Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Προσῆλθε δὲ καί τις εὐγενής, Βαρλαὰμ καλούμενος, υἱὸς Ἰωάννου ἄρχοντος μεγάλου· καὶ ἕτερος νέος Ἐφραὶμ τὸ ὄνομα, υἱὸς θετὸς τοῦ ἡγεμόνος Ἰζεσλάβ, εὐνοῦχος ὢν, τοὺς ὁποίους ὁ Ἀντώνιος εὐαγγελικῶς ἀποδεξάμενος, εἶπεν εἰς τὸν Ὅσιον Νίκωνα καὶ ἐνέδυσεν αὐτοὺς τὸ ἀγγελικὸν σχῆμα τῶν Μοναχῶν, καθὼς ἐκεῖνοι ἐπιμόνως ἐζήτησαν.

Οὗτοι ὅμως εἶχον φύγει κρυφίως διὸ καὶ ἔγινε μεγάλη ταραχὴ καὶ ἐξέτασις περὶ αὐτῶν καὶ ἠκολούθησε μέγας πειρασμὸς εἰς τὸν Ἀντώνιον, διότι μαθὼν ὁ ἄρχων τὴν φυγὴν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Βαρλαάμ, ἦλθεν εἰς τὸ σπήλαιον μὲ πλῆθος στρατιωτῶν πνέων θυμοῦ καὶ τοὺς μὲν Μοναχοὺς ἐκεῖθεν διεσκόρπισε, τὸν δὲ υἱὸν αὐτοῦ Βαρλαὰμ ἐκβαλὼν τοῦ σπηλαίου βιαίως καὶ ἐκδύσας αὐτὸν τὰ πένθιμα τῶν Μοναχῶν ἱμάτια ἐνέδυτεν αὐτὸν πολυτελῆ λαμπρὰν στολὴν καὶ ἔφερεν ἄκοντα εἰς τὸ παλάτιον αὐτοῦ. Ὁ δὲ ἡγεμὼν Ἰζεσλὰβ μαθὼν περὶ τοῦ εὐνούχου αὐτοῦ Ἐφραίμ, ὅτι ἐκούρευσεν αὐτὸν ὁ Ἀντώνιος Μοναχόν, ὀργισθεὶς λίαν κατὰ τοῦ Ἀντωνίου, ὅτι ἠγάπα τὸν Ἐφραὶμ πολύ, ὥρισεν ἵνα διωχθῇ ἐκεῖθεν ὁ κουρεύσας αὐτὸν Νίκων, καθότι καὶ ἄλλοι πολλοὶ ἀφήνοντες τὸν κόσμον ἔφευγον εἰς τὴν ἔρημον καὶ ἐμόναζον· ὅθεν οἱ πολῖται ὥρισαν ἵνα τὸν μὲν Ἀντώνιον ἐξορίσωσιν ἐκεῖθεν, τοὺς δὲ Μοναχοὺς πάντας νὰ διώκωσι καὶ τὸν τόπον νὰ ἀφανίσωσι. Στενοχωρηθεὶς λοιπὸν ὁ Ἀντώνιος ἐκ τοῦ μίσους τοῦ ἡγεμόνος, ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ὁμοῦ μὲ τοὺς ἐναπολειφθέντας Μοναχοὺς εἰς ἄλλον τόπον μακρὰν τοῦ Κιέβου.

Ἡ δὲ γυνὴ τοῦ ἡγεμόνος, μαθοῦσα τὴν φυγὴν τοῦ Ἀντωνίου, ἐλυπήθη σφόδρα καὶ παρεκάλει τὸν αὐθέντην νὰ μὴ διώκῃ τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ, ἵνα μὴ ἐπέλθῃ ὀργή τις θεϊκὴ εἰς αὐτὸν καθὼς συνέβη καὶ εἰς τὴν πατρίδα αὐτῆς Λεχίαν· διότι ὁ ἐκεῖ ἄρχων εἶχε διώξει τινὰς Μοναχοὺς ἐκ τῆς ἐπικρατείας Λεχίας, ἐπειδὴ εἷς τοῦ παλατίου αὐτοῦ, Μωϋσῆς καλούμενος, φυγὼν κρυφίως ἐμόνασε, ὀργισθεὶς δὲ ὁ ἄρχων ἀπεδίωξε τοὺς ἐκεῖ μονάζοντας, ἀλλ’ ἀπέθανεν αἰφνιδίως. Ταῦτα ἔλεγεν ἡ γυνὴ αὐτοῦ, ἥτις ἦτο θυγάτηρ στρατηγοῦ τῆς Λεχίας, προσθέσασα καὶ τοῦτο, ὅτι μετὰ τὸν ἄωρον θάνατον τοῦ ρηθέντος ἔγινε σύγχυσις εἰς τὸν λαὸν μεγάλη, πολλοὶ δὲ ἐφονεύθησαν μετὰ τοῦ ἀρχιστρατήγου καὶ τοῦ Μητροπολίτου· ὅθεν συνεβούλευε τὸν ἡγεμόνα νὰ ἀπέχῃ τοιούτου ἐγχειρήματος καὶ καταδρομῆς τῶν Ἁγίων ἀνδρῶν μήπως πάθῃ τὰ ὅμοια.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).