Τῇ Ε’ (5ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ τοῦ ἐν Ἄθῳ, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ἀποκτανθέντων ἓξ μαθητῶν αὐτοῦ.

Δὲν ἀργολογοῦσαν ποτέ, οὐδὲ ἐτόλμα τις νὰ εἴπῃ τὸν ψυχρὸν λόγον «ἰδικόν μου», διότι ὁ λόγος οὗτος χωρίζει ἡμᾶς ἀπὸ τὴν μακαρίαν ἀγάπην. Ἀλλ’ εἶχον ὅλα κοινά, καθὼς ὁρίζει ὁ μέγας Βασίλειος. Ὅστις εὕρισκε μανδήλιον ἢ ἄλλο τι ἐκρέμα εἰς τὸν σημαντῆρα, διὰ νὰ τὸ παραλάβῃ ἐκεῖνος ὅστις τὸ ἀπώλεσεν. Ἁπλῶς δὲ εἰπεῖν, διήρχοντο οἱ μακάριοι βίον ὄντως μακάριον καὶ ὑπερθαύμαστον, καθὼς καθωδήγει ὁ Ὅσιος.

Καθ’ ὃν δὲ καιρὸν ἐκυβέρνα τὴν ποίμνην αὐτοῦ οὕτω θεαρέστως ὁ Ὅσιος, ἦλθεν ἄνθρωπος τις καὶ εἶπεν εἰς αὐτόν, ὅτι ὁ φίλος αὐτοῦ Νικηφόρος ὁ μεγαλώνυμος ἐγένετο βασιλεύς. Ἀλλ’ ὁ Ὅσιος, ἀντὶ νὰ χαρῇ, ἐλυπήθη, διότι ἔκτισε τὸ Μοναστήριον καὶ ἀνέμενεν αὐτόν, ἐπειδὴ ὁ Νικηφόρος ὑπεσχέθη ὅτι θὰ ἐγίνετο Μοναχὸς ἵνα εἶναι ἀχώριστοι. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἐκεῖνος ἔπραξε παρὰ τὴν συμφωνίαν των καὶ ὁ Ὅσιος ἀπεφάσισε νὰ ἐγκαταλείψῃ τὸ Μοναστήριον χωρὶς ὅμως νὰ φανερώσῃ τὴν γνώμην του εἰς τοὺς ἄλλους. Μόνον παρὲλαβε μεθ᾽ ἑαυτοῦ τρεῖς Μοναχούς, εἰπὼν ὅτι μετέβαινε πρὸς τὸν βασιλέα, διὰ νὰ ζητήσῃ συνδρομὴν διὰ τὴν Μονήν. Καὶ ὅταν ἔφθασεν εἰς τὴν Λῆμνον ἔστειλε τὸν ἕνα ἐκ τῶν Μοναχῶν εἰς τὸν βασιλέα μετὰ γράμματος, ἐν ᾧ ἤλεγχεν αὐτόν, διότι περιεφρόνησε τὴν συμφωνίαν καὶ ἐπροτίμησε βασιλείαν πρόσκαιρον ὑπὲρ τὴν οὐράνιον τὴν ἀεὶ διαμένουσαν. Εἰς δὲ τὸ τέλος τοῦ ἔγραψε ταῦτα· «Ἰδοὺ ὅτι μὲ ἔβαλες εἰς πολλοὺς κόπους ματαίως καὶ ἀνωφελῶς. Λοιπὸν τώρα μεταβαίνω εἰς τόπον ἥσυχον, κατὰ τὸν πόθον μου, τὸ δὲ Μοναστήριον παραδίδω πρῶτον εἰς τὸν Θεὸν καὶ δεύτερον εἰς τὰς χεῖράς σου. Ἐκεῖ δὲ εἰς τὴν Λαύραν εὑρίσκεται εἷς ἀξιόλογος καὶ ἐνάρετος ἀδελφός, ὀνόματι Εὐθύμιος, αὐτὸς εἶναι ἄξιος διὰ τὴν ἡγουμενίαν».

Ὁ Μοναχὸς ἔφερεν εἰς τὸν βασιλέα τὸ γράμμα, οὗτος δὲ ἐχάρη πρὶν ἀναγνώσῃ τὴν ἐπιστολήν. Ἀλλ’ ὅταν εἶδε τί ἔγραφεν ὁ Ὅσιος ἐπικράνθη τόσον, ὥστε ἔκλαυσε καὶ πολὺ ἐμέμφετο τὸν ἑαυτόν του. Ὁμοίως καὶ ὁ Μοναχὸς ἔκλαιε διὰ τὴν στέρησιν ἑνὸς τοιούτου πατρός. Ὁ δὲ Ὅσιος ἔστειλεν εἰς τὸ Μοναστήριον τὸν ἄλλον ἀδελφόν του, καλούμενον Θεόδοτον, ἵνα ἰδῇ ἐὰν ὁ βασιλεὺς θὰ φροντίζῃ διὰ τὸ Μοναστήοιον, κρατήσας δὲ εἰς τὴν συνοδείαν του τὸν ἕτερον Μοναχόν, τὸν Ἀντώνιον, ἀνεχώρησαν εἰς Κύπρον καὶ ἔμειναν εἰς μίαν Μονὴν καλουμένην τῶν ἱερέων καὶ ἡσύχαζον, ἕως ὅτου ἴδουν τί θὰ συμβῇ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὶ σημαίνει Λαύρα, ἰδὲ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τοῦ Συναξαρίου τῶν Ὁσίων Ἀββάδων, τῶν ἐν τῇ Μονῆ τοῦ Ἁγίου Σάββα ἀναιρεθέντων, κατὰ τὴν 20ὴν Μαρτίου, «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμος Γʹ ἔκδοσις αʹ σελ. 312, ἔκδοσις βʹ σελ. 315.

[2] Ἤτοι τὸ 961 μ.Χ.

[3] Περὶ τοῦ Νικηφόρου Βʹ τοῦ Φωκᾶ πρόκειται ἐνταῦθα, τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη 964-969. Οὗτος ὁ Νικηφόρος ἐφονεύθη, κατόπιν συνωμοσίας παρασκευασθείσης ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ Ἰωάννου Τσιμισκῆ (969-976), εἰς τὴν ὁποίαν συνέπραξε καὶ ἡ ἄπιστος σύζυγος τούτου Θεοφανώ, ἐν τῷ δωματίῳ του καθ’ ἣν ὥραν προσηύχετο.

[4] Ἴσως πρόκειται περὶ τῆς Ἱερισοῦ.