Τὰ ἐν τῇ Φλωρεντινῇ ψευδοσυνόδῳ κατὰ Λατίνων ὑπερφυᾶ κατορθώματα τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ.

τὰς ἐντέχνους αὐτοῦ κατασκευὰς καὶ τὰς ἄλλας μαρτυρίας. Ὅθεν ἔστειλε τοῦτο εἰς τοὺς Λατίνους. Ἐντεῦθεν ὁ Νικαίας συνέλαβε φθόνον μέγαν κατὰ τοῦ Ἁγίου, τὸν ὁποῖον ἐξῆπτεν ἀκόμη περισσότερον ὁ φθόνος τοῦ Γρηγορίου.

Συνελθόντες οἱ Ἕλληνες ἀνέγνωσαν πρὸς τοὺς Λατίνους τὸν λόγον τοῦ Ἁγίου Μάρκου, ἐκεῖνοι ἀπήντησαν δι’ ἄλλου, τὸν ὁποῖον πάλιν ὁ Ἅγιος ἀνεσκεύασεν [8]. Ἀλλ’ ὁ πανοῦργος Γρηγόριος, ὑπερεπαινῶν πάντοτε τὸν Νικαίας, εἰς τόσην διχόνοιαν ἔφερεν αὐτούς, ὥστε ὁ Νικαίας ἐμπράκτως πλέον ἔδειξε τὸ κατὰ τοῦ Ἁγίου Μάρκου μῖσος του. Ἐπειδὴ δηλαδὴ ὁ βασιλεὺς ἄφηνε τὸν Ἐφέσου νὰ ἀπαντᾷ εἰς τοὺς Λατίνους, ὁ Νικαίας, διαμαρτυρηθεὶς ὅτι δὲν δύναται νὰ εἴπῃ ἐλευθέρως τὴν γνώμην του, ἀνεχώρησεν ἐπιδεικτικῶς ἀπὸ πλησίον τοῦ Ἁγίου καὶ μεταβὰς ἐκάθησε μεταξὺ τῶν συγκλητικῶν, ἀφήσας τὸν θεῖον Μάρκον νὰ ἀντιμετωπίσῃ μόνος τοὺς Λατίνους. Τοῦτο ἐτάραξε μὲν τὸν Ἅγιον, ἀλλὰ δὲν ἐκλόνισεν τὸ θάρρος του, ὅστις μὲ μεγαλυτέραν τῶρα σταθερότητα ἀντιμετώπιζε τὰς ἐπιθέσεις των καὶ κατέβαλεν ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον ὡς ἀνίκητον προέβαλον οἱ ἀντίπαλοι αὐτοῦ.

Βλέποντες οἱ ἐν Φερράρᾳ Ἕλληνες τὴν διχόνοιαν ταύτην, ἀπῆλθον πρὸς τὸν Πατριάρχην, παρακαλοῦντες αὐτὸν ἵνα μὲ λόγους παραινετικοὺς συνδιαλλάξῃ τοὺς ἐν διχοστασίᾳ. Καὶ ὁ μὲν Πατριάρχης ὑπεσχέθη νὰ πράξῃ τοῦτο, ἀλλ’ οὐδὲ ἁπλοῦν λόγον εἶπεν, οὕτω δὲ ἡ ἔχθρα τοῦ Νικαίας πρὸς τὸν Ἅγιον Μάρκον ἐγένετο μεγαλυτέρα.

 

Ὁ Ἅγιος Μάρκος τῇ δυνάμει τοῦ Πνεύματος καταισχύνει τοὺς σοφοὺς τῶν Λατίνων.

Ἐκ τῶν μετεχόντων τῶν διαλέξεων δέκα Λατίνων, εἷς Καρδινάλιος, Ἰουλιανὸς ὀνομαζόμενος, εἶχε τόσην δύναμιν λόγου καὶ μνήμης, ὥστε πάντες τὸν ἐθαύμαζον καὶ τὸν ἐφοβοῦντο. Εἰς τοῦτον ἀπήντα εὐθαρσῶς καὶ μὲ δύναμιν ἐπιχειρημάτων ὁ Ἅγιος Μάρκος, ὥστε ἐν τέλει ἠνάγκασε τοῦτον νὰ παραιτηθῇ τοῦ ἀγῶνος καὶ νὰ ὑποδείξῃ ἀντὶ ἑαυτοῦ τὸν διδάσκαλον Ἰωάννην, ὅστις ἦτο πολὺς τὴν σοφίαν καὶ δεινὸς εἰς τὸ συζητεῖν. Ἀλλ’ ἡ σοφία αὐτοῦ ἦτο κοσμική, δὲν ἦτο πνευματική, τὴν ὁποίαν εἶχε μόνον ὁ Ἅγιος Μάρκος. Μολονότι δὲ ὁ Ἰωάννης ἦτο φιλόνεικος καὶ στρεψόδικος, καὶ συχνὰ προέβαλλεν εἰς τὰς συζητήσεις ζητήματα, τὰ ὁποῖα οὐδεμίαν εἶχον σχέσιν μὲ τὸ συζητούμενον θέμα, ὁ Ἅγιος Μάρκος εὐθὺς ἔδιδε πρὸς αὐτὸν τὰς δεούσας ἀποκρίσεις. Τοῦτο δὲ ἔπραττεν ὁ Ἰωάννης, διότι ὁ Ἅγιος τὸν ἀπεστόμωνε μὲ τὰς σοφὰς ἀποκρίσεις του καὶ δὲν εἶχε τὶ νὰ ἀπαντήσῃ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης Συνόδου καὶ τῶν προοιμίων τοῦ σχίσματος γενικώτερον βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, τῇ ϛ’ (6ῃ) τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου, ἐν τόμῳ Β’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Βλέπε περὶ τῶν γεγονότων τούτων εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος ἐπισκόπου Ἀχρίδος, τῇ κβ’ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Δοσιθέου Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, εἰς τὰ Προλεγόμενα, σελ. η’.

[4] Νεκτάριος Ἱεροσολύμων, σελ. 55.

[5] Ἀρχιμ. Ἀνδρόνικος Κ. Δημητρακόπουλος, σελ. 109, ἔκδοσις Λειψίας.

[6] Δωδεκάβιβλος Δοσιθέου, σελ. 903.

[7] Λίβελλος σημαίνει ὑπόμνημα, ἔγγραφον εἰς τὸ ὁποῖον ἀναπτύσσονται αἱ ἀπόψεις διὰ κάποιον σπουδαῖον ζήτημα.

[8] Τρεῖς ἀπαντήσεις τοῦ Ἁγίου Μάρκου πρὸς τοὺς παρὰ Λατίνων εἰρημένους λόγους περὶ τοῦ καθαρτηρίου πυρὸς ἀπόκεινται ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῆς Μόσχας ὑπ’ ἀριθ. 268 καὶ 394. Αἱ δύο τῶν ἀπαντήσεων τούτων εὑρίσκονται καὶ ἐν τῇ Βιβιοθήκῃ τῶν Παρισίων, αἵτινες ἐσφαλμένως ἐπιγράφονται εἰς τὸ ὄνομα Γεωργίου τοῦ Σχολαρίου (Συρόπ. σελ. 135).

[9] Διηγεῖται τοῦτο καὶ ὁ μέγας Ἐκκλησιάρχης Σίλβεστρος ὁ Συρόπουλος, λέγων ὅτι οἱ Ἀνατολικοὶ ἀκούσαντες τοῦτο ἐγέλασαν μεγάλως, ὅθεν παντελῶς δὲν ἀνέφερον αὐτὸ πλέον οἱ Λατῖνοι, εἰς καμμίαν διάλεξιν.

[10] Εἰς ταύτην τὴν ὁμολογίαν πρόσεχε καλῶς, ἀναγνῶστα, διότι εἶναι ἀκριβεστάτη καὶ ἀρκεῖ ἀντὶ πάντων κατὰ τῶν κακοδόξων παπιστῶν.

[11] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 597.

[12] Συρόπουλος, σελ. 211.

[13] Καβάσιλας Νεῖλος, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ἀκμάσας περὶ τὸ 1360. Εἶναι ἐπίσημος διὰ τὸν πόλεμον κατὰ τῶν Λατίνων, συγγράψας τὸ περὶ «Ἀρχῆς τοῦ Πάπα» σύγγραμμα, εἰς τὸ ὁποῖον ἔγραψε περὶ τῆς διαιρέσεως τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, περὶ καθαρτηρίου πυρὸς καὶ περὶ ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

[14] Συρόπουλος, σελ. 343.

[15] Συρόπουλ. σελ. 304.

[16] Νεκτάριος Ἱεροσολύμων, σελ. 236 καὶ 237.

[17] Δοσίθεος Ἱεροσολύμων, Τόμος Ἀγάπης, σελ. 581.

[18] Κόθορνος· ὑπόδημα ἐφαρμοζόμενον εἰς ἀμφοτέρους τοὺς πόδας· ἀκολούθως ἄνθρωπος διπρόσωπος καὶ εὐμετάβολος.

[19] Ἡ ἔκθεσις αὕτη τῆς πίστεως εὑρέθη μεταγενεστέρως ἐν Κωνσταντινουπόλει σεσαθρωμένη καὶ μόλις ἀναγνωσθεῖσα, ἥτις μετεγράφη παρὰ τοῦ μακαριωτάτου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κυρίου Νεκταρίου ἐν τῷ Συνταγματίῳ αὑτοῦ, σελ. 231.