Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος καὶ θεοφόρος πατὴρ ἡμῶν ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ὁ ἐν τῷ Ὀλύμπῳ ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

ἀνωφελῶς τὰ ἀργύρια, ὅτι ἀνθρωπίνη δύναμις δὲν ἔφθανε νὰ τὴν θεραπεύσῃ, μόνον ὁ Θεὸς ὁ πάντα δυνάμενος, ὅστις ᾠκονόμησε καὶ ἔτυχεν εἰς αὐτὸ τὸ χωρίον ὁ δοῦλός του Διονύσιος, τὸν ὁποῖον παρεκάλεσε μετὰ δακρύων ὁ ἀνὴρ τῆς ἀσθενοῦς νὰ κοπιάσῃ εἰς τὴν οἰκίαν του, νὰ κάμῃ δι’ αὐτὴν πρὸς Κύριον δέησιν. Ἀπελθὼν λοιπὸν ὁ Ὅσιος προσηύξατο καὶ ἐγγίσας τὴν δεξιὰν εἰς τὴν ἄρρωστον (ὢ τοῦ θαύματος!) εὐθὺς ἠγέρθη ὀρθή οἱ δὲ παρόντες ὁρῶντες τοιοῦτον τέρας ἐξίσταντο καὶ ἵσταντο εὐχαριστοῦντες τὸν ὑπουργὸν ταύτης τῆς εὐποιΐας καὶ δοξάζοντες τὸν Δημιουργὸν καὶ Σωτῆρά μας.

Εἰς ἄλλο χωρίον, Ἴσβορον καλούμενον ἦτο ἄνθρωπός τις, ἔχων θυγατέρα ὀχλουμένην ὑπὸ τοῦ πονηροῦ δαίμονος, ὁ δὲ πατὴρ αὐτῆς ἠσθάνετο τοὺς πόνους εἰς τὴν καρδίαν περισσότερον ἀπὸ τὴν κόρην· ἐδοκίμασε λοιπὸν μὲ πολλοὺς τρόπους νὰ τὴν θεραπεύσῃ, ἀλλὰ δὲν ἠδυνήθη. Τέλος πάντων ἐνεθυμήθη τὸν Ὅσιον καὶ ἀπελθὼν ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ, δεόμενος νὰ τὴν ἰατρεύσῃ διὰ τὸν Κύριον. Ὅθεν ἐπῆγεν εἰς τὴν ὀχλουμένην ὁ Ἅγιος καὶ προσευξάμενος ἔφυγεν εὐθὺς τὸ πονηρὸν δαιμόνιον, καθὼς ὑπὸ τοῦ φωτὸς τὸ σκότος διώκεται. Αὐτὰ καὶ ἕτερα περισσότερα ἐτέλεσεν ὁ θεόπνευστος, τὰ ὁποῖα διὰ συντομίαν δὲν γράφομεν· μόνον δὲ διὰ τὸ προορατικὸν τὸ ὁποῖον εἶχε νὰ εἴπωμεν ὀλίγα τινά, διὰ νὰ καταλάβετε ὅτι καὶ τὸ προφητικὸν εἶχε χάρισμα.

Ὅτε ἦτο εἰς τὸ ὄρος τῆς Δημητριάδος ὁ Ἅγιος, τοῦ εἶπεν ὁ οἰκονόμος τοῦ Μοναστηρίου ἐκείνου, ὅτι δὲν εἶχον ρόβην νὰ φάγουν οἱ βόες· ὅθεν ἐπῆγεν εἰς ἕνα χωρίον Πορταριὰν καλούμενον καὶ ἔμεινεν εἰς τὴν οἰκίαν ἑνὸς Ἱερέως καὶ ἀφοῦ ἐσύντυχε ψυχωφελῆ καὶ χρήσιμα λόγια, εἶπε καὶ τοῦτο, ὅτι ἐχρειάζετο ρόβην καὶ νὰ τοῦ δανείσῃ ἕως τὴν ἄνοιξιν· ὁ δὲ Ἱερεὺς εἶχεν ἕνα κάδον γεμᾶτον, ἀλλὰ ἐπροφασίσθη ὅτι δὲν εἶχε καὶ ἐπῆγε νὰ ζητήσῃ εἰς τοὺς γείτονας· καὶ καθὼς ἐβγῆκεν ἀπὸ τὸν οἶκόν του, ἔπεσεν ὁ κάδος ὅστις εἶχε τὴν ρόβην εἰς τὸ μέσα σπίτι καὶ ἐχύθηκεν. Ὁ δὲ Ὅσιος τὸ ἐγνώρισε καὶ ἐφώνησεν αὐτόν, οὕτω λέγων· «Πάτερ Γεώργιε, ὑπόστρεψε ὅτι ὁ κάδος ἔπεσε, νὰ συνάξῃς τὸ σπόριμον»· ἐπιστρέψας λοιπὸν ὁ Ἱερεὺς καὶ ἰδὼν τὸν κάδον ἐθαύμασε καὶ λέγει εἰς τὸν Ἅγιον· «Ἡ εὐχή σου, Πάτερ, ἐφανέρωσε τὴν ἀλήθειαν, ἐπειδὴ ἐγὼ σοῦ εἶπα ὅτι δὲν ἔχω, ὡς ὀλιγόπιστος, διὰ νὰ μὴ ὑστερηθῶσιν οἱ βόες μου· ἀλλὰ ἐπειδὴ ὁ Κύριος ἐφανέρωσε τὸ κρυπτόμενον, πάρε ὅσον χρειάζεσαι καὶ εὐλόγησον τὸ ἐπίλοιπον νὰ φθάσῃ διὰ τὸν οἶκόν μου»· οὕτω λοιπὸν ἐπορεύθη ὁ Ἅγιος καὶ ἔφθασε καὶ εἰς τὸν Ἱερέα ὅσον ἀπέμεινεν. Ἀκούσατε καὶ ἕτερον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐν ἄλλοις γράφεται Σθλάτενα. Κατὰ τὴν γνώμην ἡμῶν, πρόκειται περὶ τοῦ χωρίου, ὅπερ μέχρι πρὸ 35ετίας περίπου ὠνομάζετο Σκλάταινα, ἤδη δὲ ἔχει μετονομασθῆ εἰς Ρίζωμα, ἀπέχον περὶ τὰ 14 χιλιόμετρα τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων.

[2] Κατὰ τὴν ζοφερὰν διὰ τὸν ἑλληνικὸν γένος καὶ γενικώτερον διὰ τὸν Χριστιανισμὸν ἐποχὴν ἐκείνην (ἀρχαὶ τῆς ΙϚ’ ἑκατονταετηρίδος), ὅτε ὁ Ἑλληνισμὸς ἐστέναζεν ὑπὸ τὴν δουλείαν τοῦ κατακτητοῦ, οἱ δὲ Χριστιανοὶ τῆς Ἀνατολῆς ὑφίσταντο τὴν σκληροτέραν δοκιμασίαν, τὸ Ἅγιον Ὄρος ἀπήλαυε ποιᾶς τινος σχετικῆς ἐλευθερίας, χάρις εἰς τὰ προνόμια τὰ ὁποῖα εἶχον παραχωρήσει εἰς αὐτὸ οἱ κατακτηταὶ σουλτᾶνοι. Τὴν ἐλευθερίαν ὅμως αὐτὴν οἱ Ἁγιορεῖται ἐξηγόραζον δι’ ἁδροτάτων καταβολῶν χρυσίου καὶ ἀργυρίου, τὸ ὁποῖον ὅμως δυσκόλως ἐξευρίσκετο, διότι ἠφάνιζεν αὐτὸ ἡ ἀπληστία τῶν κατακτητῶν. Πρὸς ἐξοικονόμησιν ὅθεν τῶν ἀπαιτουμένων διὰ τὴν καταβολὴν τῶν βαρυτάτων φόρων ἠναγκάζοντο νὰ προσφεύγουν εἰς τοὺς ὁμοδόξους τῶν ἐλευθέρων χωρῶν, ὧν μία ἦτο καὶ ἡ Βλαχία, ὑποτελὴς μὲν καὶ αὕτη εἰς τοὺς σουλτάνους, ἀλλ’ ἐσωτερικῶς ἐλευθέρα. Οἱ ἡγεμόνες τῆς Βλαχίας ἀπὸ τῆς ἐποχῆς ἀφ’ ἧς μετέβη ἐκεῖ (1499) ὁ Πατριάρχης Νήφων ὁ Β’ (βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΑ’), προσέφερον μεγάλα βοηθήματα εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Πρὸς τὸν σκοπὸν ὅθεν τοῦτον μετέβαινον τότε ἐκεῖ οἱ προεστῶτες τοῦ Ὄρους.

[3] Θηκαρᾶς ἦτο μέγα βιβλίον, τὸ ὁποῖον περιεῖχεν ἀναριθμήτους κατανυκτικὰς εὐχὰς καὶ ἐχρησιμοποιεῖτο ὑπὸ τῶν Ὀρθοδόξων ὡς προσευχητάριον ἢ εὐχολόγιον. Τοῦτο ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τὸ 1683 ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητός, ἔκτοτε δὲ ἐξεδόθη ἐπανειλημμένως.

[4] Μονὴ τῶν Βουλγάρων ἐλέγετο τότε ἡ Μονὴ τοῦ Φιλοθέου, διότι κατῴκουν εἰς αὐτὴν Μοναχοὶ Βούλγαροι.

[5] Ἡ μνήμη τοῦ Ὁσίου τούτου Ἀντωνίου τοῦ Νέου ἑορτάζεται κατὰ τὴν 17ην Ἰανουαρίου (βλέπε σελ. 369-371 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[6] Πρόκειται περὶ τοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου τοῦ Α’, πατριαρχεύσαντος ἀπὸ τὸ 1520-1545. Κατὰ τὸ ταξίδιον αὐτὸ τοῦ Ἱερεμίου Α’ ἐπωφεληθέντες οἱ ἐχθροί του προσέφεραν εἰς τὸν σουλτᾶνον 4000 χρυσᾶ νομίσματα καὶ ἐπέτυχαν νὰ ἀνακηρύξουν Πατριάρχην τὸν Ἰωαννίκιον Α’ (1523). Τοῦτο μαθόντες οἱ λοιποὶ Πατριάρχαι, εὑρισκόμενοι εἰσέτι εἰς Ἱεροσόλυμα, ἀφώρισαν τὸν Ἰωαννίκιον καὶ ἐπέτυχον τὴν εἰς τὸν θρόνον ἀποκατάστασιν τοῦ Ἱερεμίου.

[7] Κάθισμα ὀνομάζεται παρὰ τοῖς Μοναχοῖς κελλίον ἡσυχαστικὸν μακρὰν τοῦ Μοναστηρίου εὑρισκόμενον, ἀλλ’ ἐξ αὐτοῦ ἐξαρτώμενον, εἰς τὸ ὁποῖον διαμένουν εἷς ἢ περισσότεροι Μοναχοί.

[8] Ἀσφαλῶς τοῦτο εἶναι τὸ σημερινὸν χωρίον Μαλαθριά, ὑπαγόμενον εἰς τὴν Κοινότητα Δίου τοῦ νομοῦ Πιερίας (Κατερίνης), κείμενον εἰς τοὺς βορείους πρόποδας τοῦ ὄρους Ὀλύμπου.

[9] Τουρία ἢ Τουργιὰ εἶναι τὸ παλαιὸν ὄνομα τοῦ σημερινοῦ χωρίου Γανόχωρα.