Τῇ Κ’ (20ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου και θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΕΥΘΥΜΙΟΥ τοῦ Μεγάλου

λέγοντες· «Ἡ ἁγιωσύνη σου, Πάτερ τίμιε, κάμε δι’ ἡμᾶς δέησιν πρὸς Κύριον, ὅστις ποιεῖ τῶν φοβουμένων αὐτὸν τὸ θέλημα». Διὰ νὰ μὴ τοὺς λυπήσῃ λοιπὸν ὁ Ἅγιος παρήγγειλε νὰ κάμουν αὐτοὶ μὲ ὅλον τὸ πλῆθος τῶν λαϊκῶν ἱκετήριον δέησιν ἔξωθεν, αὐτὸς δὲ ἐπῆρεν ὅλους τοὺς Μοναχούς, καὶ εἰσελθόντες εἰς τὸν Ναὸν ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν μετὰ δακρύων θερμῶν δεόμενος, παρευθὺς δὲ ὡς ἔπεσον τὰ δάκρυα τοῦ Ἁγίου εἰς τὸ ἔδαφος, ἐπήκουσεν ὁ Θεὸς τὴν ἱκεσίαν τοῦ δούλου του, ἐπληρώθη σύννεφα ὁ ἀέρας, ἦχός τις βιαίας πνοῆς ἠκούετο, βρονταὶ καὶ ἀστραπαὶ κατερρήγνυντο, ἡ βροχὴ κατεφέρετο, καὶ τόση βροχή, ὥστε ἐμέθυσεν ὅλην τὴν γῆν.

Τότε ὁ Ὅσιος ἐξελθὼν τῆς Μονῆς ἐπροφήτευσεν εἰς τὸν λαὸν λέγων· «Ἰδού, ἀδελφοί, ἐπακούσας ὁ Κύριος τῆς δεήσεως ἡμῶν ἐπέσκεψε τὴν γῆν, ἐμέθυσε τοὺς αὔλακας αὐτῆς, καὶ θέλει εὐλογήσει τὸν στέφανον τούτου τοῦ χρόνου περισσότερον ἀπὸ τοὺς ἄλλους, νὰ ἐπλησθῶσι τὰ πεδία πιότητος, νὰ καρπίσουν τὰ χωράφια, νὰ γεμίσουν τὰ λαγκάδια σῖτον καὶ οἱ βουνοὶ νὰ περιζωσθοῦν ἀγαλλίασιν». Οὕτως εἰπὼν ἀπέλυσε τὸν λαόν, ἡ δὲ πρόρρησις αὐτοῦ ἐπληρώθη, ὅτι τόσον πλῆθος βροχῆς ἔπεσεν εἰς ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὅρια, ὥστε ηὐφραίνετο εἰς καιρὸν πολὺν ἡ γῆ καὶ πάντες ἐθαύμασαν.

Ἂς εἴπωμεν ὅμως καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ Ὁσίου φρικτὰ καὶ θαυμάσια κατορθώματα καθὼς διηγήθη ταῦτα ὁ ἡσυχαστὴς Ἰωάννης ὁ Ἐπίσκοπος [3] καὶ Θαλαλαῖος ὁ πρεσβύτερος, οἵτινες ἠσκήτευον εἰς τὴν Λαύραν τοῦ μακαρίου Σάββα, καὶ οἵτινες ἔλεγον ὅτι ὄχι μόνον οἱ ἄλλοι, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ θεῖος Σάββας ἐθαύμαζε λίαν τὸν Μέγαν Εὐθύμιον καὶ τὸν εἶχεν εἰς ὑπερβολικὴν εὐλάβειαν, ὄχι μόνον διὰ τὰς ἄνωθεν καὶ ἄλλας θαυματουργίας, τὰς ὁποίας ἐτέλεσεν, ἀλλὰ καὶ διότι ἦτο θερμὸς ζηλωτὴς τῶν ὀρθῶν δογμάτων καὶ ἐμάχετο κατὰ τῶν Μανιχαίων, τῶν Ἀρειανῶν καὶ λοιπῶν αἱρετικῶν, τῶν ὁποίων τὴν μυθολογουμένην προΰπαρξιν καὶ ἀποκατάστασιν ἀνέτρεπεν, ἀποπνίγων αὐτοὺς ἰσχυρῶς ὁ πάνσοφος μὲ τὰς ὑποδείξεις τῶν θείων Γραφῶν. Ἀλλὰ καὶ μὲ ὅσους αἱρετικοὺς ἤθελε συνομιλήσει τοὺς κατεπλήγωνε, καὶ ἐνικῶντο ὑπ’ αὐτοῦ, ὡς ὑπὸ τοῦ λέοντος αἱ ἀλώπεκες, διότι πολλὰ σκάνδαλα ἔγιναν τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἀπὸ τοὺς αἱρετικοὺς καὶ πολλοὺς ἐπλάνησαν. Ἀλλ’ οἱ μαθηταὶ τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου ὑπ’ αὐτοῦ νουθετηθέντες δὲν ἠπατήθησαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἔλαβε μέρος καὶ εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθεῖσαν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐν ἔτει υλα’ (431) καὶ μεγάλως ὑπερήσπισε τὰ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὑπεραμυνόμενος τοῦ Ἀλεξανδρείας Ἁγίου Κυρίλλου καὶ καταδικάζων τὸν Νεστόριον, τὸν ὁποῖον προσεπάθησε πρότερον, ἀνεπιτυχῶς, νὰ ἐπαναφέρῃ διὰ τῆς πειθοῦς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν, καθότι ἐτύγχανεν προσωπικός του φίλος. Κατεπολέμησεν ἐπίσης καὶ τὸν Μοψουεστίας Θεόδωρον ἀποστείλας πρὸς τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Ἀρμενίας ἐγκύκλιον, δι’ ἧς κατεδίκαζε τὰ φρονήματά του. Οὗτος ἀπελάμβανε μεγάλης τιμῆς μεταξὺ τῶν Πατέρων, ἡ δὲ ἐν Μελιτηνῇ συνελθοῦσα κατὰ τὸ ἔτος υνη’ (458) Σύνοδος ὀνομάζει αὐτὸν Πατέρα καὶ Διδάσκαλον. Ποῖον ὅμως ἔτος ἐτελειώθη καὶ ποῖον τέλος ἔλαβε δὲν εἰναι γνωστόν. Ὁ κατὰ τὴν λα’ (31) Μαρτίου ἑορταζόμενος συνώνυμος τούτου Ἐπίσκοπος ἐπίσης Μελιτηνῆς, ὁ ὑποβληθεὶς ἐπὶ Δεκίου εἰς μαρτυρικὰς βασάνους εἶναι ἄσχετος πρὸς αὐτόν. (Βλέπε ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’).

[2] Ὁ Ὅσιος Πασσαρίων ἑορτάζεται κατὰ τὴν ια’ (11ην) Αὐγούστου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[3] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης Ἐπίσκοπος Κολωνίας ὁ Ἡσυχαστὴς ὁ ἑορταζόμενος κατὰ τὴν γ’ (3ην) Δεκεμβρίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[4] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 254-256.

[5] Τὰ περὶ τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου βλέπε εἰς τὴν ε’ (5ην) Δεκεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΒ’).

[6] Αὕτη εἶναι ἡ σύζυγος τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου Β’ τοῦ λεγομένου Μικροῦ, ἥτις διὰ τὸν ἐνάρετον αὐτῆς βίον ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἁγία καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ιγ’ (13ην) Αὐγούστου (Βλέπε τὰ περὶ αὐτῆς ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Η’).

[7] Ἄλλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ Γεράσιμος οὗτος ἀπὸ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τὸν Ἰορδανίτην τὸν ἑορταζόμενον κατὰ τὴν δ’ (4ην) Μαρτίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’). Διότι ἐκεῖνος, ὡς ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ του, καὶ ὡς γράφει καὶ ὁ τὸν Βίον του συγγράψας Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ἔζησε κατὰ τὰς ἡμέρας τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου (668-685), ἐνῷ οὗτος εἶναι σύγχρονος τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. Ἐπειδὴ δὲ Βίον τοῦ Ὁσίου Γερασίμου συνέγραψε καὶ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514-557), ἀναφέρουν δὲ περὶ τούτου καὶ ἕτεροι σύγχρονοι αὐτοῦ, συνάγεται ὅτι ἢ δύο πρέπει νὰ ὑπῆρξαν συνώνυμοι Ὅσιοι φέροντες τὸ ὄνομα Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καὶ τὰ ἑκατέρου θαυμάσια συνεχωνεύθησαν ἐκ παρανοήσεως εἰς μίαν ἱστορίαν λόγῳ συνωνυμίας ἢ εἶναι ἐσφαλμένος ὁ χρόνος εἰς τὸν ὁποῖον τοποθετεῖται ὁ Ὅσιος Γεράσιμος, ὑπὸ τοῦ Σωφρονίου Ἱεροσολύμων καὶ τῶν Συναξαριστῶν. Σημείωσαι ὅτι καὶ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τοποθετεῖ τὸν Ὅσιον Γεράσιμον περὶ τὸ ἔτος χο’ (670), τὸ ὁποῖον ἀναφέρουν καὶ οἱ Συναξαρισταὶ παλαιότεροι, νεώτεροι καὶ ἡμέτεροι. Ἐν τῇ παροῦσῃ ἐκδόσει τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Γ’ «Μὴν Μάρτιος» καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, θέλομεν ἀσχοληθῆ ἐκτενέστερον περὶ τοῦ ζητήματος τούτου.

[8] Οὗτος εἶναι Λέων Α’ ὁ Θρᾲξ ὁ καὶ Μέγας καὶ Μακέλλης ἐπονομαζόμενος τελευτήσας κατὰ τὸ 474 μ.Χ. καὶ ἀνακηρυχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Ἅγιος διὰ τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας ἀγῶνάς του. (Βλέπε σελ. 584 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[9] Οἱ Ἀποσχίσται ἦσαν αἱρετικοί, ἀποκοπέντες τῆς Ἐκκλησίας διότι δὲν ἀνεγνώριζον τοὺς κανονικοὺς Ἱερεῖς, οὔτε ἀπεδέχοντο τὰ Μυστήρια καὶ τὰς ἱερὰς παραδόσεις (σημεῖον Σταυροῦ, Εἰκόνας κ.λ.π.)

[10] Ἡ Δώρα ἢ Δὼρ ἦτο ὀχυρὰ πόλις τῆς Παλαιστίνης κειμένη εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Καρμήλου ὄρους, πλησίον τοῦ σημερινοῦ χωρίου Ταντούρα. Κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν Χαναναίων ἦτο ἕδρα βασιλέως, κατὰ δὲ τὴν Χριστιανικὴν ἕδρα Ἐπισκόπου.