Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ τοῦ Μεγάλου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας ὁ κατὰ πλάτος Βίος.

ἀνάστημά του! Ἐρχόμενος δὲ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, ἀπέθανε κοιμώμενος τὴν νύκτα εἰς τὴν Γαλατίαν, βασιλεύσας ἑπτὰ μόνον μῆνας· εἴτε δὲ ἐκ Θεοῦ, εἴτε ἐξ ἐπιβουλῆς τῶν ἀνθρώπων ἐτελεύτησε τόσον σύντομα, οὐδεὶς τὸ ἐγνώρισε. Μετὰ δὲ καὶ τούτου τὸν θάνατον ἀνεκήρυξεν ὁ στρατὸς βασιλέα τὸν τότε στρατηγόν του Οὐαλεντινιανὸν Ὀρθόδοξον καὶ αὐτὸν ὄντα. Οὗτος εἶχε καὶ ἀδελφὸν ὀνόματι Οὐάλεντα, τὸν ὁποῖον κατέστησε συγκοινωνὸν τῆς βασιλείας του καὶ αὐτὸς μὲν ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλλίαν διὰ νὰ βασιλεύῃ εἰς τὴν Δύσιν, τὸν δὲ ἀδελφόν του Οὐάλεντα ἀφῆκεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν διὰ νὰ βασιλεύσῃ εἰς τὴν Ἀνατολήν.

Πρὶν δὲ, βασιλεύσῃ ὁ Οὐάλης ἐφαίνετο Ὀρθόδοξος, ὕστερον ὅμως ἐγένετο Ἀρειανὸς καὶ διώκτης τῶν Ὀρθοδόξων. Ὅθεν ἐξώρισε καὶ αὐτὸς τὸν Ἁγιώτατον Πατριάρχην Ἀντιοχείας Μελέτιον, ἀπέστειλε δὲ καὶ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν στρατιώτας διὰ νὰ φονεύσουν τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον. Μαθὼν δὲ τοῦτο ὁ Ἅγιος ἐκρύβη εἰς ἓν κοιμητήριον πατρικόν του καὶ ἔμενεν ἐκεῖ μῆνας τέσσαρας, ἕως οὗ ἀπέθανεν ὁ ἡγεμὼν τῆς Ἀλεξανδρείας Τατιανός, ὅστις ἐζήτει νὰ τὸν φονεύσῃ. Ἀλλὰ τὶς νὰ διηγηθῇ καὶ τούτου τοῦ βασιλέως τὸν διωγμόν, ὃν ἢγειρε κατὰ τῶν Ὀρθοδόξων, ἵνα στερεώσῃ τὴν αἵρεσιν τοῦ Ἀρείου; Τόσον μόνον εἶναι ἀνάγκη νὰ εἴπωμεν, ὅτι οὐδεὶς ἄλλος τῶν Ἀρειανῶν βασιλέων τὸν ὑπερέβη εἰς τὰς τιμωρίας τὰς ὁποίας ἐποίησεν εἰς τοὺς Χριστιανούς· καὶ ὅμως ὁ Θεὸς ἔδειξε μεγάλα σημεῖα, ἵνα μεταβάλῃ γνώμην. Διότι τοιοῦτοι σεισμοὶ ἐγίνοντο κατὰ πόλιν καὶ χώραν, ὥστε καὶ ἡ θάλασσα ἐξελθοῦσα εἰς πολλοὺς τόπους ἐσκέπασε τὴν ποτὲ ξηρὰν γῆν· καὶ πάλιν εἰς ἄλλον τόπον ἐσύρθη ἡ θάλασσα καὶ ἐγένετο ξηρά, ἐκεῖ δὲ ὃπου ἦσαν οἱ λιμένες τῶν πλοίων, ἔσπερνον ὕστερον οἱ ἄνθρωποι· τότε καὶ εἰς τὴν νῆσον Κρήτην περὶ τὰς ἑκατὸν πόλεις ἠφανίσθησαν παντελῶς. Καὶ ὁ μὲν Θεὸς τοιαῦτα σημεῖα ἐποίει μήπως ἐπιστρέψῃ ὁ βασιλεὺς ἀπὸ τὴν βλάσφημον αἵρεσιν, ἐκεῖνος δὲ ἀντ’ οὐδενὸς ταῦτα λογιζόμενος ἠγωνίζετο νὰ ἐπιβάλῃ τὸ ἰδικόν του θέλημα.

Κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἀπέθανε καὶ ὁ κακόδοξος Εὐδόξιος ὁ Πατριάρχης τῆς Κωνσταντινουπόλεως γενόμενος παρὰ τοῦ Ἀρειανόφρονος βασιλέως Κωνσταντίου. Τότε οἱ Ἀρειανοὶ ἐχειροτόνησαν τὸν Δημόφιλον ὁμόφρονά των. Οἱ δὲ Ὀρθόδοξοι εἶχον Πατριάρχην τὸν σοφὸν καὶ ἐνάρετον Εὐάγριον, τὸν ὁποῖον ἐχειροτόνησεν ὁ ποτὲ Ἀντιοχείας Πατριάρχης Εὐστάθιος ὁ Ἁγιώτατος [8], τυχὼν τότε ἐν Κωνσταντινουπόλει. Εἰς ὅλα δὲ τὰ κακὰ τὰ ὁποῖα διέπραξεν ὁ Οὐάλες, ἠθέλησε καὶ νὰ ἀποστείλῃ ἄλλον Πατριάρχην εἰς Ἀλεξάνδρειαν, οἱ δὲ Ὀρθόδοξοι Ἀλεξανδρεῖς


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἡμέτερον «Μέγαν Συναξαριστὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Θ’.

[2] Βλέπε τὰ περὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου εἰς τὴν κα’ (21ην) Μαΐου ὅτε ἐπιτελεῖται ἡ μνήμη αὐτοῦ (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Ε’).

[3] Ἡ πόλις Τρέβηροι (λατινιστὶ Augusta Trevirorum) εἶναι ἡ σημερινὴ πόλις τῆς Γερμανίας Τρὶρ (Τrier).

[4] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 6ην Νοεμβρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος ΙΑ’).

[5] Λέγουσι δέ τινες, ὅτι αὕτη ἡ κρύψασα τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον ἦτο ἡ Ἁγία Συγκλητικὴ ἡ Παρθένος, ἡ ἑορταζομένη τὴν ε’ (5ην) Ἰανουαρίου. (Βλέπε σελ. 105 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[6] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν 12ην Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).

[7] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὸν Βίον τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, σελ. 35-36 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[8] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν κα’ (21ην) Φεβρουαρίου (ἡμέτερος «Μέγας Συναξαριστὴς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Τόμος Β’).