Ἐπιστροφὴ τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου ἀπὸ τοῦ ὄρους Ἄθω εἰς Ρωσίαν.
Ὁ μὲν λοιπὸν Ὅσιος Ἀντώνιος εὑρίσκετο εἰς τὸ ἡσυχαστήριον τῆς Σαμαρείας ἀγωνιζόμενος μὲ ἄκραν σκληραγωγίαν· ὁ δὲ ἅγιος γέρων Ἡγούμενος, ὁ κουρεύσας αὐτόν, ὡραματίσθη ἵνα ἀποστείλῃ καὶ πάλιν τὸν Ὅσιον Ἀντώνιον εἰς Ρωσίαν πρὸς τοὺς ἐκεῖσε μονάζοντας· ὅθεν ἀνήγγειλεν εἰς αὐτὸν τὴν θεϊκὴν προσταγὴν λέγων· «Θέλημα Θεοῦ εἶναι, τέκνον, ἵνα ἀπέλθῃς πάλιν εἰς Ρωσίαν εἰς ψυχῶν πολλῶν σωτηρίαν». Προεφήτευσε δὲ εἰς αὐτὸν τὰ μέλλοντα νὰ συμβῶσιν, ὅτι πολλῶν Μοναχῶν πατὴρ μέλλει νὰ γίνῃ καὶ εὐχηθεὶς αὐτὸν ἀπέστειλεν ἐν εἰρήνῃ. Λαβὼν λοιπὸν τὴν εὐχὴν τοῦ γέροντος ὁ Ἀντώνιος ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Ρωσίαν καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος τοῦ σπληλαίου καὶ ἰδὼν τὸν τόπον καλλιεργημένον κατανυγεὶς ἐδεήθη τοῦ Θεοῦ μετὰ δακρύων λέγων· «Γενηθήτω τὸ θέλημά Σου τὸ ἅγιον, Κύριε, ἂς ἀφιερωθῇ ὁ τόπος οὗτος εἰς ἀπαρχὴν εὐλογίας τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω καὶ ἡ εὐχὴ τοῦ ἐμοῦ Γέροντος τοῦ κουρεύσαντός με καὶ ἀποστείλαντός με ἐνταῦθα ἔστω μετ’ ἐμοῦ καὶ τοῖς σὺν ἐμοὶ περιτειχίζουσα καὶ ἐνισχύουσα τοῦ ἡσυχάσαι με ὧδε».
Ταῦτα ἐπευξάμενος εἰσελθὼν κατώκησεν εἰς τὸ σπήλαιον ἀγωνιζόμενος, ἔργον ἀδιάλειπτον ἔχων τὴν προσευχὴν καὶ ἐσθίων ἄρτον ξηρὸν καὶ ὕδωρ ἡμέραν παρ’ ἡμέραν, ἐνίοτε δὲ καὶ δύο ἡμέρας νηστεύων, τὴν τρίτην ἡμέραν ἔτρωγεν. Ἄνθρωποι δέ τινες διερχόμενοι ἐκεῖθεν εἶδον τὸν Ὅσιον εἰς τοιαύτην ἀκτημοσύνην καὶ πολλὴν κακοπάθειαν καὶ σπλαγχνισθέντες ἔφερον εἰς αὐτὸν τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἀναγκαῖα· τινὲς δὲ ἐξ αὐτῶν ζηλώσαντες τὴν ἀσκητικὴν διαγωγὴν ἠθέλησαν νὰ παραμείνωσι μετ’ αὐτοῦ, μετὰ τῶν ἁποίων ἦσαν καὶ ὁ Ὅσιος Νίκων καὶ ὁ Θεοδόσιος, τοὺς ὁποίους ἀποδεξάμενος, μετὰ καιρὸν τὸν μὲν Νίκωνα ἐποίησεν ἱερέα, τὸν δὲ Θεοδόσιον ὁ Νίκων ἐκούρευσε Μοναχόν· ὁ δὲ Θεοδόσιος ἀνεδέχετο τοὺς προσερχομένους διὰ τοῦ ἀγγελικοῦ σχήματος.
Μετὰ παρέλευσιν καιροῦ ἐτελεύτησεν ὁ ἀείμινηστος δοὺξ Ἰαροσλάβος καὶ ἔλαβε τὴν ἐξουσίαν Ἰζεσλὰβ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος. Τοῦ δὲ Ὁσίου ἐνασκουμένου ἐν τῷ σπηλαίῳ διεδόθη ἡ φήμη αὐτοῦ πανταχοῦ εἰς ὅλην τὴν γῆν τῆς Ρωσίας, καθὼς τὸ πάλαι τοῦ μεγάλου Ἀντωνίου εἰς ὅλην τὴν γῆν τῆς Αἰγύπτου· ὥστε καὶ ὁ λαμπρὸς Δούξ, ὡς εὐλαβέστατος ὤν, ἀκούσας τὴν ἀρετὴν αὐτοῦ ἦλθε μετὰ τῶν συγκλητικῶν ἀρχόντων αὐτοῦ πρὸς τὸν Ὅσιον καὶ ἔλαβε τὴν εὐλογίαν του· ὅθεν ἔγινεν ἐξακουστὸς ὁ Ὅσιος, καὶ ἤρχοντο οἱ ποθοῦντες τὴν ἀσκητικὴν βιοτήν, τοὺς ὁποίους ὁ Ὅσιος ὑποδεχόμενος καθωδήγει εἰς τὸν δρόμον τῆς ἀρετῆς.