ΛΟΓΟΣ Α’. Πεζῇ φράσει, εἰς τὴν κατὰ Σάρκα ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου.

Δὲν παρῆλθον λοιπὸν ἀπὸ τότε πολλαὶ ἡμέραι καὶ τὴν εἶδεν ἔγκυον· ὡς δίκαιος δὲ ὅπου ἦτο ὁ Ἰωσὴφ δὲν ἠθέλησε νὰ τὴν φανερώσῃ εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ ἔβαλε κατὰ νοῦν νὰ τὴν διώξῃ κρυφίως. Κατὰ δὲ τὴν νύκτα ἐκείνην, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐσκέφθη τὸ τοιοῦτον, ἐφάνη εἰς αὐτὸν ὁ Ἄγγελος Κυρίου Γαβριήλ, καὶ τοῦ λέγει· «Ἰωσὴφ υἱὲ τοῦ Δαβίδ, μὴ φοβηθῇς τίποτε, μόνον παράλαβε τὴν Μαρίαν καὶ ἔχε αὐτὴν φυλαττομένην, διότι αὐτὴ εἶναι ἔγκυος ἐκ Πνεύματος Ἁγίου, καὶ μέλλει νὰ γεννήσῃ υἱὸν (τὸ ὄνομά του Ἐμμανουήλ), σὺ δὲ νὰ τὸν ὀνομάσῃς Ἰησοῦν· διότι αὐτὸς θέλει σώσει τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὰς ἁμαρτίας του» (Ματθ. α’ 20-21). Ὅταν λοιπὸν ἠγέρθη ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὸν ὕπνον του, ἔκαμε καθὼς τοῦ ὥρισεν ὁ Ἄγγελος.

Κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας ἐξεδόθη διάταγμα ἀπὸ τὸν Αὔγουστον Καίσαρα, νὰ ἀπογραφοῦν ἅπαντες οἱ ἄνθρωποι, ἕκαστος εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ, ἵνα ὁ κόσμος ὅλος καταγραφῇ εἰς τὸν κώδικα τοῦ βασιλέως. Αὐτὴ δὲ ἡ ἀπογραφὴ ἦτο ἡ πρώτη καὶ ἡ ἀρχὴ τῶν ἀπογραφῶν, γενομένη ἐπὶ τῆς ἐποχῆς κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ Κυρήνιος ὥριζε τὴν Συρίαν [2]. Ὅλοι λοιπὸν ἐπήγαιναν εἰς τὴν ἰδίαν αὐτῶν πόλιν καὶ ἀπεγράφοντο· ὅθεν ἐπῆγε καὶ ὁ δίκαιος Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴν Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας, ὅπου διέμενεν, εἰς τὴν Βηθλεέμ, νὰ γραφῇ καὶ αὐτὸς καὶ ἡ μεμνηστευμένη του Παρθένος Μαρία, διότι ἦσαν ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Δαβίδ. Ὅταν λοιπὸν ἀπεγράφη, ἔφθασε καὶ ὁ καιρὸς νὰ γεννήσῃ ἡ Παρθένος τὸ Βρέφος. Καὶ ἐπειδὴ δὲν εἶχον τόπον νὰ καταλύσουν, εἰσῆλθον εἰς σπήλαιον, τὸ ὁποῖον εἶχε χῶρον πολὺν καὶ ἐπέζευον εἰς αὐτὸ οἱ διαβάται. Ἐκεῖ λοιπὸν ἐγέννησεν ἡ Κυρία Θεοτόκος τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τὸν ἔθηκεν εἰς τὴν ὑπάρχουσαν ἐκεῖ φάτνην τῶν ἀλόγων ζῴων. Ποιμένες δὲ ἦσαν ἐκεῖ πλησίον, οἵτινες ἀγρυπνοῦσαν τὴν νύκτα ἐκείνην, φυλάττοντες τὰ πρόβατα, καὶ παρευθὺς Ἄγγελος Κυρίου ἐπῆγεν ἐκεῖ καὶ φῶς πολὺ ἔλαμψε ἔμπροσθέν των· ὅθεν ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν. Ὅμως ὁ θεῖος Ἄγγελος τοὺς καθησύχασε λέγων· «Μὴ φοβεῖσθε. Μεγάλη χαρὰ γίνεται σήμερον εἰς τὸν κόσμον, διότι ἐγεννήθη ὁ Χριστὸς εἰς τὴν πόλιν τοῦ Δαβίδ· καὶ διὰ νὰ βεβαιωθῆτε, ὑπάγετε εἰς τὸ σπήλαιον νὰ εὕρητε τὴν Μητέρα του καὶ αὐτὸν ἐσπαργανωμένον ὡς βρέφος» (Λουκ. β’ 10-12). Ἀμέσως δὲ μὲ τὴν φωνὴν τοῦ Ἀγγέλου, πλῆθος πολὺ Ἀγγέλων ἠκούσθη, οἵτινες ἔψαλλον: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (αὐτ. 14). Οἱ Ποιμένες, ὡς ἤκουσαν τὴν φωνήν, εἶπον μεταξύ των· «Ἔλθετε νὰ ὑπάγωμεν ἕως εἰς τὴν Βηθλεέμ, διὰ νὰ ἴδωμεν αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἠκούσαμεν» (αὐτ. 15). Ἐπῆγαν λοιπὸν καὶ εὗρον, καθὼς τοὺς εἶπεν ὁ Ἄγγελος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Προφήτου Βαρούχ, τῇ κθʹ (29ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 621.

[3] Ἡ Προφητεία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ (Ἀριθ. κδʹ 3-18) ἀναγιγνώσκεται ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις κατὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῶν Χριστουγέννων, δευτέρα μετὰ τὴν εἴσοδον (βλέπε Μηναῖον). Ἐξ αὐτῆς ἐνεπνεύσθη ὁ μέγας ἁγιογράφος τοῦ ΙΕʹ αἰῶνος Ἐμμανουὴλ Πανσέληνος τὴν σύνθεσιν τῆς περιφήμου εἰκόνος του· «Ὁ Ἀναπεσών», ἢν καὶ καταχωρίζομεν ἐν σελίδι 643. Ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ ἀναγράφεται ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν Ἀριθμῶν ἐν κεφαλαίοις κβʹ, κγʹ, καὶ κδʹ, τὸ δὲ τέλος αὐτοῦ ἐν κεφαλαίῳ λαʹ 8.

[4] Βλέπε σχετικῶς καὶ ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 654-656.

[5] Ἡ ἄποψις αὐτὴ δὲν ἐπροσωπεῖ τὸ σύνολον τῶν Πατερικῶν ἐρμηνειῶν περὶ τοῦ ἀστέρος, καθὼς αἱ ἀπόψεις περὶ τῆς φυσικῆς ἢ ὑπερφυσικῆς φύσεώς του διΐστανται.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 654-656.