Ὅταν δὲ ἦτο ὁ Ἅγιος χρόνων ἑβδομήκοντα ἓξ κατέβη ἀπὸ τὸν Ρουβᾶν εἰς τὴν Λαύραν καὶ ἐλειτούργησε τὴν ἀναίμακτον θυσίαν ἡμέραν Σάββατον· ὁ δὲ Δομετιανὸς ἵστατο εἰς τὸ δεξιὸν μέρος τοῦ ἱεροῦ θυσιαστηρίου· ἦσαν δὲ ἐκεῖ ὁ Σαρακηνὸς Τερέβων, ὁ Γαβριήλιος καὶ ἄλλοι τινές, οἱ μὲν πλησίον ἑστῶτες, οἱ δὲ μακρότερον. Ὅταν δὲ ἐτελεῖτο ἡ δοξολογία τοῦ Τρισαγίου, βλέπουσιν ἐξαίφνης, ὢ τῆς πολλῆς σου περὶ τὸν Ἅγιον Εὐθύμιον, Χριστέ, χάριτος! πῦρ καταβαῖνον ἄνωθεν [4], ὅπερ περιέβαλε τὸν Ἅγιον καὶ τὸν Δομετιανόν, καὶ ἔμεινεν εἰς αὐτοὺς τὸ θαυμάσιον ἐκεῖνο πῦρ ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τοῦ Τρισαγίου ἕως τέλους τῆς θείας λειτουργίας, ὁ δὲ Τερέβων ἐτρόμαξεν ἀπὸ τὸν φόβον ὡς εὐλαβέστατος, καὶ μὴ τολμῶν νὰ ἵσταται ἐκεῖ πλησίον ἐξῆλθεν ἔξω τοῦ Ναοῦ καὶ ἵστατο ὡς ἐξεστηκὼς στοχαζόμενος τὸ θαυμάσιον, καθὼς ὁ Κυριακὸς τὰ διηγήθηκεν ὕστερον, ὅπως τὰ ἤκουσεν ἀπὸ τὸν Τερέβωνα καὶ τὸν Γαβριήλιον. Οἵτινες ἀκόμη καὶ τοῦτο εἶπον, ὅτι τόσην χάριν ἔδωσεν εἰς τὸν Εὐθύμιον ὁ Κύριος, ὥστε ἐγνώριζεν ἀκριβῶς ἀπὸ τὴν ὄψιν τὸν ἄνθρωπον ὡσὰν ἀπὸ καθρέπτην τινά, τὰ ἔσωθεν τῆς ψυχῆς κινήματα καὶ τὰ πάθη αὐτοῦ καὶ τοὺς λογισμοὺς ἐστοχάζετο καὶ κατελάμβανεν εἰς ποῖον πάθος ἐνικᾶτο καὶ εἰς πόσα αὐτὸς ἐνίκα τὸν δαίμονα.
Λέγουσι δὲ καὶ τοῦτο διὰ τὸν Ὅσιον, καθὼς αὐτὸς ἐκεῖνος τὸ εἶπε μυστικὰ πρός τινας ἀδελφοὺς εἰς τούτων ὠφέλειαν· ὅτι πολλάκις εἶδεν Ἀγγέλους φοβεροὺς συλλειτουργοῦντας καὶ ὑπηρετοῦντας αὐτὸν ὡς Διάκονοι, καὶ ὅταν ἐκοινώνει τοὺς ἀδελφούς, τινὰς μὲν ἔβλεπε φωτεινοὺς καὶ ὡραίους, τινὲς δὲ ἦσαν μαῦροι καὶ ἄσχημοι, ὅσοι δηλονότι ἦσαν τῆς θείας κοινωνίας ἀνάξιοι· ὅθεν πολλάκις ἐδίδασκεν αὐτοὺς μαρτυρούμενος καὶ τοὺς ἐνουθέτει νὰ προσέχουν νὰ δοκιμάζῃ ἕκαστος ἑαυτόν, κατὰ τὸν Ἀπόστολον, καὶ οὕτω μετὰ καθαρᾶς συνειδήσεως νὰ μεταλαμβάνῃ τὸν ἀμόλυντον· ὅτι ὅστις κοινωνεῖ ἀναξίως, κατακρίνεται αἰώνια διὰ τοῦτο καὶ ὁ ἱερεὺς ἀσφαλίζεται τὸν λαὸν πρωτύτερα λέγων· «Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας». ἤτοι ἂς ἔχωμεν τὰς ψυχὰς καὶ τὰ νοήματα ἐπάνω εἰς τὰ οὐράνια, μηδὲν τῶν γηΐνων φρονοῦντες, τότε δὲ λαμβάνων ἀπὸ τὸν λαὸν τὴν ὑπόσχεσιν, ἤτοι «Ἔχομεν πρὸς τὸν Κύριον, τελειοῖ μὲ θάρρος τὴν ἱερὰν λειτουργίαν· ἔπειτα πάλιν ἐκτείνων τὰς χεῖρας πρὸς οὐρανόν, ὥσπερ δεικνύων τὸ μυστήριον, ὅπερ ᾠκονομήθη διὰ τὴν σωτηρίαν μας, ἐκφωνεῖ λέγων· «Τὰ Ἅγια τοῖς Ἁγίοις»· ὡσὰν νὰ λέγῃ· ἐπειδὴ καὶ ἐγὼ εἶμαι ἄνθρωπος ὁμοιοπαθὴς μὲ τοῦ λόγου σας καὶ δὲν γνωρίζω τὰς πράξεις σας, διὰ τοῦτο σᾶς παραγγέλλω καὶ διαμαρτύρομαι πρότερον, νὰ δοκιμάσῃ ἕκαστος τὸν ἑαυτόν του καὶ ἐὰν εἰς κανένα πάθος εὑρίσκεται ἢ φθόνου ἢ ὑπερηφανείας ἢ ἐπιθυμίας ἢ μνησικακίας ἢ εἰς ἄλλο ὅμοιον, μὴ τολμήσῃ ἐὰν δὲν καθαρισθῇ τοῦ μιάσματος, ὅτι αὐτὰ τὰ Ἅγια δὲν δίδονται εἰς τοὺς βεβήλους καὶ ἀναξίους, ἀλλὰ εἰς τοὺς καθαροὺς καὶ Ἁγίους λοιπὸν ὅσοι ἔχετε καθαρὰν συνείδησιν προσέλθετε πρὸς τὸν θεὸν καὶ φωτίσθητε καὶ τὰ λοιπά.