Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

Σελίδα 17 από 30

Ἡ βασίλισσα Εὐδοκία [6 ἔκτισε πολλὰς Ἐκκλησίας, νοσοκομεῖα, πτωχοτροφεῖα καὶ Μοναστήρια ἀναρίθμητα ὡς φιλόθεος καὶ ἐξόχως ἀντίπερα τῆς Λαύρας τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου εἴκοσι στάδια ᾠκοδόμησε Ναὸν περίφημον, εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, εἰς τὸν ὁποῖον ἔκαμε στέρναν μεγάλην διὰ νὰ ὑδρεύωνται οἱ ἀδελφοί. Αὕτη ἐπῆγεν ἡμέραν τινὰ νὰ τὸν ἴδῃ καὶ βλέπουσα τὴν Λαύραν τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, ὅτι ἦσαν τὰ κελλία τῶν Μοναχῶν καθ’ ἕνα κτισμένα χωριστά, κατενύχθη τὴν ψυχὴν τὰ μέγιστα καὶ ἔστειλε τὸν Γαβριήλιον πρὸς τὸν Ἅγιον παρακαλοῦσα καὶ δεομένη αὐτοῦ νὰ τὴν συγχωρήσῃ νὰ ὑπάγῃ νὰ τοῦ ὁμιλήσῃ δι’ ἀναγκαίαν ὑπόθεσιν καὶ νὰ τοῦ χαρίσῃ χρυσίον ἀναρίθμητον διὰ νὰ ἔχουν νὰ ἐξοδεύουν διὰ τὰς ἀνάγκας τῶν Μοναστηρίων πάντοτε. Ὁ δὲ Ἅγιος ἔγραψε ταῦτα πρὸς τὴν βασίλισσαν· «Μὴ φροντίζῃς, τέκνον, περισσότερον, ὅτι εἰς ὀλίγας ἡμέρας ὑπάγεις πρὸς τὸν Δεσπότην μας, τὸν ὁποῖον ἱκέτευσον νὰ συγχωρήσῃ τὰς ἁμαρτίας σου· εἰς τοῦτο καὶ ἡμεῖς δὲν θέλομεν ἀμελήσει ὑπὲρ τῆς ψυχῆς σου δεόμενοι». Ταῦτα ἐκείνη ἀκούσασα καὶ θαυμάζουσα τὴν πρόγνωσιν, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Ἁγίαν Πόλιν καὶ λέγει πρὸς τὸν Πατριάρχην ὅσα ὁ Ἅγιος τῆς ἐμήνυσεν· ἔπειτα ἔδωσε πολλὰ εἰσοδήματα εἰς ὅλας τὰς Ἐκκλησίας, ὅσας ἔκτισεν, εἰς τὰς ὁποίας ἐπῆγεν ὁμοῦ μὲ τὸν Πατριάρχην καὶ τὰς ἐνεκαινίασε φιλοπόνως καὶ πάσας ἐπροίκισε πλουσιώτατα καὶ ζήσασα τέσσαρας μῆνας ἀπῆλθε πρὸς Κύριον.

Κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας καὶ ὁ μακάριος Θεόκτιστος, βαθὺ γηράσας, βαρέως ἠσθένησεν. Ὁ δὲ Ἅγιος Εὐθύμιος, γέρων καὶ αὐτὸς ἐτῶν ἐνενήκοντα, κατέβη νὰ τὸν ἴδῃ, γινώσκων ὅτι ἔμελλε νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν ποθούμενον, διὰ νὰ ὑπηρετήσῃ τὰ χρειαζόμενα. Μαθὼν δὲ καὶ ὁ Πατριάρχης ταῦτα, ἀπῆλθεν ὅπως ἐνταφιάσῃ τὸν Ὅσιον καὶ νὰ ἀπολαύσῃ καὶ τὸν Μέγαν Εὐθύμιον· οὕτω λοιπὸν ποιήσαντες, μετὰ τὴν ταφὴν ἠσπάζετο μὲ πόθον πολὺν τὰς ἁγίας χεῖρας τοῦ Ἁγίου ὁ Ἀναστάσιος λέγων· «Πολὺν πόθον εἶχα, δοῦλε τοῦ Θεοῦ, νὰ σὲ ἀπολαύσω καὶ εὐχαριστῶ τὸν Θεόν, ὅτι μὲ ἠξίωσε· δέομαι δὲ καὶ παρακαλῶ τὰ μέγιστα πρῶτον μὲν νὰ πρεσβεύῃς ἐκτενῶς τὸν Κύριον, νὰ διαφυλαχθῇ εἰς ἐμὲ ἕως τέλους ἡ ἀληθεστάτη σου πρόρρησις· δεύτερον νὰ μοῦ γράφῃς πολλάκις, ὅταν ἔχῃς ἀνάγκην τίποτε διὰ τὰ λογικά σου θρέμματα καὶ ἐγὼ θὰ σὲ ὑπακούω ὡς τέκνον εἰς πατέρα, εἰς ὅλα σου τὰ προστάγματα».

Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ