Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας ὁ κατὰ πλάτος Βίος.

Ὁ δὲ βασιλεὺς Κωνστάντιος ὡς ἔγινεν αὐτοκράτωρ τῆς τε Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Ρώμης μετὰ τὸν θάνατον τοῦ ἀδελφοῦ του Κώνσταντος, ἤθελε νὰ στερεώσῃ καὶ εἰς τὴν Δύσιν τὸ δόγμα τοῦ Ἀρείου. Ἐπειδὴ ὅμως ἔβλεπεν ὅτι δὲν ἠδύνατο νὰ καθαιρεθῇ τελείως ὁ Ἀθανάσιος, διὰ τοῦτο διέταξε νὰ συναχθῇ Σύνοδος εἰς μίαν πόλιν τῆς Ἰταλίας, Μεδιόλανα (Μιλᾶνον) λεγομένην, διὰ νὰ καθαιρέσουν τὸν Ἅγιον· εἰς τὴν Σύνοδον ἐκάθητο καὶ ὁ βασιλεὺς πρὸς ἐκφοβισμὸν τῶν Ἀρχιερέων. Βλέποντες δὲ πολλοὶ ἐκ τῶν Ἀρχιερέων τῆς Δύσεως τὴν τόσην ὁρμὴν τοῦ Κωνσταντίου, ὅτι ἐξώρισεν εἰς τὴν Ἀρίμηνον χώραν πέντε Ἐπισκόπους, οἵτινες δὲν ἐδέχθησαν νὰ ὑπογράψουν εἰς τὴν καθαίρεσιν τοῦ Ἀθανασίου, τὸν Εὐσέβιον, τὸν Διονύσιον, τὸν Ροδανόν, τὸν Παυλῖνον καὶ τὸν Λουκίφερον καὶ μὴ ἔχοντες τὶ νὰ ποιήσωσι, ἄλλοι μὲν διὰ τὰ δῶρα τοῦ βασιλέως, ἄλλοι διὰ νὰ ἔχουν τοὺς θρόνους των, οἱ περισσότεροι δὲ διὰ τὸν φόβον τῆς ἐξορίας, ὑπέγραψαν εἰς τὴν καθαίρεσιν αὐτοῦ.

Τούτου γενομένου, ἐζητεῖτο ὁ Ἅγιος ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν τοῦ βασιλέως εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, εἰς μὲν τὸ φανερὸν διὰ νὰ τὸν ἐξορίσουν, εἰς δὲ τὸ κρυπτὸν διὰ νὰ τὸν φονεύσουν. Μαθὼν ὁ Ἅγιος τὴν ἐπιβουλὴν ἔκ τινος ὀπτασίας ἀγγελικῆς ἐκρύβη εἰς τὴν οἰκίαν Χριστιανῆς τινος Παρθένου [5] καὶ ἐκεῖ παρέμεινε κεκρυμμένος ἓξ ἔτη, διατρεφόμενος παρ’ αὐτῆς καὶ συγγράφων λόγους κατὰ τῆς τοῦ Ἀρείου αἱρέσεως. Καὶ ὁ μὲν Ἅγιος μὲ τοιοῦτον τρόπον διαφυγὼν ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ βασιλέως ἔμεινε κεκρυμμένος ἐκεῖ, εἰς μόνον τὸν Θεὸν καὶ τὴν φιλόχριστον ἐκείνην Παρθένον γνωριζόμενος. Ὁ δὲ ἀσεβέστατος βασιλεύς, μὴ ἀρκεσθεὶς εἰς τὴν τοῦ Ἁγίου καθαίρεσιν, ἀπελθὼν εἰς Ρώμην καὶ ἐκβαλὼν τὸν Πάπαν Λιβέριον, τὸν διάδοχον τοῦ Ἰουλίου, τὸν ἐξώρισεν εἴς τινα νῆσον. Ἀντικατέστησε τοῦτον μὲ ἕτερον Πάπαν, Ἀρειανόν, Φήλικα λεγόμενον, ὅστις οὐχὶ πολὺν χρόνον ἀρχιερατεύσας εἰς τὴν Ρώμην, ἐπλήγη ἀπὸ θεηλάτου ὀργῆς καὶ ἦτο ἀσθενής, πότε μὲν ἔχων πόνον εἰς τοὺς ὀφθαλμούς, πότε δὲ ὑπὸ λοιμικῆς νόσου ταλαιπωρούμενος, ἕως οὗ τὸ ζῆν κακῶς ἀπέβαλε. Διαβὰς δὲ ὁ βασιλεὺς καὶ ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν, ἐξώρισε καὶ τὸν Πατριάρχην Μελέτιον [6], ὡς κηρύττοντα τὸ ὁμοούσιον, ἔθηκε δὲ ἀντ’ αὐτοῦ ἄλλον τινά, Εὐζώϊον ὀνόματι, Ἀρειανὸν ὄντα καὶ αὐτόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Θ’.

[2] Βλέπε τὰ περὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου εἰς τὴν κα’ (21ην) Μαΐου ὅτε ἐπιτελεῖται ἡ μνήμη αὐτοῦ (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ε’).

[3] Ἡ πόλις Τρέβηροι (λατινιστὶ Augusta Trevirorum) εἶναι ἡ σημερινὴ πόλις τῆς Γερμανίας Τρὶρ (Τrier).

[4] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 6ην Νοεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΑ’).

[5] Λέγουσι δέ τινες, ὅτι αὕτη ἡ κρύψασα τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον ἦτο ἡ Ἁγία Συγκλητικὴ ἡ Παρθένος, ἡ ἑορταζομένη τὴν ε’ (5ην) Ἰανουαρίου. (Βλέπε σελ. 105 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[6] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 12ην Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).

[7] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὸν Βίον τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, σελ. 35-36 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[8] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν κα’ (21ην) Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).