Τῇ ΙΘ’ (19ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν καὶ συνωνύμων ΜΑΚΑΡΙΩΝ, τοῦ τε ἀναχωρητοῦ καὶ Αἰγυπτίου καὶ τοῦ πολιτικοῦ Ἀλεξανδρέως.

Ἀκούσας δὲ ὅτι οἱ Μοναχοί, οἱ εὑρισκόμενοι εἰς τὰ Τάβεννα καὶ διὰ τοῦτο Ταβεννησιῶται ὀνομαζόμενοι, ὅλην τὴν μεγάλην Τεσσαρακοστὴν δὲν ἔτρωγον φαγητὸν ψηνόμενον διὰ τοῦ πυρός, τοὺς ἐμιμήθη καὶ αὐτὸς καὶ τὰ ἑπτὰ ἔτη δὲν ἔφαγε φαγητὸν μαγειρευμένον, ἐκτὸς λαχάνων ὠμῶν καὶ ὀσπρίων βρεκτῶν.

Ἄλλην φορὰν ἤκουσεν, ὅτι ἄλλος τις Ὅσιος ἔτρωγε, μόνον μίαν λίτραν ἄρτου· ὅθεν ἐβίασε καὶ αὐτὸς τὸν ἑαυτόν του και ἔτρωγεν εἰς τρία ἔτη 4 ἓως 5 οὐγγίας ἄρτου [5]. Ὁμοίως ἔπινε καὶ τόσον ὀλίγον ὕδωρ ὅσον ἦτο ἀνάλογον εἰς τόσον ὀλίγον ἄρτον, τὸν ὁποῖον ἔτρωγε. Διὰ νὰ μὴ νικᾶται δὲ ὑπὸ τῆς ἐπιθυμίας νὰ φάγῃ περισσότερον, ἔβαλλε τεμάχια ἄρτου εἰς ἓνα ἀγγεῖον στενὸν ὅσον νὰ χωρῇ μόνον τὸ χέρι του καὶ ἀπ’ ἐκεῖ ἔβγαζεν ὅσον ἔπαιρνεν ἡ φοῦκτά του. Ἔλεγε δὲ οὗτος ὁ θεῖος Μακάριος χαριεντιζόμενος, ὅτι «πολλάκις μὲ ἠνάγκασεν ὁ κακὸς τελώνης (ἤτοι ἡ πεῖνα τῆς κοιλίας) καὶ ἔβαλα εἰς τὸ ἀγγεῖον τὸ χέρι καὶ ἔπαιρνα πολλὰ τεμάχια ἄρτου, ὅμως μὲ τὸ νὰ ἦτο στενὸν τὸ στόμα τοῦ ἀγγείου, δὲν ἐχώρει νὰ ἐβγάλω περισσότερον, παρὰ μόνον ὅσον ἤθελε πάρει ἡ φοῦκτα». Εἰς ταύτην τὴν διαγωγὴν ἔκαμε τρία ἔτη.

Ἀκούσας οὗτος ὁ θεῖος Μακάριος διὰ τοὺς Ταβεννησιώτας, ὅτι ἔχουν πολιτείαν ὑψηλὴν καὶ εἶναι εἰς τοὺς ἀγῶνας τῆς ἀσκήσεως ἀμίμητοι, ἐξῆλθεν εἰς σχῆμα ἐργάτου ἀνθρώπου κοσμικοῦ καὶ ἐπεριπάτησεν ἡμέρας δέκα πέντε τὴν ἔρημον καὶ ἦλθεν εἰς τὴν Θηβαΐδα, ἀπ’ ἐκεῖ δὲ ἦλθεν εἰς τὸ Μοναστήριον τῶν Ταβεννησιωτῶν καὶ ἐζήτει νὰ ἴδῃ τὸν Μέγαν Παχώμιον, ὁ ὁποῖος ἦτο Προεστὼς τούτου τοῦ Μοναστηρίου, ἔχων χάριν Θεοῦ καὶ πνεῦμα προφητείας. Ὅμως τότε οἰκονομικῶς δὲν τοῦ ἀπεκάλυψεν ὁ Θεὸς διὰ τὸν Ὅσιον Μακάριον. Ἰδὼν δὲ τὸν Μέγαν Παχώμιον, τοῦ λέγει ὁ Ὅσιος Μακάριος· «Δέομαί σου, Πάτερ, δέξαι με εἰς τὴν ποίμνην σου νὰ γίνω καὶ ἐγὼ Μοναχός». «Σὺ τώρα ὅπου ἐγήρασες, τοῦ εἶπεν ὁ Ἅγιος Παχώμιος, ἠμπορεῖς νὰ ὑποφέρῃς ἄσκησιν; Ἐδῶ εἶναι ἀδελφοὶ ἀπὸ νεότητος συνηθισμένοι καὶ ὑπομένουν τοὺς κόπους τῆς ἀσκήσεως. Σὺ ὅμως ἐγήρασες καὶ εἶσαι ἀσυνήθιστος καὶ μὴ ὑποφέρων τοὺς κόπους τῆς μοναχικῆς πολιτείας φεύγεις καὶ μᾶς κακολογεῖς». Ταῦτα εἶπεν ὁ Ὅσιος Παχώμιος, ὅμως τὸν ἐδέχθη δι’ ὀλίγας ἡμέρας, ὅταν δὲ παρῆλθον ἑπτὰ ἡμέραι, ἔρχεται πάλιν ὁ Μακάριος καὶ λέγει πρὸς τὸν Παχώμιον· «Δέξαι με, Ἀββᾶ, καὶ ἐὰν δὲν νηστεύω καὶ δὲν κοπιάζω ἴσα μὲ τοὺς ἀδελφούς, δίωξόν με ἀπὸ τὸ Μοναστήριον». Μὲ τοῦτον τὸν λόγον ὁ Ὅσιος Παχώμιος κατέπεισε τοὺς ἀδελφοὺς


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ λίτρα περιέχει οὐγγίας δώδεκα, ἡ δὲ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς εἴκοσι ἐννέα γραμμάρια περίπου.

[2] Προσθέτει δὲ καὶ τοῦτο ὁ Παλλάδιος, ὅτι ἀφ’ οὗ ὁ Ἅγιος ἰάτρευσε τὴν ἀνωτέρω γυναῖκα, ἔδωκεν εἰς αὐτὴν τοιαύτην συμβουλὴν λέγων· «Γύναι, μὴ λείπῃς ἀπὸ τὴν κοινωνίαν τῶν Μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ μεταλάμβανε συνεχῶς, διότι αὕτη ἡ διαβολικὴ ἐνέργεια σοὶ ἠκολούθησεν, ἐπειδὴ δὲν μετέλαβες πέντε ἑβδομάδας, καὶ ἐκ τούτου εὗρεν εὐκαιρίαν ὁ διάβολος καὶ σὲ ἐπείραξε». Μέγας δὲ τῇ ἀληθείᾳ λόγος γράφεται περὶ τοῦ μεγάλου τούτου Μακαρίου παρὰ τῷ Εὐεργετινῷ (σελ. 592, Βιβλ. Γ’, Ὑπόθ. Β’), δηλαδή, ὅτι αὐτὸς ἔγινε Θεὸς ἐπίγειος, καθὼς εἶναι γεγραμμένον· διότι ὅπως εἰναι ὁ Θεὸς σκέπων τὸν κόσμον, οὕτω καὶ ὁ Ἀββᾶς Μακάριος σκέπων ἦν τὰ ἐλαττώματα ἃ ἔβλεπεν, ὡς μὴ βλέπων, καὶ ἤκουεν, ὡς μὴ ἀκούων.

[3] Ὁ Ὅσιος Παμβὼ ἑορτάζεται τὴν ιη’ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ζ’).

[4] Οὗτος ὁ νεκρὸς ἦτο Ἕλλην, ἀναστηθεὶς δὲ ἐπίστευσεν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθη, εἶτα ἐγένετο καὶ Μοναχὸς Μίλης ὀνομασθείς. Περὶ τούτου ἀναφέρει ὁ εἰς τὸ Σάββατον τῆς Τυρινῆς ᾀσματικὸς κανών, ὁ τὰ ὀνόματα τῶν Ὁσίων Πατέρων δηλῶν κατ’ ἀλφάβητον, Μίλην νεκρέγερτον αὐτὸν ὀνομάζων.

[5] Ἤτοι 110 ἕως 140 γραμμάρια.

[6] Εἰς τὰς ἐρήμους ἐκείνας ἐπικρατεῖ κατὰ μὲν τὴν ἡμέραν ἀφόρητος καύσων, κατὰ δὲ τὴν νύκτα δριμύτατον ψῦχος.

[7] Μὲ τούτους τοὺς δύο Μακαρίους συνταξειδεύοντές ποτε διὰ νὰ διέλθουν τὸν ποταμὸν Νεῖλον ἄρχοντές τινες τοῦ βασιλέως ἐνδοξότατοι, ἐθαύμαζον τὴν εὐτέλειαν καὶ τὴν πτωχείαν των· ὅθεν εἷς ἀπὸ αὐτοὺς εἶπε· «Μακάριοι εἶσθε σεῖς, οἵτινες ἐμπαίζετε τὸν κόσμον». Ὁ δὲ Ὅσιος Μακάριος ὁ Ἀλεξανδρεὺς ἀπεκρίθη πρὸς αὐτόν· «Ἡμεῖς μὲν ἐνεπαίξαμεν τὸν κόσμον, ὁ δὲ κόσμος ἐμπαίζει σᾶς· πλὴν ἤξευρε καλά, ὅτι καὶ ἡμεῖς Μακάριοι ὀνομαζόμεθα, καθὼς σὺ καὶ χωρὶς νὰ θέλῃς μᾶς ὠνόμασες». Ταῦτα δὲ εἰπόντος τοῦ Ἁγίου, κατενύχθη ὁ ἄρχων καὶ καταφρονήσας τὰ λαμπρὰ τοῦ βίου πράγματα, ἀπετάξατο τὰ ἑαυτοῦ ὑπάρχοντα καὶ ἔγινε Μοναχός.