Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Ἀποκαμόντων λοιπὸν ἄφησαν τὸ πλοῖον νὰ πλέῃ ὅπου ἡ ὁρμὴ τοῦ ἀνέμου ἔφερεν αὐτὸ κατὰ τὴν θείαν βούλησιν· ὅθεν διαπλέον εὑρέθη διὰ τοῦ ποταμίου ρεύματος κάτωθεν τῆς Μονῆς, καὶ ἐξελθόντες τοῦ πλοίου ἀνέβησαν εἰς τὴν Μονὴν πρὸς τὸν Ἡγούμενον Νίκωνα καὶ εἶπον εἰς αὐτὸν ὡς δῆθεν δυσαρεστούμενοι· «Ἡμεῖς μέν, ὦ Ἡγούμενε, ἐπληρώθημεν εἰς Κωνσταντινούπολιν παρὰ τῶν ὑμετέρων μοναχῶν, ἵνα εἰκονογραφήσωμεν τὸν Ναὸν τῆς Μονῆς σας, ἀλλ’ ἡμεῖς ἐκεῖ μὴ ἰδόντες τὸ μέγεθος καὶ τὸ ὕψος ἐλάβομεν ὀλίγην ποσότητα χρημάτων μὴ ἐπαρκοῦσαν εἰς τὴν ἐκδούλευσιν καὶ δαπάνην ἡμῶν· ἂς ἔλθουν λοιπὸν οἱ δύο ἐκεῖνοι γέροντες οἱ συμφωνήσαντες μεθ’ ἡμῶν, ὅπως κατὰ τὸ μέγεθος καὶ τὸ ὕψος τοῦ Ναοῦ γίνῃ καὶ ἡ συμφωνία, εἴ δὲ μή, ἂς λάβουν τὰ χρήματα τὰ ὁποῖα ἔδωκαν εἰς ἡμᾶς καὶ ἡμεῖς ἐπιστρέφομεν εἰς τὸν τόπον ἡμῶν».

Ὁ δὲ Ὅσιος Νίκων οὐδεμίαν εἴδησιν περὶ τούτων ἔχων, θαυμάσας εἶπεν εἰς αὐτούς· «Μετὰ ποίων γερόντων, ὦ τέκνα, τὴν συμφωνίαν ἐποιήσατε;». Ἐξιστορούντων δὲ αὐτῶν τοὺς χαρακτῆρας τῶν δύο Μοναχῶν, ἠννόησεν ὁ Ὅσιος Νίκων ὅτι περὶ τῶν Ὁσίων ἔλεγον καὶ ὅτι πρόκειται διὰ θαυμάσιόν τι γεγονός, τὸ ὁποῖον ἔκαμον οἱ Ὅσιοι πρὸς αὐτοὺς διὰ τὴν εἰκονογράφησιν τοῦ Ναοῦ. Ἔφερε δὲ τὰς εἰκόνας τῶν Ὁσίων Ἀντωνίου καὶ Θεοδοσίου καὶ ἔδειξεν αὐτούς· οἱ δὲ ἰδόντες τὰς μορφὰς τῶν εἰκόνων ἀπαραλλάκτους πρὸς τὰς τῶν συμφωνησάντων μετ’ αὐτῶν, εἶπον· «Οὗτοι εἶναι τῷ ὄντι», ἐζήτουν δὲ νὰ ἴδουν αὐτούς, νομίζοντες ὅτι ἔζων ἔτι. Τότε εἶπε πρὸς αὐτοὺς ὁ Νίκων· «Τεκνία, οὗτοι δὲν ὑπάρχουσιν ἤδη πρὸς ἡμᾶς, ἀλλὰ πρὸ χρόνων ἐκοιμήθησαν ἐν Κυρίῳ προνοοῦσι δὲ διὰ τὴν Μονὴν αὐτῶν ἀοράτως». Οἱ δὲ ζωγράφοι πρὸς ἀπόδειξιν τῶν ἰσχυρισμῶν των παρέστησαν μάρτυρας ἐμπόρους τινὰς συνεπιβάτας τοῦ πλοίου, οἵτινες καὶ αὐτοὶ εὑρέθησαν παρόντες εἰς Κωνσταντινούπολιν, ὅτε οἱ δύο Ὅσιοι ταῦτα συνεφώνουν καὶ συμπλεύσαντες ἦλθον καὶ ἐζήτουν νὰ ἴδουν τοὺς δύο γέροντας· ὁ δὲ Ὅσιος Νίκων, δεικνύων εἰς αὐτοὺς τὰς μορφὰς τῶν εἰκόνων τῶν Ὁσίων, ἐπληροφόρει αὐτούς, ὅτι πρὸ χρόνων ἐκοιμήθησαν. Τότε οἱ ζωγράφοι ἐγνώρισαν ὅτι θαυμάσιον γεγονὸς ἐτελέσθη εἰς αὐτοὺς καὶ εἶπον· «Ὄντως δοῦλοι Θεοῦ ἀληθεῖς ἦσαν καὶ μετὰ θάνατον ζῶσι καὶ δύνανται νὰ βοηθήσωσιν ἡμᾶς». Ὅθεν μετανοήσαντες ἔβαλον μετάνοιαν ζητοῦντες συγχώρησιν, ἤρχισαν δὲ διηγούμενοι ἀπ᾽ ἀρχῆς τὰ ὅσα συνέβησαν εἰς αὐτούς. Τότε καὶ οἱ οἰκοδόμοι, οἵτινες ἀνήγειραν ἐκ βάθρων τὸν Ναόν, διηγήθησαν εἰς τοὺς ζωγράφους τὰ ὅσα καὶ εἰς ἐκείνους συνέβησαν, καὶ ὅτι τὰ ὅμοια καὶ αὐτοὶ ἐδοκίμασαν, πάντες δὲ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν καὶ τὴν Θεοτόκον ἐμεγάλυνον καὶ τοὺς Ὁσίοις ἐτίμων ὡς θαυμαστοὺς καὶ σημειοφόρους.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).