Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

Ἄλλη δέ τις γυνὴ ἀπὸ τὸ χωρίον Βιταβουδισῶν ὕπανδρος εἶχε δαιμόνιον ἄγριον, το ὁποῖον τὴν ἐβασάνιζε μῆνας ἑπτά, ὁ δὲ ἄνδρας της ἐλυπεῖτο μεγάλως καὶ μὴ εὑρίσκων ἄλλην βοήθειαν, τὴν ἔφερεν εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ τὴν ἀφῆκεν ἀπ’ ἔξω, διότι γυναῖκα δὲν εἰσῆγον ἔσωθεν. Μείνασα δὲ αὕτη ἐκεῖ ἡμέρας τρεῖς, προσηύχετο καὶ ἐνήστευε· καὶ τότε τῆς φαίνεται τὴν νύκτα ὁ Μέγας Εὐθύμιος λέγων· «Ἴδε, ἰατρεύθης καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου». Καὶ εὐθὺς εὑρέθη ὑγιὴς καὶ ἀπῆλθε δοξάζουσα τὸν Θεὸν καὶ εὐχαριστοῦσα τὸν Ὅσιον, αὕτη δὲ ὄχι μόνον τότε ἀλλὰ καὶ κάθε χρόνον ἐπήγαινεν εἰς τὴν Μονὴν μὲ δωρήματα καὶ παρέμενεν ἔξωθεν, καταφιλοῦσα τὴν γῆν μὲ πολλὴν εὐλάβειαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς ὑπεδέχετο εἰς τὸν οἶκόν της καὶ τοὺς ἐφίλευεν ὡς ἠδύνατο.

Ἄλλος τις ἀδελφὸς ἦτο μαζί μας, τὸ γένος Γαλάτης, τὴν κλῆσιν Προκόπιος, ἀπὸ εὐγενικοὺς ἀνθρώπους, ὅστις εἶχεν ἐντὸς αὐτοῦ δαιμόνιον, τὸ ὁποῖον πρὶν νὰ γίνῃ Μοναχὸς τὸν ἐβασάνιζε κρυφά· ἀφ’ ὅτου ὅμως ἦλθεν εἰς τὸν τάφον τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου καὶ ἔβαλε τὰ ράσα, τότε ἐφανερώθη ὁ δαίμων, ὡς ὁ κλέπτης ὑπὸ τοῦ φωτὸς ἐλεγχόμενος, καὶ οὕτως ὁ δυστυχὴς Προκόπιος ἐξέσχιζε τὰς σάρκας καὶ πίπτων εἰς τὴν γῆν ἐβασανίζετο δεινῶς καὶ ἔμενεν ἄλαλος· ἀλλ’ ὁ Ἅγιος εὐσπλαγχνίσθη αὐτὸν καὶ τὸν ἐθεράπευσεν ἀπὸ τὴν δαιμονιώδη μανίαν ἐκείνην καὶ τὰ δεσμὰ τῆς γλώσσης διέλυσεν, εὑρίσκετο δὲ οὗτος μαζί μας ἕως τὴν σήμερον, ὄχι μόνον ὑγιὴς ἀλλὰ καὶ μὲ σωφροσύνην καὶ ὑπομονὴν στολισμένος, αἴρων τοῦ Χριστοῦ τὸν χρηστὸν καὶ γλυκύτατον ζυγὸν κατὰ δύναμιν.

Ἀλλὰ πῶς νὰ σιωπήσω τὸ θαυμάσιον, ὅπερ ἐπράχθη εἰς τὸν ξενικὸν ἐκεῖνον, ὅστις ἦλθεν ἡμέραν τινὰ ὅταν ἐκαθήμεθα εἰς τὴν θύραν τοῦ Μοναστηρίου ἐργοχειροῦντες κατὰ τὸ σύνηθες, καὶ ἐφώναζε μεγάλως ἐλαυνόμενος ἀπὸ τὸ δαιμόνιον, τὸ ὁποῖον ἔκραζε λέγον· «Τί ἐμοὶ καὶ σοί, δοῦλε τοῦ Θεοῦ Εὐθύμιε; ποῦ μὲ σύρεις βιαίως; δὲν ἐξέρχομαι ἀπ’ ἐδῶ». Ταῦτα εἰπὼν τὸν ἔρριψεν ἔμπροσθεν τῆς θύρας καὶ ἐκοίτετο εἰς τοὺς ὁρῶντας πτῶμα ἐλεεινότατον. Ταῦτα βλέποντες ἡμεῖς τὸν ἐλυπήθημεν, καὶ μετὰ βίας τὸν ἐσήκωσα ἐγὼ καὶ ὁ θυρωρὸς Βαβύλας, νὰ τὸν ὑπάγωμεν εἰς τὸν Ἅγιον· ὁ δὲ πάλιν ἐφώναζε λέγων· «Τί μὲ σύρετε νὰ μὲ ὑπάγετε εἰς τὸν ἐχθρόν μου, ὅστις πολεμεῖ καὶ φλογίζει με; ὦ βία, δὲν ἔρχομαι μαζί σας, ἀλλ’ ἐξέρχομαι καὶ πλέον δὲν εἰσέρχομαι εἰς τοῦτον τὸν ἄνθρωπον». Ἀφοῦ δὲ ἐφθάσαμεν μὲ πολὺν κόπον σύροντες αὐτὸν εἰς τὸν τάφον τοῦ Ἁγίου, τὸν ἔρριψε πάλιν ὁ δαίμων καὶ τὸν ἐτάραξε τόσον, ὥστε ἔμεινεν ὅλην τὴν νύκτα ἄλαλος, καὶ τὸ πρωῒ εὑρέθη (ὢ τοῦ θαύματος) ὑγιὴς καὶ σωφρονισμένος τοσοῦτον, ὥστε πάντες ἐξέστησαν· ἐγὼ δὲ τὸν ἠρώτησα, διατὶ ἐφώναζε χθὲς καὶ ἔκαμνε τόσην σύγχυσιν, ὁ δὲ ἔλεγεν ὅτι δὲν ἤξευρε τίποτε, οὔτε πῶς ἦλθεν, οὔτε ὅτι ἔκαμέ τινα σύγχυσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.