Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

Εἰς τοὺς δεκαὲξ χρόνους τῆς βασιλείας Ζήνωνος ἐνεδύθην, τὸ ἅγιον σχῆμα καὶ πηγαίνων εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα προσεκύνησα τοὺς Ἁγίους Τόπους, ἔνθα εὑρὼν τὸν ἡσυχαστὴν Ἰωάννην, τὸν συνεβουλεύθην ποῦ νὰ ὑπάγω, νὰ εὕρω τὴν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς μου, ὅστις μὲ ἔστειλεν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου. Ἦτο δὲ τότε Ἡγούμενος ὁ ρηθεὶς Λεόντιος, ὅστις μὲ ὑπεδέχθη μετὰ χαρᾶς· καθὼς λοιπὸν εὑρισκόμην ἐκεῖ εἶδα Μοναχόν τινα, τὸ γένος Κίλικα, Παῦλον ὀνομαζόμενον, ὅστις εἶχε δαιμόνιον. Ἦτο δὲ ἀπὸ τὴν Μονὴν τοῦ Μαρτυρίου καὶ τὸν ἔφεραν οἱ συγγενεῖς του εἰς τὸν τάφον τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, ὁ ὁποῖος τοῦ ἐφάνη παρευθὺς τὸ μεσονύκτιον καὶ ἐδίωξε τὸν δαίμονα. Ὁ Μοναχὸς δέ, ὑγιὴς γενόμενος, ἦλθεν εἰς τὸν ὄρθρον καὶ ἐψάλαμεν μαζὶ τὴν ἀκολουθίαν. Ταῦτα μαθόντες οἱ Μοναχοὶ τοῦ Μαρτυρίου ἦλθον νὰ τὸν πάρουν, διότι ἐκουρεύθη εἰς τὸ Μοναστήριον αὐτῶν. Ἀλλ’ αὐτὸς ὡς εὐγνώμων δὲν ἀνεχώρησε ποσῶς ἀπὸ τὸ Κοινόβιον τοῦ Ἁγίου, ἀλλὰ ὑπηρέτει μὲ προθυμίαν ὅλους μας. Ἀκούσατε δὲ καὶ ἄλλο παρόμοιον.

Μακρὰν ἀπὸ τὸ Κοινόβιον δύο στάδια εἴχομεν δύο δεξαμενάς, τὰς ὁποίας ᾠκοδόμησεν ὁ Ἅγιος, καὶ τὴν μὲν μίαν ἔδωκεν εἰς τοὺς Ἀγαρηνούς, τοὺς ὁποίους ἐβάπτισε, διὰ νὰ παίρνουν ὕδωρ ἀπ’ αὐτὴν νὰ πορεύωνται, τὴν δὲ ἑτέραν εἴχομεν ἡμεῖς καὶ τὴν ἐκλειδώναμεν τὸ θέρος, ὅτε ἦτο ὀλίγον τὸ ὕδωρ. Καιρὸν δέ τινα ἐπῆγέ τις τῶν βαρβάρων νὰ ποτίσῃ τὰς καμήλους του καὶ εὑρίσκων τὴν δεξαμενὴν κεκλεισμένην ἐθυμώθη καὶ ἔθραυσε δι’ ἑνὸς λίθου τὴν θύραν αὐτῆς, παρευθὺς δὲ ἐδαιμονίσθη καὶ πεσὼν ἤφριζε τὸ στόμα κατὰ γῆς κυλιόμενος. Μετὰ καιρὸν ἔφερε τὸν βάρβαρον ἐκεῖνον εἰς τὸ Μοναστήριον Χριστιανός τις Θαλάβας ὀνόματι, ὅστις μᾶς ἀνέφερε τὴν ὑπόθεσιν· ὅθεν ἐγὼ ἐλυπήθην τὸν βάρβαρον καὶ τὸν ἐπήγαμεν βασταζόμενον εἰς τὸν τάφον τοῦ Ἁγίου, διότι αὐτὸς ὅστις τὸν ἐπαίδευσε διὰ τὴν θρασύτητά του, αὐτὸς ἠδύνατο πάλιν νὰ τοῦ δώσῃ διὰ φιλανθρωπίαν τὴν θεραπείαν, καθὼς καὶ ἐγένετο, μάλιστα δὲ καὶ περισσότερον ἀπὸ ὅσον ἐζήτει ἀπέλαβε. Διότι ὄχι μόνον ἐθεραπεύθη κατὰ τὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ τὴν ψυχὴν φωτισθεὶς ἀπὸ θείαν ἔλλαμψιν ἔλαβε τὸ Ἅγιον Βάπτισμα. Ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνεψιὰν τοῦ ρηθέντος Θαλάβα ἐθεράπευσεν ἀπὸ τὸ ἀκάθαρτον δαιμόνιον, ὡς τὴν ἔφεραν ἀπὸ τοῦ Λαζαρίου καὶ ἔπιεν ὀλίγον ἁγίασμα· ἕτερος δέ τις υἱὸς Ἀγαρηνοῦ Ἀργὼβ ἐφύλαττε πρόβατα καὶ εἰσελθὼν εἰς αὐτὸν χαλεπώτατον δαιμόνιον, ἐβασάνιζεν αὐτὸν καὶ περιέστρεφεν ὄχι μόνον τὰς φρένας του, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὸ πρόσωπον· φέροντες δὲ καὶ αὐτὸν εἰς τὸν τάφον τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, ἐθεραπεύθη εἰς ὀλίγον διάστημα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.