Τῇ ΙΘ’ (19ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν καὶ συνωνύμων ΜΑΚΑΡΙΩΝ, τοῦ τε ἀναχωρητοῦ καὶ Αἰγυπτίου καὶ τοῦ πολιτικοῦ Ἀλεξανδρέως.

Ἡμέραν τινὰ μετέβησαν εἰς τὸ θέρος ὁ Ἀββᾶς Σισώης καὶ ὁ Μακάριος μεθ’ ἑτέρων πέντε Μοναχῶν καὶ ἐθέριζον τὸ πρωῒ μὲ τὴν δρόσον, γυνὴ δέ τις ἀκολουθοῦσα συνήθροιζε τοὺς ἐναπομένοντας στάχεις. Ἔκλαιε δὲ αὓτη πικρῶς στενάζουσα. Ὁ δὲ Ὅσιος ἠρώτησε τὸν κύριον τοῦ ἀγροῦ, τὶ εἶχεν ἐκείνη καὶ ἐθλίβετο, ὁ δὲ εἶπεν εἰς αὐτόν, ὃτι ἦτο χήρα καὶ ἔδωκεν εἷς ἄνθρωπος εἰς τὸν ἄνδρα της, ὅτε ἔζη, μίαν παρακαταθήκην πολύτιμον νὰ τοῦ τὴν φυλάξῃ· ἀποθανὼν ὅμως ὁ ἀνὴρ αὐτῆς αἰφνιδίως δὲν εἶπεν εἰς αὐτὴν τίποτε περὶ τῆς ὑποθέσεως ταύτης. Ὅθεν ἐκεῖνος τὴν ἐνεκάλεσεν εἰς τὸ δικαστήριον καὶ ἐπειδὴ ἦτο πτωχὴ ἐζήτει νὰ πάρῃ αἰχμάλωτον αὐτὴν καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς. Ταῦτα ἀκούσας ὁ Μακάριος συνεπόνεσε τὴν τάλαιναν χήραν καὶ ἀπελθὼν εἰς τὸν τάφον τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς, ἠρώτησεν αὐτὸν ποῦ ἔκρυψε τὴν παρακαταθήκην καὶ ἐκεῖνος, ὢ τῶν θαυμασίων σου, Χριστὲ Βασιλεῦ! ἀπεκρίθη ὅτι κάτωθεν τῶν προσποδίων τοῦ στρώματος ἔσκαψε καὶ τὴν ἔκρυψεν. Ὁ δὲ Ὅσιος τὸ εἶπεν εἰς τὴν γυναῖκα, ἥτις εὑροῦσα τὴν παρακαταθήκην, τὴν ἔδωκε τοῦ δικαιούχου καὶ ἔμεινεν ἀνενόχλητος.

Ἦτο δὲ εἰς τὴν νηστείαν καὶ ἐγκράτειαν τόσον ὑπομονητικὸς ὁ Ὅσιος, ὥστε ἔκαμεν εἴκοσιν ἔτη, κατὰ τὰ ὁποῖα οὔτε ἄρτον, οὔτε ὓδωρ, οὐδὲ τὸν ὕπνον ἐνεπλήσθη. Ἀλλ’ ἤσθιε μὲ τὸ ζύγιον τὸν ἄρτον εἰς ὡρισμένας οὐγγίας καθ’ ἡμέραν, τὸ δὲ ὕδωρ τρία ποτήρια. Καὶ ἀκουμβῶν εἰς τὸν τοῖχον ἐλάμβανεν ὕπνον ὀλίγον διὰ νὰ μὴ βλάπτῃ τὸν νοῦν αὐτοῦ ἀπὸ τὴν πολλὴν ἀγρυπνίαν καὶ ὑπέρμετρον κακοπάθειαν. Ὅταν δὲ ἤρχοντο οἱ ἀδελφοὶ νὰ ἴδουν αὐτόν, ἐκάθητο μετ’ αὐτῶν εἰς τὴν τράπεζαν, ἐσθίων καὶ πίνων, ἵνα φύγῃ τὴν ὑπόκρισιν, ὅταν δὲ ἐκεῖνοι ἀνεχώρουν ἔκαμνε τόσας ἡμέρας νὰ πίῃ ὕδωρ ὅσα ποτήρια ἔπιε μετὰ τῶν ξένων ὕδωρ ἢ οἶνον, διὰ νὰ παιδεύῃ τὴν σάρκα αὐτοῦ, καθότι καὶ αὕτη μόνη ἡ θεωρία τοῦ σώματός του ἐμαρτύρει τὴν ἄκραν ἐγκράτειαν, τὴν ὁποίαν μετεχειρίζετο.

Ἡμέραν τινὰ μετέβη ὁ Ὅσιος Μακάριος πρὸς ἐπίσκεψιν τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου καὶ κρούσας τὴν θύραν, ἠρώτησεν αὐτὸν ἔσωθεν ὁ Ἀντώνιος τίς ἦτο καὶ τί ἐζήτει. Ὁ δὲ εἶπεν, ὅτι ἦτο ὁ πατριώτης αὐτοῦ Μακάριος καὶ ἦλθε νὰ ὁμιλήσωσι· θέλων δὲ ὁ Μέγας Ἀντώνιος νὰ δοκιμάσῃ τὴν ὑπομονήν του, ἔκλεισε τὴν θύραν καλλίτερον, αὐτὸς ὅμως δὲν ἐσκανδαλίσθη, ἀλλ’ ἔστεκεν ὑπομένων ὥραν πολλὴν μὲ πρᾳότητα. Ὅθεν ἰδὼν τὴν θαυμασίαν ὑπομονὴν αὐτοῦ, ἤνοιξε τὴν θύραν καὶ τὸν ὑπεδέχθη


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ λίτρα περιέχει οὐγγίας δώδεκα, ἡ δὲ οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς εἴκοσι ἐννέα γραμμάρια περίπου.

[2] Προσθέτει δὲ καὶ τοῦτο ὁ Παλλάδιος, ὅτι ἀφ’ οὗ ὁ Ἅγιος ἰάτρευσε τὴν ἀνωτέρω γυναῖκα, ἔδωκεν εἰς αὐτὴν τοιαύτην συμβουλὴν λέγων· «Γύναι, μὴ λείπῃς ἀπὸ τὴν κοινωνίαν τῶν Μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ μεταλάμβανε συνεχῶς, διότι αὕτη ἡ διαβολικὴ ἐνέργεια σοὶ ἠκολούθησεν, ἐπειδὴ δὲν μετέλαβες πέντε ἑβδομάδας, καὶ ἐκ τούτου εὗρεν εὐκαιρίαν ὁ διάβολος καὶ σὲ ἐπείραξε». Μέγας δὲ τῇ ἀληθείᾳ λόγος γράφεται περὶ τοῦ μεγάλου τούτου Μακαρίου παρὰ τῷ Εὐεργετινῷ (σελ. 592, Βιβλ. Γ’, Ὑπόθ. Β’), δηλαδή, ὅτι αὐτὸς ἔγινε Θεὸς ἐπίγειος, καθὼς εἶναι γεγραμμένον· διότι ὅπως εἰναι ὁ Θεὸς σκέπων τὸν κόσμον, οὕτω καὶ ὁ Ἀββᾶς Μακάριος σκέπων ἦν τὰ ἐλαττώματα ἃ ἔβλεπεν, ὡς μὴ βλέπων, καὶ ἤκουεν, ὡς μὴ ἀκούων.

[3] Ὁ Ὅσιος Παμβὼ ἑορτάζεται τὴν ιη’ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ζ’).

[4] Οὗτος ὁ νεκρὸς ἦτο Ἕλλην, ἀναστηθεὶς δὲ ἐπίστευσεν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθη, εἶτα ἐγένετο καὶ Μοναχὸς Μίλης ὀνομασθείς. Περὶ τούτου ἀναφέρει ὁ εἰς τὸ Σάββατον τῆς Τυρινῆς ᾀσματικὸς κανών, ὁ τὰ ὀνόματα τῶν Ὁσίων Πατέρων δηλῶν κατ’ ἀλφάβητον, Μίλην νεκρέγερτον αὐτὸν ὀνομάζων.

[5] Ἤτοι 110 ἕως 140 γραμμάρια.

[6] Εἰς τὰς ἐρήμους ἐκείνας ἐπικρατεῖ κατὰ μὲν τὴν ἡμέραν ἀφόρητος καύσων, κατὰ δὲ τὴν νύκτα δριμύτατον ψῦχος.

[7] Μὲ τούτους τοὺς δύο Μακαρίους συνταξειδεύοντές ποτε διὰ νὰ διέλθουν τὸν ποταμὸν Νεῖλον ἄρχοντές τινες τοῦ βασιλέως ἐνδοξότατοι, ἐθαύμαζον τὴν εὐτέλειαν καὶ τὴν πτωχείαν των· ὅθεν εἷς ἀπὸ αὐτοὺς εἶπε· «Μακάριοι εἶσθε σεῖς, οἵτινες ἐμπαίζετε τὸν κόσμον». Ὁ δὲ Ὅσιος Μακάριος ὁ Ἀλεξανδρεὺς ἀπεκρίθη πρὸς αὐτόν· «Ἡμεῖς μὲν ἐνεπαίξαμεν τὸν κόσμον, ὁ δὲ κόσμος ἐμπαίζει σᾶς· πλὴν ἤξευρε καλά, ὅτι καὶ ἡμεῖς Μακάριοι ὀνομαζόμεθα, καθὼς σὺ καὶ χωρὶς νὰ θέλῃς μᾶς ὠνόμασες». Ταῦτα δὲ εἰπόντος τοῦ Ἁγίου, κατενύχθη ὁ ἄρχων καὶ καταφρονήσας τὰ λαμπρὰ τοῦ βίου πράγματα, ἀπετάξατο τὰ ἑαυτοῦ ὑπάρχοντα καὶ ἔγινε Μοναχός.