Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

Συνήθροισαν λοιπὸν ἡμιόνους ἀπὸ διαφόρους τόπους νὰ φέρουν ὕδωρ καὶ τὸ μεσονύκτιον φαίνεται εἰς τὸν Ἡγούμενον Ἠλίαν ὁ Μέγας Εὐθύμιος καὶ τοῦ λέγει· «Διατί δὲν ἐκάματε δέησιν πρὸς τὸν Θεόν, νὰ σᾶς στείλῃ ὕδωρ, ὀλιγόπιστοι, ἀλλὰ βασανίζετε τὰ ὑποζύγια; Ἀπὸ τὴν σιαγόνα τῆς ὄνου ἔβγαλεν ὕδωρ καὶ ἐπότισε τὸν Σαμψὼν καὶ ἀπὸ τὴν ἀκρότομον πέτραν καὶ ἐχόρτασε λαὸν τὸν ἀπειθῆ καὶ ἀχάριστον καὶ σᾶς θαρρεῖτε νὰ ἀφήσῃ ἀβοηθήτους εἰς τοσαύτην ὑστέρησιν; μὴ φοβεῖσθε, ὅτι ἕως τρεῖς ὥρας τῆς ἡμέρας θὰ γεμίσουν οἱ λάκκοι ἅπαντες ὕδατος». Ἐγερθεὶς λοιπὸν ἐφανέρωσε καὶ εἰς τοὺς ἄλλους τὴν ὅρασιν καὶ τότε ἐφάνη αἴφνης εἰς τὸν οὐρανὸν σύννεφον μέγα καὶ τόσην βροχὴν κατεβίβασεν, ὥστε δὲν ἐχρειάσθησαν ὕδωρ εἰ μὴ μόνον τὸ βρόχινον. Τοῦτο τὸ θαῦμα ἠκούσθη εἰς ὅλην τὴν ἔρημον· ὅθεν ἐπῆγε καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Μαρτύριος καὶ ποιήσαντες ἀγρυπνίαν ἔκαμαν τὸν ἐγκαινιασμὸν τὴν ἑβδόμην τοῦ μηνὸς Μαΐου· εἰς δὲ τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν ἔβαλαν ἀπὸ τὰ ἅγια λείψανα τριῶν Μαρτύρων Πρόβου, Ταράχου καὶ Ἀνδρονίκου· ἦσαν δὲ τότε χρόνοι δώδεκα μετὰ τὴν κοίμησιν τοῦ Ὁσίου Εὐθυμίου.

Μετὰ ταῦτα ἔγινεν ὁ Φείδων τῆς πόλεως Δώρας [10] Ἐπίσκοπος· ὁ δὲ Πατριάρχης Μαρτύριος ἐσύνατε τοὺς Ἐπισκοπους καὶ Μοναχοὺς καὶ ἐγένετο εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ὁμόνοια καὶ εἰρήνη κατὰ τὴν τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου πρόρρησιν εἰς δὲ τὴν Μονὴν τοῦ Ὁσίου μετὰ τὴν τοῦ μακαρίου Ἠλία κοίμησιν ἔγινεν ἄλλος Ἡγούμενος, Συμεὼν καλούμενος, ὅστις ἔζησε μόνον τρεῖς χρόνους· κατόπιν ἐψήφισαν ἄλλον ἀπὸ τὴν Ἀραβίαν, τὴν κλῆσιν Στέφανον, ὅστις εἶχεν ἀδελφὸν Προκόπιον τὸ ὄνομα καὶ ἀφιέρωσεν εἰς τὸ Μοναστήριον χρυσᾶ ἑξακόσια· ἄρχων δέ τις ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν, τὴν κλῆσιν Καισάριος, ἦλθεν εἰς τὴν Ἁγίαν Πόλιν, ὅστις ἔπεσεν εἰς δεινὴν καὶ χαλεπὴν ἀσθένειαν σώματος καὶ μὴ εὑρίσκων εἰς ἰατροὺς τινὰ βοήθειαν, ἀπῆλθεν εἰς τὸν τάφον τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου καὶ χρισθεὶς ἀπὸ τὸ ἔλαιον τῆς κανδήλας ἐθεραπεύθη πάραυτα· ὅθεν ὅσα χρυσᾶ χρήματα τοῦ εὑρέθησαν ἐχάρισεν εἰς τὸν Ναόν, τάζων νὰ δώσῃ καὶ ἕτερα ἀναρίθμητα· ἐπιστρέφων δὲ εἰς τὴν οἰκίαν του ἀπῆλθεν εἰς τὴν Τρίπολιν καὶ διηγήθη τὴν θαυματουργίαν πρὸς τὸν Ἐπίσκοπον Στέφανον. Ὁ δὲ ἀνεψιὸς τούτου Λεόντιος, νεώτερος τὴν ἡλικίαν, ἀκούσας ταῦτα ἐθερμάνθη εἰς τὴν ψυχὴν ἀπὸ τὸν θεῖον ἔρωτα καὶ ἀπαρνησάμενος κόσμον καὶ πᾶσαν σωματικὴν ἀπόλαυσιν ἐπῆγεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου καὶ ἐκουρεύθη· μετὰ ταῦτα δὲ ὄχι μόνον Ἡγούμενος ἔγινεν, ἀλλὰ καὶ διάδοχος τοῦ θρόνου μετὰ τὸν θάνατον τοῦ θείου του, εἰς δὲ τὴν Μονὴν ἐψήφισαν ἄλλον Ἡγούμενον, ὀνόματι Θωμᾶν, ὁ δὲ Καισάριος ἦλθε, πάλιν νὰ προσκυνήσῃ δι’ εὐλάβειαν τοῦ Ἁγίου τὸ Μοναστήριον καὶ τοῦ ἤνοιξαν τὸ Διακονικὸν νὰ ἀσπασθῇ τὸ Τίμιον ξύλον τοῦ Σταυροῦ καὶ ἄλλα πολύτιμα λείψανα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.