Εὑρόντες εὐκαιρίαν οἱ Λατῖνοι παρουσίασαν ρητὰ Δυτικῶν Ἁγίων, δεκτὰ ἀπὸ ἀμφοτέρας τὰς Ἐκκλησίας, εἰς τὰ ὁποῖα δῆθεν ἀνεφέρετο ὅτι τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ἐζήτουν δὲ ἀπάντησιν. Κατ’ ἀρχὰς ὁ βασιλεὺς διέταξε τοὺς ἡμετέρους νὰ δώσουν τὴν ζητουμένην ἀ-πάντησιν. Ἐνδιαφερόμενος ὅμως μόνον διὰ τὴν ἕνωσιν καὶ σκεφθεὶς ὅτι ἄν ὁ Ἅγιος Μάρκος ἔδιδεν ἀπόκρισιν, θὰ ἔλεγεν ὅτι τὰ ρητὰ ταῦτα ὡς ψευδεπίγραφα, καὶ διεφθαρμένα δὲν εἶναι δεκτὰ ἀπὸ τὴν Ἀνατολικὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, δὲν ἔδιδεν ἄδειαν νὰ γίνουν τοῦ λοιποῦ διαλέξεις, ἀλλ’ ἐζήτει νὰ εὕρῃ τρόπον ἑνώσεως.

Αἱ ἐν τῷ κελλίῳ τοῦ Πατριάρχου μυστικαὶ συνελεύσεις.

Παυσαμένων τῶν διαλέξεων ὁ βασιλεὺς κατὰ μυστικὰς συνελεύσεις εἰς τὸ κελλίον τοῦ Πατριάρχου ἐζήτει ἀπὸ τοὺς λατινόφρονας Νικαίας Βησσαρίωνα καὶ Ρωσίας Ἰσίδωρον, οἵτινες βραδύτερον ἐγένοντο Καρδινάλιοι, καὶ τὸν εἰς Πρωτοσύγκελλον προαχθέντα πνευματικὸν Γρηγόριον, τρόπον ἑνώσεως. Οἱ λέγοντες ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἑνωθῶμεν ἄνευ τῆς ἀφαιρέσεως τῆς προσθήκης εἰς τὸ Ἅγιον Σύμβολον ὠνειδίζοντο, ὑβρίζοντο, κατεφρονοῦντο καὶ κατηγοροῦντο ὡς μὴ θέλοντες τὸ καλὸν τῆς Πατρίδος. Ὅθεν συγκαλέσας ἡμέραν τινὰ ὁ βασιλεὺς πάντας, ἐδήλωσεν ὅτι ἐὰν εἰς τὸ ἑξῆς ἐναντιωθῇ τις εἰς τὴν ἕνωσιν, θὰ τιμωρηθῇ διὰ τὴν αὐθάδειάν του.

Εὐθὺς μετὰ τοὺς λόγους τοῦ βασιλέως, μόνος ὁ Ἅγιος Μάρκος εὑρέθη ἐναντίος εἰς τὰς βουλὰς αὐτοῦ. Διότι ὁ βασιλεὺς προέτεινεν ὅπως ἡ ἕνωσις γίνῃ διὰ μέσου τοῦ ρητοῦ τοῦ Ἁγίου Μαξίμου εἰς τὴν πρὸς Μαρτῖνον ἐπιστολὴν αὐτοῦ, ἄν οἱ Λατῖνοι δέχωνται τοῦτο. Ὁ Ρωσίας Ἰσίδωρος, ὁ Νικαίας Βησσαρίων καὶ ὁ Πρωτοσύγκελλος Γρηγόριος ἀνεβόησαν ὅτι τοῦτο εἶναι κάλλιστον καὶ προσεπάθουν καὶ τοὺς ἄλλους νὰ καταπείσουν εἰς τοῦτο. Μόνος ὁ Ἅγιος Μάρκος προέβαλεν ἀντιρρήσεις, λέγων ὅτι οἱ Λατῖνοι εἶναι οἱ πλανηθέντες καὶ ἀποσχισθέντες τῆς ἀληθείας καὶ αὐτοὶ πρέπει νὰ ἑνωθῶσι μετὰ τῶν Ἀνατολικῶν, ἀφοῦ πρῶτον ἀφαιρέσωσιν ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Συμβόλου τὴν προσθήκην.