Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Συμφωνήσαντες δὲ τὴν τιμὴν τοῦ μισθοῦ καὶ τῶν ἐξόδων αὐτῶν, ἐπλήρωσαν αὐτοὺς (καθὼς καὶ πρότερον τοὺς οἰκοδόμους). Λαβόντες δ’ ἐκεῖνοι τὰ χρήματα, ἀνέβησαν εἰς πλοῖον. πλέοντος δὲ τοῦ πλοίου ἐθεώρησαν εἰς τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ καὶ εἶδον τὸν θαυμάσιον ἐκεῖνον Ναὸν καὶ ἠπόρησαν. Βλέποντες δὲ αὐτὸν οὕτω μέγιστον καὶ ὑψηλὸν μὲ τροῦλλον, ὑπελόγισαν ὅτι τὰ χρήματα ἅτινα ἔλαβον δὲ ἦσαν ἀρκετὰ διὰ τὴν ἁγιογράφησιν αὐτοῦ· ὅθεν μεταμεληθέντες ἐβούλοντο νὰ ἐπιστρέψουν εἰς Βυζάντιον εἰς τοὺς οἴκους αὐτῶν.

Κατὰ τὴν νύκτα ὅμως, ἐκείνην, διότι ἦτο ἑσπέρα τότε, ὅτε εἶδον τὴν ὀπτασίαν τοῦ Ναοῦ, ἠγέρθη ἄνεμος ἰσχυρός, καὶ μὴ γνωρίζοντες ποῦ ἔπλεον, συναρπασθέντος τοῦ πλοίου, ἄνευ κυβερνήσεως πηδαλίου, ὥσπερ νὰ ἐσύρετο δεδεμένον ὑπό τινων, ἐφέρετο. Οἱ δὲ ναῦται μετὰ τῶν ἐπιβατῶν ἠγωνίζοντο νὰ ἐπαναφέρωσιν αὐτὸ εἰς τὰ ὄπισθεν, ἀλλὰ δὲν ἠδύναντο, διότι δι’ ἀοράτου δυνάμεως ἐφέρετο. Κατὰ τὴν ἑπομένην νύκτα εἶδον πάλιν τὸν Ναὸν καὶ μίαν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, εἰς τὴν ὁποίαν ἦτο ἡ Θεοτόκος ὡς βασίλισσα καθὼς ἐφάνη ἐν τῷ Ναῷ τῶν Βλαχερνῶν πρὸς τοὺς οἰκοδόμους, ὁμοία μὲ τὴν εἰκόνα τὴν ὁποίαν ἔδωκεν εἰς αὐτοὺς ἵνα φέρωσιν ἐν τῇ μονῇ τοῦ Σπηλαίου, ὅταν τοὺς ἐκάλεσε καὶ τοὺς ἀπέστειλε διὰ νὰ οἰκοδομήσωσι τὸν Ναόν. Ταύτην λοιπὸν τὴν εἰκόνα εἶδον εἰς τὸ ὕψος μετὰ τοῦ ὀφθέντος Ναοῦ, ἔλεγε δὲ ἡ Θεοτόκος πρὸς αὐτούς· «ὦ ἄνθρωποι, τί μάτην κοπιάζετε φερόμενοι ἐναντίον τοῦ θελήματος τοῦ Υἱοῦ μου καὶ θέλετε νὰ ἐπιστρέψετε εἰς τὰ ὄπισθεν; Ἐγὼ διὰ τοῦ ἀνέμου θέλω σᾶς φέρει ὁμοῦ μὲ τὸ πλοῖον εἰς τὸν τόπον ὅπου εὑρίσκεται ὁ Ναός μου αὐτὸς διὰ νὰ τὸν ἱστορήσετε (εἰκονογραφήσετε). Μάθετε δὲ ὅτι δὲν θὰ δυνηθῆτε πλέον νὰ ἐπιστρέψετε ἀπὸ ἐκεῖ, ἀλλὰ θὰ γίνετε Μοναχοὶ εἰς ἐκείνην τὴν Μονήν, εἰς αὐτὴν δὲ τὴν Μονὴν θὰ διαμείνετε ἕως τέλους τῆς ζωῆς σας. Ἔχετε ὅμως θάρρος, διότι ἐγὼ θέλω εἶμαι βοηθός σας εἰς πάσας τὰς ἀνάγκας σας καὶ μεσίτης πρὸς τὸν Υἱόν μου ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν σας, ἀλλὰ καὶ τὴν αἰώνιον βασιλείαν θέλετε κληρονομήσει, ἕνεκα τῶν Ὁσίων θεραπόντων ἡμῶν Ἀντωνίου καὶ Θεοδοσίου τῶν κτιτόρων τοῦ ἁγίου ἐκείνου οἴκου μου».

Ταῦτα ἀκούσαντες, καὶ ὅτι δὲν θὰ δυνηθοῦν νὰ ἐπιστρέψουν πάλιν εἰς τοὺς οἴκους αὐτῶν, μᾶλλον ἀπεφάσισαν νὰ ἐπιστρέψουν εἰς τὰ ὀπίσω καὶ πολλὰ καμόντες δὲν ἠδυνήθησαν, τὸ δὲ πλοῖον μᾶλλον εἰς τὰ ἔμπροσθεν ὠθούμενον προέβαινεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).