Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ΜΙΧΑΗΛ ὁ Μαλεΐνος, ὁ πνεματικὸς πατὴρ τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἀθανασίου τοῦ ἐν τῷ Ἄθῳ ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὅθεν ἔστειλε καὶ ἐπῆρε τὸν προειρημένον πατέρα Ἀγάπιον, τὸν ὁποῖον ἔκαμε Προεστῶτα, νὰ κυβερνᾷ τὴν Λαύραν ἐκείνην τῆς Ξηρολίμνης, διότι ἦτο τόπος στενόχωρος καὶ δὲν ἠδύναντο ἐκεῖ νὰ διαβιώσωσι πολλοὶ Μοναχοί.

Ἀφοῦ λοιπὸν ἐτακτοποίησε τὸν Ἀγάπιον εἰς τὴν ἡγουμενίαν τῆς Μονῆς, αὐτὸς ἐπῆρε μαθητάς τινας καὶ ἐγύρισεν ὅλον τὸ ὄρος, ἕως ὅτου εὗρε τόπον τινὰ ἐπιτήδειον, ὅστις κλίνει πρὸς τὴν Βιθυνίαν, κατὰ πολλὰ ἥσυχον, μὲ πηγὰς ψυχρῶν καὶ ἡδυτάτων ὑδάτων. Τὸν τόπον αὐτὸν βλέπων ἐχάρη καὶ τὸν ἠγόρασεν. Ἔπειτα εὐθὺς ἤρχισε τὴν οἰκοδομὴν τῆς Λαύρας, ἔκτισε δὲ τὸν Ναὸν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου μέγαν καὶ κάλλιστον, ζωγραφίσας δὲ αὐτὸν ἐπιμελέστατα ἔδειξεν αὐτὸν ὡς ἄλλον οὐρανὸν κατάστερον. Ὅθεν εἰς ὀλίγας ἡμέρας ἐσυνάχθησαν τόσοι ἀδελφοί, ὥστε ἔγινεν ἡ ἔρημος πόλις πολυάνθρωπος. Τοὺς ἔγραψε τότε τὰς ἱερὰς νομοθεσίας τῆς ἀσκήσεως καὶ πᾶσαν ἀκρίβειαν τῆς μοναδικῆς διαγωγῆς, νομοθετήσας εἰς αὐτοὺς ὡς Μωϋσῆς δεύτερος. Ἐπρόσφερε δὲ εἰς τὸν Θεὸν καθ’ ἑκάστην λαὸν περιούσιον, ἐξάγων ἐξ ἀναξίων ἀξίους, διαβιβάζων αὐτοὺς ἀβρόχως εἰς τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ἀπὸ τὴν ταραχώδη τοῦ βίου θάλασσαν, μὲ τὰ ψυχωφελῆ καὶ σωτήριά του διηγήματα καὶ συγγράμματα, τόσον ὥστε ἔγινεν ἐκείνη ἡ πρῴην ἄκοσμος ἔρημος ἐξανθοῦσα ὡς κρίνον εὔοσμον. Πρότερον οὐδεὶς ἐτόλμα νὰ μείνῃ εἰς τοιοῦτον τόπον κἂν μίαν ἡμέραν, καὶ τότε, διὰ τοῦ Μιχαήλ, ἐσυνάχθησαν πλῆθος ἄπειρον, ὥστε δὲν ἔμεινε τόπος εἰς τὸ ὄρος ἐκεῖνο τοῦ Κυμινᾶ, τὸ ζηλευτὸν καὶ θαυμάσιον, τὸ ὁποῖον νὰ μὴ ἔχῃ Μοναχοὺς νὰ δοξολογῶσι τὸν Κύριον.

Τὸ ἔργον τοῦτο δὲν ἔκαμεν ὁ Ὅσιος μὲ εὐκολίαν καὶ χωρὶς κακοπάθειαν, ἀλλὰ μὲ ἱδρῶτας και δάκρυα και με πόνους πολλοὺς ἐπόλισεν ἐκείνην τὴν ἔρημον. Ὅτι βλέπων ὁ πονηρὸς διάβολος πῶς ἐφρόντιζε τοσοῦτον τὴν σωτηρίαν τῶν ἀδελφῶν, ὑπερεμάχησε πολλὰ καὶ ἠγωνίζετο ὁ ἀδύνατος νὰ ἐμποδίσῃ τὸν ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ, νὰ μὴ τελέσῃ τοιοῦτον ἔργον θεάρεστον, ἀλλὰ ἔμεινε κατησχυμμένος καὶ ἄπρακτος, νικηθεὶς ὁ μισόκαλος εὔκολα μὲ τὴν προσευχὴν τοῦ Ὁσίου καὶ τὰ θερμὰ αὐτοῦ δάκρυα. Ὅτι δὲν ἠδύνατο νὰ ὑποφέρῃ τὴν φλόγα, ἥτις ἐξήρχετο ἀπὸ τὸ στόμα του, ὅταν ηὔχετο πρὸς Κύριον. Διότι τὸ στόμα ἐκεῖνο ἦτο ἱερώτατον, ἐπειδὴ οὐδέποτε ὤμοσεν ἢ ἐλοιδόρησεν ἢ ὕβρισέ τινα πώποτε.


Ὑποσημειώσεις

[1] Πρόκειται περὶ τῶν Αὐτοκρατόρων Κωνσταντίνου Ζʹ καὶ Ρωμανοῦ Αʹ τοῦ Λεκαπηνοῦ.

[2] Περὶ τοῦ Ὁσίου τούτου Ἀθανασίου τοῦ ἐν τῷ Ἄθῳ, βλέπε ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ, σελὶς 65.