρόντα καὶ τὰ προέλεγε. Κατὰ τὴν δευτέραν ἡμέραν ἐφάνησαν τὰ πλοῖα κατὰ τὴν προφητείαν τοῦ Ἁγίου, τρέχων δὲ ὁ λαὸς εἰς τὴν θάλασσαν εὐφήμησαν τὸν ἡγεμόνα, τὸν ὁποῖον καὶ ὁ Ἔλιδος προσεκύνησε. Τὸ πρωῒ ἦλθον ὁ λαός, ὁ χιλίαρχος, καὶ ὁ Βονιφάτιος καὶ προσκυνήσαντες τὸν Ἅγιον ηὐχαρίστησαν διὰ τὴν νίκην, τὴν ὁποίαν ἐπέτυχον μὲ τὰς εὐλογίας του. Ὁ δὲ Ἅγιος τοὺς ηὐλόγησεν ὅλους καὶ ἐξόχως τὸν ἄρχοντα, πρὸς τὸν ὁποῖον ἀνέφερε διὰ τοὺς φόνους, τοὺς ὁποίους διέπραξεν ὁ μιαρὸς Ἔλιδος. Ἐπρόσταξε τότε ὁ ἡγεμὼν νὰ δέσουν τὸν Ἔλιδον μὲ δυνατὴν ἅλυσον, νὰ φυλάτουν δὲ αὐτὸν μετὰ προσοχῆς ἕως νὰ διαμοιράσῃ τὸν πλοῦτον τὸν ὁποῖον ἔφεραν, εἰς τὸ στρατόπεδον, νὰ μείνῃ ἀμέριμνος, κατόπιν δὲ νὰ ἐξετάσῃ τὰς πράξεις τοῦ Ἐλίδου. Ἔφεραν δὲ καὶ σκλάβους πολλοὺς Ἀβάρους ἀπὸ τὸν πόλεμον, οἵτινες βλέποντες τὸν μέγαν Παγκράτιον, ὅστις ἐλειτούργησε τὴν ἡμέραν ἐκείνην, ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστόν· διότι εἶδον δύο θαύματα, τὰ ὁποῖα καὶ ἄνωθεν ἐγράψαμεν, ἤτοι τὸ πῦρ, ὅπερ ἐξήρχετο ἀπὸ τὸ στόμα του καὶ τὴν νεφέλην, ἥτις τὸν ἔσκεπε, ἐζήτησαν δὲ διὰ τοῦ ἑρμηνέως τὸ ἅγιον Βάπτισμα. Ὅθεν βλέπων ἀπὸ τὰ σχήματά των, τὸν πόθον ὅπου εἶχον, τοὺς ἐβάπτισεν. Ὅταν δὲ ἐμοίραζεν ὁ ἄρχων τὸ χρυσίον καὶ τὸ ἀργύριον καὶ τὸν ἄλλον πλοῦτον εἰς τοὺς στρατιώτας, ἐμοίρασε καὶ εἰς τοὺς αἰχμαλώτους, παρήγγειλε δὲ νὰ τοὺς ἐπιμεληθοῦν, ἵνα σώσουν καὶ αὐτοὶ τὴν ψυχήν των.

Ἐχειροτόνει δὲ ὁ Ἅγιος εἰς πᾶσαν ἐπαρχίαν ἱερέα καὶ διάνονον, τους σοφωτέρους καὶ εὐλαβεστέρους καὶ παρήγγειλε νὰ ἐπιμελοῦνται τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων, νὰ κτίσουν Ἐκκλησίας καὶ νὰ κάμνουν ὅλα τὰ χρειαζόμενα· εἰς ἐμὲ δὲ τὸν Εὐάγριον καὶ τὸν διάκονόν μου Ἐπαφρόδιτον παρήγγειλε νὰ γράψωμεν τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, τὰς μεγάλας ἑορτὰς καὶ ἀναγνώσεις, τὰς ἐντολὰς καὶ ὅσα ἄλλα ἀναγκαῖα πρέπει οἱ πιστοὶ νὰ ἠξεύρουν. Ἐρχόμενοι δὲ οἱ προεστῶτες τοῦ λαοῦ ἐλάμβανον ἕκαστος παρὰ τοῦ Ἁγίου τὸν πρεσβύτερον καὶ διάκονον τῆς ἐπαρχίας του, οὕτω δὲ ἀπήρχοντο ἕκαστος εἰς τὴν πατρίδα του. Ἐγὼ δὲ ἐπῆγα εἰς ὅλας τὰς ἐπαρχίας, ἐπιβλέπων τοὺς Ναούς, ὅπου ἔκτιζαν καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴν κατάστασιν. Ἐνουθέτουν δὲ αὐτούς, πῶς νὰ ἀναγινώσκουν τὴν ἀκολουθίαν καὶ τὰ ἄλλα ἀναγκαῖα τῆς πίστεως, πάλιν δὲ ὑπέστρεφον εἰς τὸν διδάσκαλον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Μοντανὸς ἀνεφάνη ἔκ τινος πόλεως τῆς Φρυγίας Ἀρδαβὰ καλουμένης, ὁ ὁποῖος γενόμενος Χριστιανός, δι’ ἀγάπην φιλαρχίας ἔγινεν ἀρχηγὸς νέας αἱρέσεως κατὰ τὸν δεύτερον αἰῶνα ἀπὸ Χριστοῦ. Οὗτος κατηγόρει τοὺς γάμους, καὶ ἐθέσπιζε νὰ διαχωρίζωνται οἱ ὕπανδροι· ἔλεγε δὲ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Παράκλητος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶχε κακόδοξα φρονήματα. Ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ὠνομάζοντο Μοντανισταί.

[2] Ο ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος εὑρίσκεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Μετὰ τὸ ἀναληφθῆναι τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν». Οὗτος μεταγλωττισθεὶς κατεχωρίσθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς εἰς τὴν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθεῖσαν «Καλοκαιρινήν». Ὁ αὐτὸς καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὸ λεκτικόν. Περὶ τοῦ Ἁγίου Παγκρατίου, βλέπε καὶ εἰς τὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται μετὰ Μαρκέλλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ Φιλαγρίου Ἐπισκόπου Κύπρου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τόμος Βʹ ἔκδ. αʹ σελ. 182, ἔκδ. βʹ σελ. 182, ἔκδ. γʹ σελ. 260-261).