Ζήτημα Β’. Περὶ τῆς ἀπογραφῆς.
Καὶ τὸ μὲν πρῶτον ζήτημα ἤθελε καὶ περισσότερον λόγον· πλὴν διὰ νὰ εἶναι θεολογία ἡ ὑπόθεσις, διὰ τοῦτο ἐν συντομίᾳ καὶ δι’ ὀλίγων τὸ ἐδιαλύσαμεν. Ἂς ἔλθωμεν καὶ εἰς τὸ δεύτερον ζήτημα· εἶναι δὲ τοῦτο, διατὶ ἔτυχε τοιοῦτος καιρός, νὰ ἀπογραφῇ ὁ κόσμος, ὅταν ἐγεννήθη ὁ Χριστός; Καὶ λέγομεν εἰς αὐτό, ὅτι σκοπὸς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἦτο νὰ γεννηθῇ, διὰ νὰ σώσῃ τὸ πλάσμα τῶν χειρῶν του, ἤτοι τὸν Ἀδὰμ καὶ τὸ γένος του ὅλον· διὰ τοῦτο ἔτυχε καὶ τοιοῦτος καιρός· ὅταν ὁ Αὔγουστος ὁ Καῖσαρ ἐβασίλευσεν εἰς τὴν γῆν, τότε αἱ πολλαὶ βασιλεῖαι τῶν ἀνθρώπων ἔπαυσαν ἀπὸ τὸν κόσμον· οὕτω καὶ ὅταν ἐγεννήθη ὁ Χριστός, ἔπαυσεν ἡ πολυθεΐα ἀπὸ τὸν κόσμον, καὶ ἐφάνη παρευθὺς τὸ φῶς, διὰ νὰ προσκυνοῦσιν οἱ ἄνθρωποι ἕνα Θεὸν ἀληθινόν· αἱ πόλεις ὅλαι ὑπετάχθησαν εἰς μίαν βασιλείαν, καὶ τὰ ἔθνη τὰ ὁποῖα ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστόν, εἰς μίαν Βασιλείαν καὶ εἰς ἕνα Βασιλέα, τὸν Χριστόν, ὑπετάχθησαν· ἐγράφησαν οἱ ἄνθρωποι ὅλοι εἰς ἓν κατάστιχον τοῦ βασιλέως Αὐγούστου, ἐγράφησαν καὶ οἱ Χριστιανοὶ εἰς τὴν βίβλον τὴν οὐράνιον.
Ἐγράφη δὲ ὁ Χριστὸς εἰς τὸ διάταγμα τοῦ Αὐγούστου διὰ νὰ διαγράψῃ ἡμᾶς ἀπὸ τὴν ὑποταγὴν τοῦ διαβόλου, καὶ νὰ γράψῃ τὰ ὀνόματά μας εἰς τὸ βιβλίον, περὶ τοῦ ὁποίου ὁ Προφητάναξ Δαβὶδ λέγει· «Ἐπὶ τὸ βιβλίον σου πάντες γραφήσονται» (Ψαλμ. ρλη’ 16). Ἐδουλώθη ἐκεῖνος διὰ νὰ κάμῃ ἡμᾶς δούλους τοῦ θελήματός του, οἵτινες εἴμεθα δεδουλωμένοι εἰς «πάθη ἀτιμίας» (Ρωμ. α’ 26), καθὼς λέγει ὁ θεῖος Παῦλος ὁ Ἀπόστολος· καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ λέγει· «Ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα (ἤτοι τὸ τέλος) τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν Υἱὸν αύτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν» (Γαλ. δ’ 4-5). Διὰ τοῦτο λοιπὸν ἔτυχε καὶ τοιοῦτος κατάλληλος καιρὸς εἰς τὴν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ.
Ζήτημα Γ’. Περὶ τοῦ χρόνου τῆς τοῦ Χριστοῦ γεννήσεως.
Εἴπομεν τὸ δεύτερον ζήτημα· τώρα δὲ νὰ εἴπωμεν τὸ τρίτον· εἶναι δὲ τοῦτο, τὶ καιρὸς τοῦ ἔτους καὶ τοῦ μηνὸς ἦτο, ὅταν ἐγεννήθη ὁ Χριστός; Ἐγεννήθη λοιπὸν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς εἰς τὸν Δεκέμβριον μῆνα, καιρὸν δὲ τὸν χειμῶνα, διότι ἔμελλεν ὁ Χριστος νὰ καταπαύσῃ τὸν κακὸν χειμῶνα τῆς ἁμαρτίας, καὶ νὰ ἀνατείλῃ τὸ ἔαρ τῆς θεογνωσίας· νὰ ἀφανίσῃ τὸν πικρὸν καιρὸν τῆς πλάνης τοῦ διαβόλου, καὶ νὰ δείξῃ τὴν γλυκυτάτην ἄνοιξιν τοῦ θελήματός του· ἔμελλε νὰ καταπαύσῃ τὸν πολὺν πόλεμον τῶν ἀνθρώπων, καὶ νὰ κάμῃ εἰρήνην εἰς τὸν κόσμον νὰ χαλάσῃ τὸν μεσότοιχον τῆς ἔχθρας, καὶ νὰ ἑνώσῃ τὰ οὐράνια μὲ τὰ ἐπίγεια, τοὺς Ἀγγέλους μὲ τοὺς ἀνθρώπους·