Τῇ ΙΘ’ (19ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν καὶ συνωνύμων ΜΑΚΑΡΙΩΝ, τοῦ τε ἀναχωρητοῦ καὶ Αἰγυπτίου καὶ τοῦ πολιτικοῦ Ἀλεξανδρέως.

Ἐρωτώμενος οὗτος ὁ Μέγας Μακάριος ἀπό τινας, μὲ ποῖον τρόπον δύναται νὰ σωθῇ ὁ ἄνθρωπος εὐκολώτερον, ἀπεκρίθη· «Ὅστις φύγῃ ἀπὸ τὸν κόσμον εἰς τόπον ἥσυχον καὶ κλαίῃ τὰς ἁμαρτίας του, εὑρίσκει τὴν σωτηρίαν του. Ἐπιστρέφων δέ ποτε ἀπὸ τόπου τινὸς εἰς τὸ κελλίον του ὁ Ὅσιος, τὸν συνήντησε μὲ πολλὴν ὁρμὴν ὁ διάβολος καὶ βαστάζων ἓν μέγα δρέπανον ἐδείκνυε πῶς ἤθελε νὰ τὸν θανατώσῃ καὶ κάμνων πολλάκις σχῆμα ὅτι θὰ τὸν κόψῃ, δὲν ἠδύνατο ὁ ἀδύνατος. Ὅθεν ὡς δικαιολογούμενος ἔλεγε· «Πολλὴν βίαν πάσχω ἀπὸ σέ, Μακάριε, καὶ ποτὲ δὲν κατορθώνω νὰ σὲ νικήσω, μὲ ὅλον ὅτι ἐγὼ κάμνω περισσότερα ἀπὸ ὅ,τι κάμνεις σὺ εἴς τινας ἀρετάς. Σὺ νηστεύεις τινὰς ἡμέρας καὶ ἐγὼ δὲν τρώγω τίποτε. Σὺ ἀγρυπνεῖς καὶ ἐγὼ δὲν κοιμῶμαι καθόλου. Μόνον εἰς μίαν ἀρετὴν μὲ νικᾷς, διὰ τὴν ὁποίαν δὲν ἔχω κατὰ σοῦ δύναμιν». Λέγει αὐτῷ ὁ Ὅσιος· «Ποία εἶναι ἡ ἀρετὴ αὐτή;». Ὁ δὲ βιαζόμενος ἀπεκρίθη· «Ἡ ταπείνωσις». Καὶ ταῦτα εἰπὼν ἐγένετο ἄφαντος.

Ἄνθρωπός τις ἐνάρετος, τὸ γένος Αἰγύπτιος, εἷχεν υἱὸν παραλυτικόν, ὅστις ποσῶς δὲν ἐσάλευεν, ἀλλ ἐκείτετο ὡς λίθος ἀκίνητος. Ὅθεν λαβὼν αὐτὸν ὁ πατήρ του, τὸν ἐπῆγεν ἔξωθι τῆς θύρας τοῦ κελλίου τοῦ Ὁσίου καὶ ἀφήσας αὐτὸν ἐκεῖ ἥσυχον ἀνεχώρησεν. Ὁ δὲ Ὅσιος ἐξῆλθε καὶ ἰδὼν αὐτόν, ἠρώτησε τὶς τὸν ἔφερεν, ἐκεῖνος δὲ ἀπεκρίθη ὅτι ὁ πατήρ του, ρίψας αὐτὸν ἐκεῖ, ἔφυγεν. Τότε τοῦ λέγει ὁ Ὅσιος· «Ἔγειραι καὶ ὕπαγε νὰ τὸν φθάσῃς». Καὶ παρευθύς, ὤ τοῦ θαύματος! ἐγερθεὶς ὁ πρῴην ἀκίνητος, προσεκύνησε τὸν ἰατρὸν καὶ ἐπέστρεψεν εἰς τὸν οἶκόν του ἀγαλλόμενος. Λέγεται δὲ περὶ τοῦ οὐρανίου τούτου ἀνδρός, ὅτι τὸν περισσότερον χρόνον τῆς ζωῆς του ἐσχόλαζε μᾶλλον εἰς τὴν μετὰ τοῦ Θεοῦ νοερὰν ἕνωσιν παρὰ εἰς ὃλα τὰ ὑπὸ τὸν οὐρανὸν πράγματα τοῦ κόσμου.

Μὲ τοιαῦτα λοιπὸν θαυμαστὰ καὶ θεάρεστα ἔργα διαλάμψας ὁ φερώνυμος τῆς μακαριότητος Μακάριος ὁ Μέγας καὶ χρόνων ἐνενήκοντα ἢ κατ’ ἄλλους ἐξήκοντα γενόμενος, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον τὸ τϟα’ (391) ἔτος. Ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου σῴζονται ν’ (50) ὁμιλίαι· τινὲς δὲ λέγουσιν ὅτι ὁ Μέγας Ἀντώνιος συνέγραψεν αὐτὰς εἰς τὴν συριακήν, ὁ δὲ Ὅσιος Μακάριος μετεγλώττισεν αὐτὰς εἰς τὸ Ἑλληνικόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ λίτρα περιέχει οὐγγίας δώδεκα, ἡ δὲ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς εἴκοσι ἐννέα γραμμάρια περίπου.

[2] Προσθέτει δὲ καὶ τοῦτο ὁ Παλλάδιος, ὅτι ἀφ’ οὗ ὁ Ἅγιος ἰάτρευσε τὴν ἀνωτέρω γυναῖκα, ἔδωκεν εἰς αὐτὴν τοιαύτην συμβουλὴν λέγων· «Γύναι, μὴ λείπῃς ἀπὸ τὴν κοινωνίαν τῶν Μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ μεταλάμβανε συνεχῶς, διότι αὕτη ἡ διαβολικὴ ἐνέργεια σοὶ ἠκολούθησεν, ἐπειδὴ δὲν μετέλαβες πέντε ἑβδομάδας, καὶ ἐκ τούτου εὗρεν εὐκαιρίαν ὁ διάβολος καὶ σὲ ἐπείραξε». Μέγας δὲ τῇ ἀληθείᾳ λόγος γράφεται περὶ τοῦ μεγάλου τούτου Μακαρίου παρὰ τῷ Εὐεργετινῷ (σελ. 592, Βιβλ. Γ’, Ὑπόθ. Β’), δηλαδή, ὅτι αὐτὸς ἔγινε Θεὸς ἐπίγειος, καθὼς εἶναι γεγραμμένον· διότι ὅπως εἰναι ὁ Θεὸς σκέπων τὸν κόσμον, οὕτω καὶ ὁ Ἀββᾶς Μακάριος σκέπων ἦν τὰ ἐλαττώματα ἃ ἔβλεπεν, ὡς μὴ βλέπων, καὶ ἤκουεν, ὡς μὴ ἀκούων.

[3] Ὁ Ὅσιος Παμβὼ ἑορτάζεται τὴν ιη’ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ζ’).

[4] Οὗτος ὁ νεκρὸς ἦτο Ἕλλην, ἀναστηθεὶς δὲ ἐπίστευσεν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθη, εἶτα ἐγένετο καὶ Μοναχὸς Μίλης ὀνομασθείς. Περὶ τούτου ἀναφέρει ὁ εἰς τὸ Σάββατον τῆς Τυρινῆς ᾀσματικὸς κανών, ὁ τὰ ὀνόματα τῶν Ὁσίων Πατέρων δηλῶν κατ’ ἀλφάβητον, Μίλην νεκρέγερτον αὐτὸν ὀνομάζων.

[5] Ἤτοι 110 ἕως 140 γραμμάρια.

[6] Εἰς τὰς ἐρήμους ἐκείνας ἐπικρατεῖ κατὰ μὲν τὴν ἡμέραν ἀφόρητος καύσων, κατὰ δὲ τὴν νύκτα δριμύτατον ψῦχος.

[7] Μὲ τούτους τοὺς δύο Μακαρίους συνταξειδεύοντές ποτε διὰ νὰ διέλθουν τὸν ποταμὸν Νεῖλον ἄρχοντές τινες τοῦ βασιλέως ἐνδοξότατοι, ἐθαύμαζον τὴν εὐτέλειαν καὶ τὴν πτωχείαν των· ὅθεν εἷς ἀπὸ αὐτοὺς εἶπε· «Μακάριοι εἶσθε σεῖς, οἵτινες ἐμπαίζετε τὸν κόσμον». Ὁ δὲ Ὅσιος Μακάριος ὁ Ἀλεξανδρεὺς ἀπεκρίθη πρὸς αὐτόν· «Ἡμεῖς μὲν ἐνεπαίξαμεν τὸν κόσμον, ὁ δὲ κόσμος ἐμπαίζει σᾶς· πλὴν ἤξευρε καλά, ὅτι καὶ ἡμεῖς Μακάριοι ὀνομαζόμεθα, καθὼς σὺ καὶ χωρὶς νὰ θέλῃς μᾶς ὠνόμασες». Ταῦτα δὲ εἰπόντος τοῦ Ἁγίου, κατενύχθη ὁ ἄρχων καὶ καταφρονήσας τὰ λαμπρὰ τοῦ βίου πράγματα, ἀπετάξατο τὰ ἑαυτοῦ ὑπάρχοντα καὶ ἔγινε Μοναχός.