Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Ἀποτυχὼν λοιπὸν ὁ πονηρὸς νὰ ἐκδιώξῃ ἐκεῖθεν τὸν Ὅσιον ἐνήργησε διὰ μέσου ὀργάνων αὐτοῦ τὸν σκοπόν του· ὅτι κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἐτελεύτησεν ὁ πιστὸς καὶ εὐσεβέστατος δοὺξ Βλαδίμηρος, ἐγερθεὶς δὲ εἷς τύραννος, Σιατοπόλκος καλούμενος, ἔλαβε δυναστικῶς τὴν αὐθεντίαν καθίσας εἰς Κίεβον τὴν πρωτεύουσαν. Ἵνα δὲ στερεωθῇ εἰς τὸν θρόνον καὶ μοναρχήσῃ ἐφόνευσε τοὺς ἰδίους αὐτοῦ ἀδελφοὺς καὶ τοὺς τῆς Ἐκκλησίας προεδρεύοντας μετὰ καὶ ἄλλων ἁγίων καὶ ἐναρέτων ἀνδρῶν. Ταύτας τὰς αἱματοχυσίας καὶ ταραχὰς βλέπων ὁ Ἀντώνιος ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν καὶ ἐπανῆλθεν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος πρὸς τὸν Γέροντα αὐτοῦ· ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ ἐγεύθη τὸ μέλι τῆς ἡσυχίας καὶ μὴ δυνάμενος νὰ συνοικῇ μὲ συνοδείαν ἀδελφῶν, λαβὼν ἄδειαν κατῴκησεν εἰς τὸ Ὄρος τὸ ἄνωθεν τῆς Μονῆς τοῦ Ἐσφιγμένου κείμενον, Σαμάρειαν καλούμενον καὶ ἡσύχαζεν ἐκεῖ ὅπου τώρα εἶναι ὁ Ναὸς ὁ ἐπ’ ὀνόματι αὐτοῦ κτισθείς.

Ἡσυχάζοντος λοιπὸν τοῦ Ὁσίου εἰς τὸ ὄρος τῆς Σαμαρείας, ὁ εὐσεβέστατος δοὺξ Ἰαροσλάβος πολεμήσας τὸν κακότροπον ἐκεῖνον καὶ αἱμοβόρον Σιατοπόλκον καὶ κατατροπώσας αὐτὸν ἐξεδίωξε τοῦ Κιέβου καὶ ἔγινε κύριος τῆς ἀρχῆς. Ἀποστείλας δὲ ὁ εὐσεβέστατος οὗτος ἄρχων εἰς τὸ σπήλαιον τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου τὸ ἐν Παρεσκόβῳ ἐργάτας, ἤνοιξε τὸν τόπον καὶ τὸν ἐκαλλιέργησεν ἀποκαταστήσας ἐκεῖ μονύδριον, ἐγείρας καὶ Ναὸν εἰς αὐτὸ ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἔβαλε δὲ εἰς αὐτὸ Μοναχοὺς καὶ Ἱερεῖς, μετὰ τῶν ὁποίων ἦτο καὶ εἷς ἱερομόναχος εὐλαβὴς καὶ ἐνάρετος, Ἱλαρίων καλούμενος, ὅστις διὰ προσταγῆς τοῦ Δουκὸς ἐπροστάτευε τῆς Μονῆς ταύτης. Ἐσύναξε δὲ καὶ τοὺς παρὰ τοῦ Σιατοπόλκου διωχθέντας Ἀρχιερεῖς καὶ ἀποκατέστησεν αὐτοὺς εἰς τοὺς θρόνους αὐτῶν, ἐγείρας καὶ Ναὸν ἐν Κιέβῳ ἐπ’ ὀνόματι τῆς τοῦ Θεοῦ Λόγου Σοφίας, κατὰ μίμησιν τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει περιβοήτου ἐκείνου Ναοῦ. Παραλαβὼν εἶτα τὸν Ἡγούμενον τοῦ Σπηλαίου ὡς ἐνάρετον καὶ πνευματικὸν τέκνον ὄντα τοῦ Ἀντωνίου, ἐποίησεν αὐτὸν Μητροπολίτην, ἐγκατέστησε δὲ τὸν θρόνον αὐτοῦ εἰς τὸν νεοοικοδομηθέντα Ναὸν τῆς Ἁγίας Σοφίας εἰς Κίεβον. Οὗτος ὁ Ἱλαρίων, ὅτε ἡγουμένευεν εἰς τὸ μονύδριον τοῦ Σπηλαίου, εἶχε καλλιεργήσει τὸν τόπον ἔνθα ἐκτίσθη ὕστερον ἡ μεγίστη Μονή, διότι πρότερον ἦτο χαράδρα, ἔσωθεν τῆς ὁποίας λαξεύσας μικρον σπήλαιον δύο ὀργυιῶν ἡσύχαζεν εἰς αὐτὸ ἀγωνιζόμενος κατὰ μίμησιν τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου πρὸ τῆς Ἀρχιερωσύνης.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).