Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

Ἔτι δὲ ἀπὸ τὸ χωρίον Βηταγαβαίων ἦτο Ἱερεύς τις εἰς τὸ Μοναστήριον, Ἀχθάβιος τὸ ὄνομα, ὅστις ἔκαμε μαζί μας χρόνους τεσσαράκοντα πέντε (45) εἰς τας ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ ἐργάτης ἐπιμελὴς καὶ δόκιμος· οὕτος εἶχεν ἀδελφὸν εἰς τὸ ρηθὲν χωρίον, τὸ ὁποῖον εἶναι πλησίον τῆς Γάζης καὶ τὸν ἔλεγαν Ρωμανόν, ὁ ὁποῖος εἰς μὲν τὴν ψυχὴν ἦτο πτωχὸς καὶ βέβηλος, εἰς δὲ τὸν πρόσκαιρον βίον περισσῶς πλούσιος· διὰ τοῦτο τὸν ἐφθόνησέ τις καὶ τοῦ ἔκαμε μαντείας ὁ δείλαιος· ὅθεν ὁ Ρωμανὸς ἠσθένησε δεινῶς, ἤτοι εἶχεν ἀσθένειάν τινα, ἥτις λέγεται νάρκη, καὶ ἐκοίτετο εἰς τὸν οἶκόν του ὑδρωπικιάσας τόσον, ὥστε οἱ ἰατροὶ τὸν ἀπεφάσισαν καὶ τὸν ἔκλαιον ὡς ἑτοιμοθάνατον οἱ φίλοι του. Οὗτος λοιπὸν κοιτόμενος καὶ οὕτω βαρέως βασανιζόμενος καὶ τὸν θάνατον ἀναμένων, ἔκαμε σχῆμα εἰς τοὺς περιεστῶτας νὰ ἐξέλθουν ἔξω καὶ τότε στραφεὶς πρὸς τὸν τοῖχον, ὡς ἅλλος Ἐζεκίας μὲ συντριβὴν καρδίας ταῦτα προσηύξατο· «Ὁ Θεὸς τῶν Δυνάμεων, ἐπίβλεψον ἐπ’ ἐμὲ καὶ λύτρωσαί με ἀπὸ τὴν δεινὴν ταύτην ἀνάγκην καὶ συμφοράν, διὰ πρεσβειῶν τοῦ δούλου σου Εὐθυμίου».

Ταῦτα λέγων ὁ ἀσθενὴς βλέπει γέροντά τινα Μοναχόν μὲ λευκὰ γένεια, ὅστις εἶπε πρὸς αὐτὸν ἐρωτήσαντα· «Ἐγὼ εἶμαι ὁ Εὐθύμιος, τὸν ὁποῖον ἐκάλεσες τώρα καὶ ἦλθα νὰ θεραπεύσω τὸ πάθος σου· μὴ δειλιάσῃς λοιπόν, ἀλλὰ δεῖξε μου αὐτό». Τότε ὁ Ρωμανὸς ἀνεσκέπασε τὴν κοιλίαν του· ὁ δὲ Ἅγιος ἔκοψε μὲ τὰ δάκτυλά του τὸ μολυσμένον μέρος ἐκεῖνο ὥσπερ μὲ μάχαιραν καὶ ἐξήγαγεν ἀπὸ τὴν κοιλίαν του ὡσὰν ἕνα πέταλον κασσίτερον, τὸ ὁποῖον εἶχέ τινας χαρακτῆρας καὶ δεικνύων τοῦτο τοῦ ἀσθενοῦς τὸ ἔβαλεν ἔμπροσθεν αὐτοῦ εἰς τὴν τράπεζαν καὶ πάλιν ἔκαμεν ἀκέραιον τὸ σχίσμα καὶ τελείως αὐτὸν ἐθεράπευσεν· ἔπειτα τοῦ ἐφανέρωσε τὴν ἐπιβουλὴν τῆς μαντείας, νουθετήσας αὐτὸν νὰ ἐπιμεληθῇ καὶ τῆς ψυχικῆς σωτηρίας, νὰ μὴ ὀδυνᾶται αἰώνια. Τότε ἠγέρθη ὁ Ρωμανὸς ὑγιής τε καὶ ἀγαλλόμενος καὶ φωνήσας τοὺς συγγενεῖς εἷπεν εἰς αὐτοὺς τὸ θαυμάσιον, ἐλθὼν δὲ πρὸς ἡμᾶς διηγεῖτο πρὸς τὸν ἀδελφόν του ταύτην τὴν μεγίστην εὐεργεσίαν, τὴν ὁποίαν τοῦ ἔκαμεν ὁ Ἅγιος, διὰ τὴν ὁποίαν τὸν ἑορτάζει ἀκόμη κάθε χρόνον εἰς δόξαν Θεοῦ. Ἤθελα δὲ νὰ σιωπήσω ἕνα θαυμάσιον, τὸ ὁποῖον ἔκαμε τώρα ὕστερα, φοβούμενος μήπως καὶ φανῇ εἴς τινα ἀπίστευτον καὶ ἐναντίον τῆς τοῦ Ἁγίου χρηστότητος ἀλλὰ πάλιν διὰ νὰ φοβηθοῦν ὅσοι ὀμνύουσιν ἄδικα, τὸ γράφω διὰ παράδειγμα. Εἰς χωρίον τι πρὸς ἀνατολὰς εὑρισκόμενον καὶ καλούμενον Φαρὰν ἦτο βοσκός τις, Κυριακὸς ὀνομαζόμενος, τοῦ ὁποίου ἔδωκε πτωχός τις δέκα πρόβατα, τὰ ὁποῖα εἶχε νὰ τὰ βόσκῃ μὲ τὰ ἰδικά του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.