Τῇ Ε’ (5ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ τοῦ ἐν Ἄθῳ, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ἀποκτανθέντων ἓξ μαθητῶν αὐτοῦ.

Πάντας δὲ ἐξήταζε λεπτομερῶς καὶ ἐκανόνιζεν αὐστηρῶς, ὅταν ἡ ἀπουσία των δὲν ὠφείλετο εἰς ἀσθένειαν, ἀλλὰ ἐβράδυνον ἐκ ραθυμίας ἢ ἀμελείας. Ἁπλῶς δὲ εἰπεῖν τὰ πάντα ἐκυβέρνα σοφώτατα ὡς ποιμὴν ἄγρυπνος καὶ ἀγρύπνως ἐφρόντιζεν, ὥστε ὁ ἁρπακτικὸς λύκος νὰ μὴ καταβροχθίσῃ κανὲν πρόβατον.

Ὅθεν, ἕνεκα ταύτης τῆς ψυχωφελοῦς ἀκριβείας, τὴν ὁποίαν ἐδείκνυε διὰ τὴν Ἐκκλησίαν ὁ Ὅσιος καὶ ἕνεκα τῆς θεαρέστου καὶ σεμνῆς πολιτείας αὐτοῦ, ἔτι δὲ καὶ διὰ τὴν πολλὴν εὐλάβειαν, τὴν ὁποίαν ἔτρεφε πρὸς τὴν Ἀειπάρθενον καὶ ὑπερένδοξον Θεοτόκον ὁ θεοφώτιστος, ἠξιώθη νὰ τὴν ἰδῇ πολλάκις καὶ διὰ τῶν αἰσθητῶν ὀφθαλμῶν, ὡς ἔβλεπε καὶ διὰ τῶν νοητῶν ὀφθαλμῶν. Ὄχι δὲ μόνον ἐκεῖνος, ἀλλὰ καὶ ἕτερος ἐνάρετος ἀδελφός, Ματθαῖος ὀνομαζόμενος, τοῦ ὁποίου μίαν νύκτα, ὅταν ἔψαλλον τὸν Ὄρθρον, ἠνοίχθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ τῆς ψυχῆς καὶ εἶδε γυναῖκα σεβασμίαν καὶ ἔντιμον, συνοδευομένην ὑπὸ δύο νεανιῶν λευκοφόρων, ἐξ ὧν ὁ εἷς ἐκράτει λαμπάδα καὶ ἔφεγγεν ὡς δοῦλος ἔμπροσθεν αὐτῆς πορευόμενος, ὁ δὲ ἕτερος ἠκολούθει. Λίαν δὲ εὐλαβῶς παρίσταντο ἀμφότεροι. Ὅταν δὲ περιέδραμον ὅλην τὴν Ἐκκλησίαν, ἡ θαυμασία ἐκείνη καὶ δορυφορουμένη γυνὴ προσέφερεν εἰς τοὺς ἀδελφοὺς τῶν χορῶν ἀνὰ ἓν φλωρίον. Εἰς ἐκείνους δὲ οἵτινες ἦσαν ἔσωθεν τῶν πυλῶν ἔδωκεν ἀνὰ δώδεκα νομίσματα καὶ εἰς τὸν Νάρθηκα ἔδωκεν ἕξ. Ὁ δὲ εὐλαβὴς Ματθαῖος ἔλαβεν ἓξ νομίσματα, ἐπειδὴ εὑρίσκετο καὶ αὐτὸς εἰς τὸν Νάρθηκα, ἔδραμε δὲ εὐθὺς εἰς τὸν χορὸν καὶ ἀνήγγειλεν εἰς τὸν Ὅσιον τὴν ὀπτασίαν, ὅστις ἐβεβαιώθη ὅτι τὸ ὅραμα ἦτο πραγματικὸν ἐξ ἐκείνων, οἵτινες ἔλαβον ἓξ νομίσματα ὡς εὐλαβέστεροι, καὶ κατὰ τοὺς λογισμούς των πλουσίαν ἔλαβον τὴν ἀνταπόδοσιν. Ἐὰν δὲ ἀπορήσῃ τις, πῶς ὁ ἐνάρετος Ματθαῖος ἔλαβε μόνον ἓξ νομίσματα, ὡς καὶ οἱ ἀμελέστεροι, ἂς γνωρίζῃ ὅτι τοῦτο ἐγένετο κατ’ οἰκονομίαν, ἵνα μὴ ὑπερηφανευθῇ ὅτι ἔλαβεν ἴσον, ὡς οἱ πρῶτοι, δώρημα καὶ ἀδιαφορήσῃ, ἀλλὰ νὰ μείνῃ εἰς τὴν ταπεινοφροσύνην καὶ νὰ καλλιεργήσῃ περισσότερον τὰς ἀρετάς. Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν Ἀκολουθίαν.

Εἰς δὲ τὴν τράπεζαν δὲν συνωμίλουν, οὔτε ἔδιδεν ἀδελφὸς εἰς ἄλλον ἐκ τῆς μερίδος του. Καὶ ὅστις ἤθελε θραύσει πινάκιον ἢ ἄλλο ἀγγεῖον, κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ φαγητοῦ, ἔκαμνε μετάνοιαν καὶ δεικνύων τὰ τεμάχια ἐζήτει συγχώρησιν. Μετὰ τὸ ἀπόδειπνον δὲν συνωμίλουν, οὐδὲ μετέβαινέ τις εἰς ἄλλου κελλίον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὶ σημαίνει Λαύρα, ἰδὲ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τοῦ Συναξαρίου τῶν Ὁσίων Ἀββάδων, τῶν ἐν τῇ Μονῆ τοῦ Ἁγίου Σάββα ἀναιρεθέντων, κατὰ τὴν 20ὴν Μαρτίου, «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» Τόμος Γʹ ἔκδοσις αʹ σελ. 312, ἔκδοσις βʹ σελ. 315.

[2] Ἤτοι τὸ 961 μ.Χ.

[3] Περὶ τοῦ Νικηφόρου Βʹ τοῦ Φωκᾶ πρόκειται ἐνταῦθα, τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη 964-969. Οὗτος ὁ Νικηφόρος ἐφονεύθη, κατόπιν συνωμοσίας παρασκευασθείσης ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ Ἰωάννου Τσιμισκῆ (969-976), εἰς τὴν ὁποίαν συνέπραξε καὶ ἡ ἄπιστος σύζυγος τούτου Θεοφανώ, ἐν τῷ δωματίῳ του καθ’ ἣν ὥραν προσηύχετο.

[4] Ἴσως πρόκειται περὶ τῆς Ἱερισοῦ.