ΛΟΓΟΣ Α’. Πεζῇ φράσει, εἰς τὴν κατὰ Σάρκα ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου.

ἀληθῶς κακὸς χειμὼν ἦτο καὶ πλέον δὲν ἠδύνατο νὰ γίνῃ χειρότερος, οἱ ἄνθρωποι ἦσαν χειμασμένοι ἀπὸ τοὺς πειρασμοὺς τοῦ δαίμονος, καὶ φῶς, ἀκτῖνα, καὶ ἥλιον τοῦ ἀληθινοῦ Φωτός, τοῦ Θεοῦ, δὲν ἔβλεπον, διότι οἱ ἄνθρωποι οὐδόλως ἠδύναντο νὰ ἴδουν τὸ φῶς τῆς θεογνωσίας. Διὰ νὰ δείξῃ λοιπὸν ὁ Χριστὸς τὸ ἐρχόμενον τῆς ἀληθείας ἔαρ, διὰ τοῦτο χειμὼν ἦτο ὁ καιρὸς τῆς σαρκώσεώς του.

Νὺξ δὲ ἦτο, ὡς ὁρίζει τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, διότι οί Ποιμένες ἐφύλαττον φυλακὰς τῆς νυκτός, καὶ τότε ἐπῆγαν καὶ εὗρον τὸν Χριστὸν γεγεννημένον· νύκτα ἦτο, ἥτις ἔμελλε νὰ περάσῃ ὁμοῦ μὲ τὸ πονηρὸν σκότος τῆς ἁμαρτίας, καὶ νὰ ἔλθῃ ἡμέρα ἡ σωτήριος, κατὰ τὴν ὁποίαν ἔμελλε νὰ ἀνατείλῃ ὁ Ἥλιος τῆς δικαισύνης, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς νὰ λαμπρύνῃ καὶ νὰ φωτίσῃ τοὺς σκοτεινοὺς ὀφθαλμοὺς τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων· διότι οἱ ἐσκοτισμένοι ἄνθρωποι ἔμελλον νὰ ἴδουν Θεοῦ λαμπρότητα· ὁ Προφήτης Ἡσαΐας τὸ λέγει· «Ὁ λαός, ὁ καθήμενος ἐν σκότει (τῆς ἀγνοίας), ἴδετε φῶς μέγα» (Ἡσ. θ’ 2). Ποῖος περιπατεῖ τὴν ἡμέραν μὲ φῶς; ποῖος ἔχει ἀνάγκην νὰ ἴδῃ κατὰ τὴν ἡμέραν φῶς πυρός; μόνον τὴν νύκτα χρειάζεται φῶς· οὕτω καὶ τὰ ἔθνη τὰ ἐσκοτισμένα ἀπὸ τὰς ἁμαρτίας· ἐὰν μὲν ἦσαν καλὰ τὰ ἔργα των, ἤθελον λάμπει ὡς τὸν ἥλιον, καὶ δὲν θὰ εἶχον ἀνάγκην νὰ ἴδουν τὸ φῶς τῆς θεογνωσίας. Ἐπειδὴ ὅμως τὰ ἐσκοτισμένα ἔργα των ἦσαν σκοτεινότερα ἀπὸ τὴν νύκτα, ἐχρειάζοντο νὰ ἴδουν φῶς καὶ λαμπρότητα Θεοῦ, τοῦτο δὲ ἐσημείωνεν ἡ Γέννησις τοῦ Κυρίου, ἥτις ἔγινεν εἰς καιρὸν χειμῶνος. Ἀλλὰ βοηθείᾳ Θεοῦ ἐδιαλύσαμεν καὶ τὸ τρίτον ζήτημα· ἂς ἔλθωμεν δὲ καὶ εἱς τὸ ἑπόμενον.

 

Ζήτημα Δ’. Περὶ τῶν Μάγων καὶ τῆς Προφητείας τοῦ Βαλαάμ.

Τέταρτον ζήτημα εἶναι τὸ πόθεν οἱ Μάγοι ἠννόησαν καὶ ἦλθον νὰ προσκυνήσουν τὸν Χριστόν; Καὶ λέγομεν εἰς αὐτό: Ὁ Προφήτης Μωϋσῆς, ὅταν ἐπορεύετο μὲ τὸν λαὸν πρὸς τὴν Γῆν τῆς Ἐπαγγελίας, ἤτοι εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, ἀπὸ ὅπου καὶ ἂν διήρχοντο ἐκυρίευον τὸν τόπον ἐκεῖνον· ᾐχμαλώτισε λοιπὸν μεταξὺ ἄλλων καὶ τὸν Σηὼν τὸν βασιλέα τῶν Ἀμορραίων καὶ τὴν πόλιν, ἥτις ὠνομάζετο Ἐσεβών. Ἐπῆγε καὶ πρὸς τὴν Δύσιν, πλησίον εἰς τὴν Ἱεριχώ· ἐκεῖ δὲ ἦτο βασιλεὺς ὀνόματι Βαλάκ, υἱὸς τοῦ Σεπφώρ. Αὐτός, ὡς τοὺς εἶδε, παρευθὺς ἐφοβήθη καὶ καλέσας τοὺς γέροντας τοῦ παλατίου του, λέγει πρὸς αὐτούς· «Βλέπετε αὐτὸ τὸ πλῆθος τῶν Ἑβραίων; εἰς ὀλίγας ἡμέρας θέλει μᾶς ἀφανίσει, μόνον σκεφθῆτε νὰ εὕρωμεν τρόπον, νὰ ἐλευθερωθῶμεν ἀπὸ τὰς χεῖράς των».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Προφήτου Βαρούχ, τῇ κθʹ (29ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 621.

[3] Ἡ Προφητεία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ (Ἀριθ. κδʹ 3-18) ἀναγιγνώσκεται ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις κατὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῶν Χριστουγέννων, δευτέρα μετὰ τὴν εἴσοδον (βλέπε Μηναῖον). Ἐξ αὐτῆς ἐνεπνεύσθη ὁ μέγας ἁγιογράφος τοῦ ΙΕʹ αἰῶνος Ἐμμανουὴλ Πανσέληνος τὴν σύνθεσιν τῆς περιφήμου εἰκόνος του· «Ὁ Ἀναπεσών», ἢν καὶ καταχωρίζομεν ἐν σελίδι 643. Ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ ἀναγράφεται ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν Ἀριθμῶν ἐν κεφαλαίοις κβʹ, κγʹ, καὶ κδʹ, τὸ δὲ τέλος αὐτοῦ ἐν κεφαλαίῳ λαʹ 8.

[4] Βλέπε σχετικῶς καὶ ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 654-656.

[5] Ἡ ἄποψις αὐτὴ δὲν ἐπροσωπεῖ τὸ σύνολον τῶν Πατερικῶν ἐρμηνειῶν περὶ τοῦ ἀστέρος, καθὼς αἱ ἀπόψεις περὶ τῆς φυσικῆς ἢ ὑπερφυσικῆς φύσεώς του διΐστανται.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 654-656.