Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος καὶ θεοφόρος πατὴρ ἡμῶν ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ὁ ἐν τῷ Ὀλύμπῳ ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Σελίδα 23 από 24

Ταῦτα τὰ πνευματικά του τέκνα ἀκούοντες ἔκλαιον, ὁ δὲ Ὅσιος παρηγορήσας αὐτους μὲ τοὺς μελιρρύτους λόγους αὐτοῦ τοὺς ἔστειλεν εἰς τὸ Μοναστήριον, κρατήσας μόνον δύο, οἵτινες ἦσαν πλέον δόκιμοι, καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀνεχώρησαν εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, ὅστις εἶναι τόπος ἡσυχαστικώτερος ἐκεῖ ἀνεγίγνωσκε τοὺς ὕμνους τοῦ Θηκαρᾶ, ἀνεγίγνωσκε δὲ νύκτα καὶ ἡμέραν, ὅτι ἦτο φιλομαθὴς καὶ πολυμαθής. Ἔκαμε λοιπὸν ἐκεῖ ἡμέρας τινὰς καὶ μήτε στρῶμα εἶχε, μήτε πῦρ, μήτε ἄλλην παράκλησιν σώματος, ἐνῷ ἦτο χειμὼν ψυχρότατος καὶ ἐχιόνιζεν. Ὡς ἐκ τούτου ἠσθένησε καὶ τότε τὸν παρεκάλεσαν νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸ Κοινόβιον νὰ τὸν ἐπιμεληθῶσιν, ὡς ἔπρεπεν· ὅθεν, διὰ νὰ μὴ τοὺς λυπήσῃ, συγκατένευσε καὶ κατέβη εἰς τὸ σπήλαιον, εἰς τὸ ὁποῖον κατῴκει πρὸ τοῦ νὰ κτίσῃ τὸ Μοναστήριον. Τότε συνήχθησαν ἐκεῖ Μοναχοὶ καὶ τὸν ἠρώτων λέγοντες· «Ἡ διαθήκη καὶ ἡ παραγγελία, τὴν ὁποίαν μᾶς ἀφῆκες, τίμιε Πάτερ, εἶναι εἴς τινα μέρη ἐπιβαρὴς εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ δυσπαράδεκτος». Ὁ δὲ εἶπεν εἰς αὐτούς· «Ὅσα εἶναι καλὰ καὶ εὔλογα φυλάξετε, τὰ δὲ βαρέα ἀφήσατε· πλήν, τοῦτο σᾶς παραγγέλλω κατὰ τὸν τύπον τοῦ Ἁγίου Ὄρους πορεύεσθε καὶ ἀγωνίζεσθε ὅσον δύνασθε καὶ ὁ Κύριος νὰ σᾶς κυβερνήσῃ ἀντὶ ἐμοῦ».

Τότε νουθετῶν καὶ ἀποχαιρετῶν αὐτοὺς εἶπεν· «Ἔχετε ἀγάπην, ὑπομονὴν καὶ ταπείνωσιν, τέκνα μου, τὴν ξενητείαν ἀσπάσασθε, τὴν σιωπήν, τὴν προσευχὴν καὶ τὰς νηστείας, τὰς ὁποίας αἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς παρέδωσαν, ἀγογγύστως φυλάττετε, μάλιστα καὶ περισσοτέρας ὅσον δύνασθε· μὴ εἶναί τις ἀπὸ σᾶς ἀνυπότακτος καὶ ἰδιόρρυθμος ἢ μᾶλλον εἰπεῖν δαιμονόρρυθμος, ὅτι αὐτὸ εἶναι ἀπὸ ὅλα τὰ ἁμαρτήματα τὸ χειρότερον· ὅτι ὅποιος κοινοβιάτης ἔχει ἀργύρια ἢ καὶ ἱμάτια ἀπὸ τοὺς ἄλλους περισσότερα, δὲν ἀξιώνεται τῆς οὐρανίου ἀγαλλιάσεως. Ἐὰν δὲ εὑρεθῇ τις τοιοῦτος, ἂς τὸν διώκουν ἀπὸ τὸ Μοναστήριον ὡς ψωραλέον πρόβατον, διὰ νὰ μὴ μολυνθῶσιν ἀπὸ τὴν λύμην αὐτοῦ τὰ ἐπίλοιπα· ἐξομολογεῖσθε συχνάκις τοὺς λογισμούς σας, διὰ νὰ μὴ ἐμφωλεύουν εἰς τὰς ψυχάς σας οἱ δαίμονες· ἐὰν συμβῇ νὰ σκανδαλισθῶσι τινές, ἂς κάμουν διαλλαγὴν πρὶν νὰ βασιλεύσῃ ὁ ἥλιος, καθὼς προστάσσει ὁ Κύριος· ἂς κάμουν ὅλοι ἐργόχειρον, ἕκαστος ὅ,τι γνωρίζει καὶ δύναται· ὅστις δὲ δύναται καὶ δὲν ἐργάζεται, ἂς μὴ τρώγῃ κατὰ τὸν μέγαν Ἀπόστολον. Ὅστις θέλει νὰ φύγῃ ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, ἂς τὸ λέγῃ τοῦ Ἡγουμένου πρότερον νὰ λαμβάνῃ συγχώρησιν, εἰ δὲ καὶ φύγῃ ἀπόκρυφα, ἂς εἶναι εἰς τὴν ψυχήν του τὸ ἁμάρτημα καὶ

Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐν ἄλλοις γράφεται Σθλάτενα. Κατὰ τὴν γνώμην ἡμῶν, πρόκειται περὶ τοῦ χωρίου, ὅπερ μέχρι πρὸ 35ετίας περίπου ὠνομάζετο Σκλάταινα, ἤδη δὲ ἔχει μετονομασθῆ εἰς Ρίζωμα, ἀπέχον περὶ τὰ 14 χιλιόμετρα τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων.

[2] Κατὰ τὴν ζοφερὰν διὰ τὸν ἑλληνικὸν γένος καὶ γενικώτερον διὰ τὸν Χριστιανισμὸν ἐποχὴν ἐκείνην (ἀρχαὶ τῆς ΙϚ’ ἑκατονταετηρίδος), ὅτε ὁ Ἑλληνισμὸς ἐστέναζεν ὑπὸ τὴν δουλείαν τοῦ κατακτητοῦ, οἱ δὲ Χριστιανοὶ τῆς Ἀνατολῆς ὑφίσταντο τὴν σκληροτέραν δοκιμασίαν, τὸ Ἅγιον Ὄρος ἀπήλαυε ποιᾶς τινος σχετικῆς ἐλευθερίας, χάρις εἰς τὰ προνόμια τὰ ὁποῖα εἶχον παραχωρήσει εἰς αὐτὸ οἱ κατακτηταὶ σουλτᾶνοι. Τὴν ἐλευθερίαν ὅμως αὐτὴν οἱ Ἁγιορεῖται ἐξηγόραζον δι’ ἁδροτάτων καταβολῶν χρυσίου καὶ ἀργυρίου, τὸ ὁποῖον ὅμως δυσκόλως ἐξευρίσκετο, διότι ἠφάνιζεν αὐτὸ ἡ ἀπληστία τῶν κατακτητῶν. Πρὸς ἐξοικονόμησιν ὅθεν τῶν ἀπαιτουμένων διὰ τὴν καταβολὴν τῶν βαρυτάτων φόρων ἠναγκάζοντο νὰ προσφεύγουν εἰς τοὺς ὁμοδόξους τῶν ἐλευθέρων χωρῶν, ὧν μία ἦτο καὶ ἡ Βλαχία, ὑποτελὴς μὲν καὶ αὕτη εἰς τοὺς σουλτάνους, ἀλλ’ ἐσωτερικῶς ἐλευθέρα. Οἱ ἡγεμόνες τῆς Βλαχίας ἀπὸ τῆς ἐποχῆς ἀφ’ ἧς μετέβη ἐκεῖ (1499) ὁ Πατριάρχης Νήφων ὁ Β’ (βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΑ’), προσέφερον μεγάλα βοηθήματα εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Πρὸς τὸν σκοπὸν ὅθεν τοῦτον μετέβαινον τότε ἐκεῖ οἱ προεστῶτες τοῦ Ὄρους.

[3] Θηκαρᾶς ἦτο μέγα βιβλίον, τὸ ὁποῖον περιεῖχεν ἀναριθμήτους κατανυκτικὰς εὐχὰς καὶ ἐχρησιμοποιεῖτο ὑπὸ τῶν Ὀρθοδόξων ὡς προσευχητάριον ἢ εὐχολόγιον. Τοῦτο ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τὸ 1683 ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητός, ἔκτοτε δὲ ἐξεδόθη ἐπανειλημμένως.

[4] Μονὴ τῶν Βουλγάρων ἐλέγετο τότε ἡ Μονὴ τοῦ Φιλοθέου, διότι κατῴκουν εἰς αὐτὴν Μοναχοὶ Βούλγαροι.

[5] Ἡ μνήμη τοῦ Ὁσίου τούτου Ἀντωνίου τοῦ Νέου ἑορτάζεται κατὰ τὴν 17ην Ἰανουαρίου (βλέπε σελ. 369-371 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[6] Πρόκειται περὶ τοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου τοῦ Α’, πατριαρχεύσαντος ἀπὸ τὸ 1520-1545. Κατὰ τὸ ταξίδιον αὐτὸ τοῦ Ἱερεμίου Α’ ἐπωφεληθέντες οἱ ἐχθροί του προσέφεραν εἰς τὸν σουλτᾶνον 4000 χρυσᾶ νομίσματα καὶ ἐπέτυχαν νὰ ἀνακηρύξουν Πατριάρχην τὸν Ἰωαννίκιον Α’ (1523). Τοῦτο μαθόντες οἱ λοιποὶ Πατριάρχαι, εὑρισκόμενοι εἰσέτι εἰς Ἱεροσόλυμα, ἀφώρισαν τὸν Ἰωαννίκιον καὶ ἐπέτυχον τὴν εἰς τὸν θρόνον ἀποκατάστασιν τοῦ Ἱερεμίου.

[7] Κάθισμα ὀνομάζεται παρὰ τοῖς Μοναχοῖς κελλίον ἡσυχαστικὸν μακρὰν τοῦ Μοναστηρίου εὑρισκόμενον, ἀλλ’ ἐξ αὐτοῦ ἐξαρτώμενον, εἰς τὸ ὁποῖον διαμένουν εἷς ἢ περισσότεροι Μοναχοί.

[8] Ἀσφαλῶς τοῦτο εἶναι τὸ σημερινὸν χωρίον Μαλαθριά, ὑπαγόμενον εἰς τὴν Κοινότητα Δίου τοῦ νομοῦ Πιερίας (Κατερίνης), κείμενον εἰς τοὺς βορείους πρόποδας τοῦ ὄρους Ὀλύμπου.

[9] Τουρία ἢ Τουργιὰ εἶναι τὸ παλαιὸν ὄνομα τοῦ σημερινοῦ χωρίου Γανόχωρα.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ