Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Οὗτος ὁ Ὅσιος Ἰωάννης [2] φθόνῳ τοῦ πονηροῦ ἐδοκιμάσθη ἀπὸ πόλεμον πορνείας, εἰς τρεῖς ὁλοκλήρους χρόνους πολεμούμενος, πολλοὺς δὲ ἀγῶνας καὶ ἄσκησιν μετελθὼν δὲν ἠδυνήθη νὰ ἀπαλλαγῇ ἕως οὗ ἐλθὼν εἰς τὸν τάφον τοῦ μάκαρος Ἀντωνίου ἔμεινε δεόμενος ἡμέρας καὶ νυκτός· ἤκουσε δὲ φωνὴν θαυμασίως παρὰ τοῦ ζῶντος Ὁσίου ἐν Κιέβῳ λέγουσαν εἰς αὐτὸν ταῦτα· «Ἰωάννη, Ἰωάννη, πρέπει εἰς σὲ νὰ κλεισθῇς εἰς σπήλαιον ἀπρόσιτος ἐν ἡσυχίᾳ μακρὰν συνομιλίας καὶ ὄψεως τῶν ἀνθρώπων, καὶ οὕτω θέλει σὲ βοηθήσει ὁ Κύριος». Ὅθεν λάκκον ὀρύξας ἐν τῷ σπηλαίῳ ὁ Ἰωάννης, ἐτάφη χωσθεὶς ἕως ὀσφύος αὐτοῦ καὶ οὕτω διὰ πρεσβειῶν τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου ἀπηλλάγη τοῦ πολέμου, λαβὼν τὸ χάρισμα τῆς ἀπαθείας καὶ ἠξιώθη νὰ βλέπῃ τὰ πνεύματα τῆς ἀκαθαρσίας ἐρχόμενα πρὸς αὐτὸν διὰ νὰ τὸν προσβάλλουν, ἀλλὰ δὲν ἠδύναντο νὰ προσεγγίσωσιν αὐτόν, περιπεφραγμένον ὄντα τῇ τοῦ Ὁσίου ἐπικουρίᾳ. Ἐκ τούτου λοιπὸν καὶ ἐξ ἄλλων πολλῶν γίνεται φανερὸν ὅτι ὁ Ὅσιος Ἀντώνιος καὶ μετὰ θάνατον παρίσταται ἀοράτως εἰς τὰ τέκνα αὐτοῦ, ἐπισκεπτόμενος καὶ φυλάσσων αὐτὰ καθάπερ καὶ ζῶν παραδόξως ἀπὸ Κιέβου εὑρέθη εἰς Κωνσταντινούπολιν μετὰ τοῦ Ὁσίου Θεοδοσίου καὶ ἔδωκε τὸ χρυσίον εἰς τοὺς οἰκοδόμους εἰς ἀνέγερσιν τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ καὶ αὖθις πάλιν μετὰ δεκαετίαν ἐφάνη καὶ ἀπέστειλε τοὺς ζωγράφους διὰ νὰ ζωγραφίσωσι τὸν νεόδμητον Ναόν, ὡς ἐνταῦθα ἀκολούθως θέλομεν ὑπομνήσει περὶ τῆς εἰκονογραφήσεως τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ καὶ περὶ τοῦ θαύματος τοῦ γενομένου εἰς τοὺς ζωγράφους.

Μετὰ τὴν ὁσίαν κοίμησιν τοῦ πανοσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀντωνίου, οἰκοδομουμένου τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ δι’ ἐπιστασίας τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Θεοδοσίου, ὡς προείπομεν, κοιμηθέντος καὶ αὐτοῦ μετὰ δύο ἐτῶν παρέλευσιν, ἔλαβε τὴν προστασίαν τῆς μονῆς ὁ Ὅσιος Στέφανος, καὶ οὕτως ἐτελείωσε τὸ ἔργον τῆς οἰκοδομῆς τοῦ θείου Ναοῦ. Τότε δὲ ἐκοιμήθη καὶ αὐτὸς ἐν Κυρίῳ εἶτα δ’ ἔγινεν Ἡγούμενος ὁ Ὅσιος Νίκων, εἰς τοῦ ὁποίου τὰς ἡμέρας ἔγινε θαῦμα ἀνήκουστον παρόμοιον τῆς ἀποστολῆς τῶν οἰκοδόμων τοῦ θείου Ναοῦ διὰ τὴν εἰκονογράφησιν ὅλου τοῦ Ναοῦ· συνέβη δὲ κατὰ τὸν ἀκόλουθον τρόπον. Ἐφάνησαν εἰς Κωνσταντινούπολιν ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν Ἀντώνιος καὶ ὁ Ὅσιος Θεοδόσιος ὡς ζῶντες· προσεκάλεσαν δὲ ζωγράφους ἐπιτηδείους διὰ νὰ εἰκονογραφήσουν τὸν Ναόν, ἔφεραν δὲ αὐτοὺς εἰς τὸν Ναὸν τῶν Βλαχερνῶν καὶ ἔδειξαν εἰς αὐτοὺς τὴν εἰκονογράφησιν τοῦ θαυμασίου ἐκείνου Ναοῦ, εἶπον δὲ εἰς αὐτούς, ὅτι κατ’ αὐτὴν τὴν εἰκονογράφησιν παρομοίως θέλετε εἰκονογραφήσει τὸν ἐν Ρωσίᾳ Ναὸν τῆς μονῆς Σπηλαίου εἰς Κίεβον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).