Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας ὁ κατὰ πλάτος Βίος.

Ἐπιστρέψας ὁ Κωνστάντιος κακῶς εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, ἐξώρισεν εἰς την Κουκουσὸν τῆς Ἀρμενίας τον Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Παῦλον τὸν Ὁμολογητήν, ἀντ’ αὐτοῦ δὲ ἐτοποθέτησεν ἄλλον τινά, Εὐδόξιον ὀνομαζόμενον. Κατ’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ἀνέδειξε καὶ Καίσαρα τῆς Γαλλίας τὸν ἐξάδελφον αὐτοῦ, Ἰουλιανὸν τὸν παραβάτην. Καὶ ὁ μὲν βασιλεὺς ταῦτα ἐποίει ὁ δὲ Γεώργιος, ἡ μεγάλη πληγὴ τῆς Αἰγύπτου, ὁ γεωργὸς τῆς κακίας, ὁ σπορεὺς τῶν ζιζανίων, ἔχων τὸ ἔδαφος ἐλεύθερον, καθ’ ὃ κεκρυμμένου τοῦ Ἀθανασίου, τί κακὸν δὲν ἔπραττε καὶ τὶ ἀσεβὲς δὲν ἔλεγεν; Ἦτο δὲ τότε, ὅτε ταῦτα ἐγένοντο, τὸ δέκατον ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ δυσσεβοῦς Κωνσταντίου. Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις προσεκάλεσεν ὁ βασιλεὺς πολλοὺς Ἀρχιερεῖς εἰς τὴν Κωνταντινούπολιν, ἵνα ἐγκαινιάσωσι τὸν Ναὸν τῆς Ἁγίας Σοφίας· διότι οὗτος ἔκτισε πρῶτον αὐτὸν δρομικόν· ὕστερον δὲ ὁ μέγας Ἰουστινιανός, καταβαλὼν τὴν πρώτην οἰκοδομήν, ἀνήγειρεν αὐτὴν ἐκ βάθρων μετὰ θόλου, καθὼς φαίνεται ἕως τῆς σήμερον. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην διδάσκων ὁ κακόδοξος Πατριάρχης Εὐδόξιος, εἶπε μὲν καὶ ἄλλας βλασφημίας κατὰ τῆς Ὁμοουσίου Τριάδος, ὕστερον δὲ εἶπε καὶ τοῦτο· «Γινώσκετε ὅτι ὁ μὲν Πατὴρ εἶναι ἀσεβής, ὁ δὲ Υἱὸς εἶναι εὐσεβής!». Ὢ τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστὲ Βασιλεῦ! Ἀκούσαντες δὲ οἱ περιεστῶτες ἐσκανδαλίσθησαν ἀπὸ τὸν παράδοξον τοῦτον λόγον· ἰδὼν δὲ αὐτοὺς τεθορυβημένους, εἶπε πάλιν· «Αὐτὸ σᾶς συγχύζει; ναί, οὕτως ἔχει· διότι ὁ Πατήρ, ἐπειδὴ κανένα δὲν σέβεται, εἶναι ἀσεβής· ὁ δὲ Υἱός, ἐπειδὴ καλῶς σέβεται τὸν ἑαυτοῦ Πατέρα, εἶναι εὐσεβής». Ταῦτα ὡς ἤκουσαν οὐχὶ μόνον οἱ Χριστιανοί, ἀλλὰ καὶ οἱ Ἀρειανοί, γελῶντες ἀνεχώρησαν.

Οὕτω λοιπὸν τοῦ δυσσεβοῦς βασιλέως Κωνσταντίου πολὺν πόλεμον κατὰ τῆς Ἐκκλησίας κινοῦντος, καὶ πάντας τοὺς Ὁμολογητὰς τοῦ Ὁμοουσίου τιμωροῦντος διὰ διαφόρων βασάνων, ὁ στρατὸς καὶ ὁ λαὸς τῆς Δύσεως βδελυξάμενοι τὴν ἀπανθρωπίαν τοῦ Κωνσταντίου, προχειρίζουσι βασιλέα τὸν Καίσαρα Ἰουλιανόν, ὅστις προσεποιεῖτο τότε τὸν Ὀρθόδοξον. Ὡς ἤκουσεν ὁ Κωνστάντιος τὴν εἴδησιν ταύτην, διατρίβων τότε ἐν Ἀντιοχείᾳ διὰ τὸν πόλεμον τῆς Περσίας, πρῶτον μὲν ἀμφέβαλλε· μετὰ δὲ ταῦτα μαθὼν ὅτι ἀληθῶς ὁ Ἰουλιανὸς διακηρύττει ἑαυτὸν Αὔγουστον, ἀπεφάσισε νὰ ἐκστρατεύσῃ κατ’ αὐτοῦ. Ὅθεν παραλαβὼν στρατεύματα ἱκανὰ ἐπέστρεφεν εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἵνα ἐκεῖθεν ὑπάγῃ κατὰ τοῦ Ἰουλιανοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Θ’.

[2] Βλέπε τὰ περὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου εἰς τὴν κα’ (21ην) Μαΐου ὅτε ἐπιτελεῖται ἡ μνήμη αὐτοῦ (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ε’).

[3] Ἡ πόλις Τρέβηροι (λατινιστὶ Augusta Trevirorum) εἶναι ἡ σημερινὴ πόλις τῆς Γερμανίας Τρὶρ (Τrier).

[4] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 6ην Νοεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΑ’).

[5] Λέγουσι δέ τινες, ὅτι αὕτη ἡ κρύψασα τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον ἦτο ἡ Ἁγία Συγκλητικὴ ἡ Παρθένος, ἡ ἑορταζομένη τὴν ε’ (5ην) Ἰανουαρίου. (Βλέπε σελ. 105 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[6] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 12ην Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).

[7] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὸν Βίον τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, σελ. 35-36 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[8] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν κα’ (21ην) Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).