Τῇ Θ’ (9ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΑΓΚΡΑΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Ταυρομενίας.

Μετὰ ταῦτα ἔκαμαν οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ Μοντανισταὶ κατὰ τοῦ Ἁγίου συμβούλιον, ἵνα τὸν ἀποκτείνωσιν. Αὐτὸς δὲ γνωρίσας τὴν σκευωρίαν και πανουργίαν των, ἐσύναξε τὸν λαὸν καὶ τοὺς ἐφανέρωσε τὰ μελετώμενα· καθὼς δὲ ἔλεγε τὴν ὑπόθεσιν, ἰδοὺ ἔφθασαν κουστωδίαι δύο Ἰουδαίων καὶ Μοντανιστῶν, καὶ πλησιάσαντες εἶπον εἰς τοὺς πιστούς· «Διατί, ἄνθρωποι, ἀφήσατε τὸ πρῶτον σέβας καὶ τὴν θρησκείαν σας καὶ ἐκολλήθητε εἰς αὐτὸν τὸν πλάνον καὶ γόητα;». Ὁ μὲν Ἅγιος ἐσιώπα. Ὁ δὲ λαὸς ἀπεκρίθη· «Σεῖς ἐπλανήθητε, καὶ προσκυνεῖτε κωφὰ καὶ ἄλαλα ξόανα· ἡμεῖς δὲ εὕρομεν τὴν ἀλήθειαν εἰς τὸν Δεσπότην Χριστὸν πιστεύσαντες». Τότε λέγει πρὸς αὐτοὺς καὶ ὁ Ἅγιος· «Ἐὰν θέλετε νὰ ἀφήσητε τὴν πλάνην τῶν ματαίων σεβασμάτων σας, νὰ προσέλθετε εἰς τὸν ἀληθῆ Θεόν, θέλομεν σᾶς ἀναγγείλει λόγον σωτήριον· εἰδὲ καὶ ἤλθετε μὲ δόλον, φανερώσατε τὴν πανουργίαν σας». Οἱ δὲ ἀπεκρίθησαν· «Ἡμεῖς τοὺς λόγους σου δὲν πιστεύομεν, οὔτε ἀφήνομεν τὴν παλαιάν μας συνήθειαν». Λέγει ὁ Ἅγιος· «Παρακαλῶ σας, ἀδελφοί, νὰ φύγετε τῶν εἰδώλων τὸν δόλον, νὰ γνωρίσετε τὸν δημιουργὸν τῆς κτίσεως· μάλιστα δὲ σεῖς οἱ Ἑβραῖοι, ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ σᾶς ἐξήγαγεν ὁ Θεὸς ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, τὰ ὁποῖα γινώσκοντες καὶ ἀναγινώσκοντες ἀφήσατε τὸν Θεόν, ὅστις σᾶς ἐγέννησε καὶ σᾶς τρέφει, ἡνώθητε δὲ μὲ τὰ ἔθνη καὶ ἐμάθετε τὰ ἔργα των».

Αὐτὰ καὶ ἕτερα λέγοντος τοῦ Ὁσίου, ἤθελον οἱ πιστοὶ νὰ φυλακίσουν τοὺς Ἕλληνας, ἕως νὰ ἔλθῃ ὁ ἡγεμὼν νὰ τοὺς τιμωρήσῃ διὰ τοὺς φόνους, ποὺ ἔκαμαν· αὐτοὶ δὲ ἔφυγον ἔμφοβοι· κατὰ δὲ τὴν ἄλλην ἡμέραν παρέλαβον τὰς γυναῖκας καὶ τὰ τέκνα των καὶ εἰσῆλθον εἰς τὰς λέμβους, ἵνα ὑπάγουν εἰς τὰς Συρακούσας. Ὁ δὲ Ἅγιος τοὺς ἀνήγγειλε μὲ τὸν Ξάνθιππον νὰ στρέψουν ὀπίσω καὶ νὰ μὴ φοβοῦνται ἀπὸ τοὺς πιστοὺς κακόν· ἀλλὰ δὲν ἔστρεψαν, εἰμὴ μόνον ἕνας Μοντανιστὴς μάγος, ἐκεῖνος ὅστις ἔδωκε τὸ μαγικὸν βιβλίον εἰς τὸν Ἔλιδον διὰ τὴν κόρην, ὡς εἴπομεν· ἐξωμολογήθη δὲ εἰς τὸν Ἅγιον καὶ ἔγινε καλὸς Χριστιανός. Οὗτος ἔγραψε καὶ τοὺς ἄθλους τῶν Ἁγίων, ἀφοῦ ἐβαπτίσθη. Οἱ δὲ ὑπόλοιποι Ἕλληνες εἰσῆλθον εἰς τὰς λέμβους καὶ ἐταξίδευον μὲ καλὸν ἄνεμον. Ἀλλ’ ἐνῷ ἔπλεον ἔγινε μεγάλη τρικυμία καὶ ὅλοι ἐπνίγησαν. Διότι ἐσηκώθη εὐθὺς μέγας ἄνεμος, ὅστις κατεπόντισε τὰ πλοῖά των.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Μοντανὸς ἀνεφάνη ἔκ τινος πόλεως τῆς Φρυγίας Ἀρδαβὰ καλουμένης, ὁ ὁποῖος γενόμενος Χριστιανός, δι’ ἀγάπην φιλαρχίας ἔγινεν ἀρχηγὸς νέας αἱρέσεως κατὰ τὸν δεύτερον αἰῶνα ἀπὸ Χριστοῦ. Οὗτος κατηγόρει τοὺς γάμους, καὶ ἐθέσπιζε νὰ διαχωρίζωνται οἱ ὕπανδροι· ἔλεγε δὲ ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Παράκλητος, τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶχε κακόδοξα φρονήματα. Ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ὠνομάζοντο Μοντανισταί.

[2] Ο ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος εὑρίσκεται ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Μετὰ τὸ ἀναληφθῆναι τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν». Οὗτος μεταγλωττισθεὶς κατεχωρίσθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς εἰς τὴν ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθεῖσαν «Καλοκαιρινήν». Ὁ αὐτὸς καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὸ λεκτικόν. Περὶ τοῦ Ἁγίου Παγκρατίου, βλέπε καὶ εἰς τὴν 9ην Φεβρουαρίου, ὅτε ἑορτάζεται μετὰ Μαρκέλλου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ καὶ Φιλαγρίου Ἐπισκόπου Κύπρου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τόμος Βʹ ἔκδ. αʹ σελ. 182, ἔκδ. βʹ σελ. 182, ἔκδ. γʹ σελ. 260-261).