ΛΟΓΟΣ Α’. Πεζῇ φράσει, εἰς τὴν κατὰ Σάρκα ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου.

Αὐτὴν τὴν ἡμέραν προεφήτευε πάλιν ὁ Προφήτης Ἡσαΐας, λέγων· «Καὶ ἐξελεύσεται ράβδος ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαὶ καὶ ἄνθος ἐκ τῆς ρίζης ἀναβήσεται, καὶ ἀναπαύσεται ἐπ’ αὐτὸν Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, Πνεῦμα σοφίας καὶ συνέσεως» (Ἡσ. ια’ 1-2). Ράβδος μὲν ἀπὸ τοῦ Ἰεσσαί, ἡ Παναγία Θεοτόκος εἶναι, ἥτις ἦτο ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Ἰεσσαί· ἄνθος δὲ τῆς ράβδου, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι, ὅστις ἐμύρισε καὶ εὐωδίασε τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὸ πάλιν προέβλεπεν ὁ αὐτὸς Προφτήτης καὶ ἔλεγε· «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱὸς καὶ ἐδόθη ἡμῖν, οὗ ἡ ἀρχὴ ἐγενήθη ἐπὶ τοῦ ὤμου αὐτοῦ, καὶ καλεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς Ἄγγελος, θαυμαστὸς σύμβουλος, Θεὸς ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, ἄρχων εἰρήνης, Πατὴρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» (Ἡσ. θ’ 6).

Διὰ τὴν σημερινὴν ἁγίαν ἡμέραν καὶ ὁ Προφήτης Μιχαίας προεφήτευσε λέγων· «Καὶ σύ, Βηθλεὲμ οἶκος Εὐφραθᾶ, ὀλιγοστὸς εἶ τοῦ εἶναι ἐν χιλιάσιν Ἰούδα· ἐκ σοῦ μοι ἐξελεύσεται (ἡγούμενος), τοῦ εἶναι εἰς ἄρχοντα τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ἔξοδοι αὐτοῦ ἀπ’ ἀρχῆς, ἐξ ἡμερῶν αἰῶνος» (Μιχ. ε’ 2). Ἀλλ’ εἰς αὐτὸ τὸ ρητὸν ἐναντιοῦνται οἱ φιλόνικοι Ἰουδαῖοι καὶ λέγουν, ὅτι διὰ τὸν Ζοροβάβελ τὸ λέγει αὐτὸ ὁ Προφήτης Μιχαίας, ὅμως ψεύδονται εἰς αὐτό· διότι ἀφ’ ἑνὸς μὲν ὁ Ζοροβάβελ δὲν ἐγεννήθη εἰς τὴν Βηθλεέμ, ἀλλὰ εἰς τὴν Βαβυλῶνα· ἀφ’ ἑτέρου δέ, ὅτι αἱ ὁδοί του δὲν ἦσαν ἀπὸ τοῦ αἰῶνος, ὡς ὁρίζει ὁ Προφήτης διὰ τὸν Χριστόν. Διὰ ταύτην τὴν χαρμόσυνον ἡμέραν ὁ Προφήτης Δανιὴλ πρὸς τὸν βασιλέα Ναβουχοδονόσορα ἔλεγεν, ὅτι μέλλει νὰ γεννηθῇ εἷς Βασιλεὺς τῶν βασιλέων ὅλων, ὅστις θὰ ἀφανίσῃ καὶ θὰ συντρίψῃ τὰς βασιλείας τῶν ἀνθρώπων, οἵτινες δὲν τὸν προσκυνοῦσιν. Οὐδεὶς τῶν Προφητῶν παρέλειψε τὸ νὰ προφητεύσῃ διὰ τὴν σήμερον ἡμέραν· πλὴν ἡμεῖς, διὰ τὸ συντομώτερον, τὰς μὲν προφητείας ἂς ἀφήσωμεν, τὴν δὲ ὑπόθεσιν τῆς ἑορτῆς, ἂς εἴπωμεν, ἵνα μὴ ἀμελοῦντες καταναλώσωμεν τὸν καιρὸν εἰς προφητείας καὶ τὰ ἀναγκαιότερα ἀφήσωμεν.

 

Τὸ ἱστορικὸν τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως.

Αρχομαι λοιπὸν ἀπ’ ἐδῶ καὶ δὲν λέγω ἰδικόν μου τίποτε, ἀλλὰ ὅσα ὁρίζει τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν Εὐαγγέλιον· πλὴν ἀφήνω τὰ ὅσα εἶναι προγενέστερα τῆς ἁγίας ταύτης ἡμέρας, ἤτοι ὅτι ἀνετράφη ἡ Παναγία Παρθένος εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων· ὅτι ἔκαμεν ἐκεῖ δώδεκα ἔτη· ὅτι Ἄγγελος Κυρίου τῆς ἐπήγαινε τροφὴν καὶ τὰ τοιαῦτα, διότι αὐτὰ ὅλα δὲν εἶναι ὑποθέσεις τῆς παρούσης ἑορτῆς καὶ δι’ αὐτὸ τὰ ἀφήνω, ἄρχομαι δὲ ἀπὸ τότε ὅπου ὁ δίκαιος Ἰωσὴφ ἐμνηστεύθη τὴν Παρθένον Μαρίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Προφήτου Βαρούχ, τῇ κθʹ (29ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 621.

[3] Ἡ Προφητεία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ (Ἀριθ. κδʹ 3-18) ἀναγιγνώσκεται ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις κατὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῶν Χριστουγέννων, δευτέρα μετὰ τὴν εἴσοδον (βλέπε Μηναῖον). Ἐξ αὐτῆς ἐνεπνεύσθη ὁ μέγας ἁγιογράφος τοῦ ΙΕʹ αἰῶνος Ἐμμανουὴλ Πανσέληνος τὴν σύνθεσιν τῆς περιφήμου εἰκόνος του· «Ὁ Ἀναπεσών», ἢν καὶ καταχωρίζομεν ἐν σελίδι 643. Ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ ἀναγράφεται ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν Ἀριθμῶν ἐν κεφαλαίοις κβʹ, κγʹ, καὶ κδʹ, τὸ δὲ τέλος αὐτοῦ ἐν κεφαλαίῳ λαʹ 8.

[4] Βλέπε σχετικῶς καὶ ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 654-656.

[5] Ἡ ἄποψις αὐτὴ δὲν ἐπροσωπεῖ τὸ σύνολον τῶν Πατερικῶν ἐρμηνειῶν περὶ τοῦ ἀστέρος, καθὼς αἱ ἀπόψεις περὶ τῆς φυσικῆς ἢ ὑπερφυσικῆς φύσεώς του διΐστανται.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 654-656.