Τοῦτον τὸν Μοναχὸν Μιχαὴλ ἠρώτησεν ὁ Θεοδόσιος, ὡς ἀσκήσαντα εἰς τὴν περιώνυμον Μονὴν τῶν Στουδίων, ἔμαθον δὲ παρ’ ἐκείνου πᾶσαν τὴν διάταξιν τοῦ τυπικοῦ, τὸ πῶς νὰ ψάλλωσι καὶ νὰ ἵστανται ἐν τῷ Ναῷ προσευχόμενοι, πῶς νὰ ἐσθίωσιν ἐν τῇ τραπέζῃ κοινῶς, πῶς νὰ φυλάττωσι τὰς νηστησίμους ἡμιέρας καὶ πῶς νὰ καταλύωσι τὰς ἑορτασίμους. Ὅλας αὐτὰς τὰς διατάξεις παρέλαβεν ὁ Θεοδόσιος παρὰ τοῦ ὁσιωτάτου Μιχαὴλ τοῦ Στουδίου καὶ Ἐφραὶμ τοῦ εὐνούχου, περὶ τοῦ ὁποίου προείπομεν ὅτι καὶ αὐτὸς εἶχε προγράψει τυπικὸν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω, τὸν ὁποῖον Ἁγιορειτικὸν τύπον παρέδωκεν ὁ Θεοδόσιος εἰς τὴν Μονήν, παρὰ τῆς ὁποίας παραλαβοῦσαι καὶ αἱ λοιπαὶ Μοναὶ τῆς Ρωσίας φυλάττουσιν ἄχρι τοῦ νῦν· ὅθεν καὶ προτιμητέα τῶν λοιπῶν ἐν Ρωσίᾳ ἡ τοῦ Σπηλαίου, ὅτι εἰς αὐτὴν καὶ ὁ Πανόσιος Ἀντώνιος ἤσκησε καὶ τοὺς ἀσκητικοὺς ἀγῶνας ἐτέλεσεν, ὡς καὶ ὁ μαθητὴς αὐτοῦ Θεοδόσιος, ὁ κτίσας καὶ κοσμήσας αὐτήν, ἀλλὰ καὶ τοὺς προσερχομένους ἐπίσης ὑποδεχόμενος καὶ εἰς τὸν Θεὸν ὁδηγῶν τοὺς σῳζομένους, τύπος καὶ αὐτὸς καὶ ὑπογραμμὸς κατὰ πάντα γενόμενος.
Κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἦλθεν εἰς αὐτὴν τὴν Μονὴν καὶ ὁ Ὅσιος Νέστωρ, ὁ πρῶτος ἱστοριογράφος τῆς Ρωσικῆς γῆς, ὅστις καὶ τοὺς βίους τῶν δύο τούτων Ὁσίων Αντωνίου καὶ Θεοδοσίου συνέγραψεν, ὅτι κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους ἤκμασε σύγχρονος καὶ αὐτός, ὡς αὐτὸς γράφει. Τοῦτον ὑπεδέχθη ὁ Ὅσιος Θεοδόσιος ἀδείᾳ τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀντωνίου. Οὗτος ὁ Νέστωρ ἠρώτησε τὴν αἰτίαν πῶς ἔλαβε τὴν τοιαύτην ὀνομασίαν νὰ καλῆται Σπήλαιον, μαθὼν δὲ τὴν αἰτίαν ἐσημείωσεν αὐτὴν εἰς ἀΐδιόν του μνημόσυνον· ὁ αὐτὸς συνέγραψε καὶ τὰ θαυμάσια τοῦ πανοσίου Ἀντωνίου τὰ ὅσα ζῶν ἔτι καὶ ὅσα μετὰ θάνατον ἐτέλεσεν ὁ ἀείμνηστος, πρὸς ὠφέλειαν τῶν ἀναγινωσκόντων, ἀλλ’ οὐχὶ ἅπαντα, ὡς πολλὰ καὶ ἀναρίθμητα ὄντα· διότι τὰ περισσότερα τούτων ἔμειναν ἀπαράδοτα, καθ’ ὅτι πλείστους κόπους καὶ ἀγῶνας ἐποίησε ναὶ πλείστους πειρασμοὺς ἐκ τῶν πονηρῶν πνευμάτων καὶ ἀνθρώπων ἐδοκίμασεν.
Ὡσαύτως καὶ τὰς ὅσας ἰάσεις καὶ θεραπείας εἰς τοὺς νοσοῦντας ἐχορήγησε καὶ παραδόξως ἐνήργησεν ἀδύνατον εἶναι νὰ ἀπαριθμηθῶσιν ἢ νὰ γραφῶσιν ἅπαντα ὅσα ὁ πανάγαθος Θεὸς ἐτέλεσε διὰ μέσου τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀντωνίου· ἐδόξασε τὸν αὐτοῦ θεράποντα εἰς ὅλην τὴν γῆν τῆς Ρωσίας καὶ ἐφάνη ἰατρὸς ἄμισθος εἰς πάντας, ἰώμενος παραλυτικούς, δαιμονιζομένους, λεπροὺς καὶ λοιπὰς ἀσθενείας ἀνιάτους ἄνευ ἰατρικῶν βοτάνων, διὰ δὲ τὴν ἄκραν αὐτοῦ ταπείνωσιν προσεποιεῖτο ὅτι μὲ τὴν δόσιν τῶν βοτάνων καὶ ἀκροδρύων ἐθεραπεύοντο.