Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Ὁ Ὅσιος Ἀντώνιος εἰς Ἅγιον Ὄρος.

Μεταξὺ τῶν μεγάλων καὶ ἀναριθμήτων χαρίτων καὶ δωρεῶν τῶν ἀφθόνως χεομένων παρὰ τοῦ Πατρὸς τῶν φώτων ἐπὶ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, τὴν ἠγαπημένην αὐτοῦ Νύμφην, πλουσιώτατον δῶρον εἶναι καὶ ἡ τῶν Ἁγίων λαμπρότης, ὄχι μόνον ἐν οὐρανοῖς, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ γῆς, μὲ τὰς ἐξαισίας θαυματουργίας τὰς παρ’ αὐτῶν θείᾳ δυνάμει τελουμένας. Διότι ὁ Κύριος τοὺς δοξάζοντας αὐτὸν διὰ βίου ἐναρέτου καὶ πολιτείας ὑψηλῆς ἰσαγγέλου ἀναδεικνύει θαυμαστοὺς καὶ ζῶντας καὶ μετὰ θάνατον καὶ ἐν πάσῃ τῇ γῇ ὀνομαστοὺς καὶ τὸ μνημόσυνον αὐτῶν διαμένει αἰώνιον· «δίκαιοι γὰρ εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι»· δίκαιον λοιπὸν καὶ πρέπον εἶναι ἵνα ἐτησίως γεραίρωμεν τὴν μνήμην αὐτῶν δι’ ἱεροτελεστιῶν καὶ ἁγιωτάτων τιμῶν, διότι ὁ ἔπαινος καὶ ἡ πρὸς τοὺς Ἁγίους ἀναφερομένη τιμὴ, εἶναι μισθὸς τῆς ἀρετῆς κατὰ τὸν εἰπόντα· «Ὁ ἐπαινῶν τὴν ἀρετήν, αὐτὸν ἐπαινεῖ τὸν Θεόν, παρ’ οὗ τοῖς ἀνθρώποις ἡ ἀρετὴ παροχετεύεται» καὶ ἡ πρὸς τοὺς Ἁγίους τιμή, ἀπόδειξις εἶναι τῆς πρὸς τὸν Δεσπότην ἀγάπης, κατὰ τὸν μέγαν Βασίλειον· «Ἐπειδὴ ὁ περὶ τὰ καλὰ ἔπαινος τοὺς ραθύμους διεγείρει καὶ πρὸς ζῆλον καὶ μίμησιν τῶν αὐτῶν παρακινεῖ».

Πρὸς ταῦτα συνεφώνει ἀνέκαθεν καὶ ἡ τῶν εὐσεβῶν ὁμήγυρις ἱστοροῦσα δι’ ἁγίων εἰκόνων καὶ συγγράφουσα τὰς πράξεις καὶ τὰ ἔνθεα κατορθώματα τῶν ἐν ἁγιότητι πολιτευσαμένων ἀνδρῶν. Ἡ μεγίστη λοιπὸν χάρις τῶν μεγάλων τοῦ Θεοῦ εὐεργεσιῶν μὲ τὴν παραλαβὴν τοῦ φωτὸς τῆς ἀληθοῦς πίστεως ἀνέτειλε καὶ λαμπρύνει τὴν μεγίστην ἐπικράτειαν τῆς εὐσεβεστάτης Ρωσίας· καὶ οἱ ἀπὸ τοῦ πρωτοκλήτου Ἀποστόλου Ἀνδρέου ἀναστηλωθέντες Σταυροὶ ἐπὶ τῶν ὁρίων τῆς Ρωσικῆς Μητροπόλεως Κιέβου καὶ εἰς τὰς πεδιάδας τῆς μεγάλης νέας Πετρουπόλεως, ἔγιναν διὰ τὴν Ρωσίαν δένδρα τῷ ὄντι ζωῆς καὶ πανταχόθεν ἥπλωσαν ρίζας βαθείας τῆς Ὀρθοθόξου πίστεως, αἵτινες ἔφερον εἰς αὐτὴν πολυειδεῖς λογικοὺς γλυκυτάτους καρποὺς τῆς εὐσεβείας· οὕτω δὲ πλουσίως ἐκόσμησαν μὲ τὰς καρποφόρους αὐτῶν παραφυάδας τοὺς εἰς τὸν πολυάριθμον χορὸν τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ θεραπόντων εὑρισκομένους, ὧν τὴν ἀπαρχὴν πρῶτος βέβαια ὁ θαυμάσιος πατὴρ ἡμῶν Ἀντώνιος ὁ σήμερον εὐφημούμενος ἐκ τοῦ ἁγιωνύμου Ὄρους τοῦ Ἄθω ἐκόμισεν, ὡς ὁ λόγος θέλει δηλώσει καὶ ἀκούσατε.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).