ΛΟΓΟΣ Α’. Πεζῇ φράσει, εἰς τὴν κατὰ Σάρκα ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Δαμασκηνοῦ μοναχοῦ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου.

Ὅλα λοιπὸν ταῦτα ἐζήτουν ἰατρείαν, ἐζήτουν θεραπείαν· ἀλλ᾽ οὐδεὶς εὑρίσκετο ἄξιος ἰατρός· οὐδεὶς ἠδύνατο νὰ σώσῃ τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὴν κόλασιν, καὶ ὄχι μόνον ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλ᾽ οὔτε κἂν τὸν ἑαυτόν του δὲν ἠδύνατο νὰ ἐξαγοράσῃ τις ἀπὸ τὴν κόλασιν· ὕστερον τὸ τόσον μέγα κακὸν ἐζήτει καὶ μεγάλην θεραπεία, ἤθελε καὶ μεγάλην ἰατρείαν, καὶ τὴν εὗρεν. Αὐτὸς ὁ Μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός, ὁ Λόγος τοῦ Πατρός, ὁ Κτίστης καὶ Ποιητὴς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, Αὐτὸς ἦλθε καὶ ἐσαρκώθη ἐκ τῆς Ἁγίας Παρθένου· Αὐτός, ὅστις εἶναι Βασιλεύς, κατεδέχθη πτωχείαν, διὰ νὰ πλουτίσῃ ἡμᾶς, οἵτινες εἴμεθα πτωχοὶ ἀπὸ καλὰ ἔργα, καὶ ὑστερημένοι ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ· ἐπτώχευσε, διὰ νὰ ὀλιγοστεύσῃ τὰς ἁμαρτίας μας. Εἰς σπήλαιον ἐγεννήθη πτωχικὸν διὰ νὰ καθαρίσῃ τὰς ψυχάς μας, αἵτινες ἦσαν σπήλαια καὶ κατοικητήρια τῶν κακῶν λῃστῶν, τῶν δαιμόνων· τὴν γῆν ἡγίασε, καὶ τὸν ἀέρα ἐφώτισε· τὴν μὲν γῆν, μεμιασμένην οὖσαν ἀπὸ τὰς πρὸς τὰ εἴδωλα θυσίας τῶν ἀνθρώπων· τὸν δὲ ἀέρα ἐσκοτισμένον ὄντα ἀπὸ τὸν καπνὸν τῶν θυσιῶν. Εἰς φάτνην ἐγεννήθη ὁ Κύριος τῆς δόξης, διὰ νὰ ἐλευθερώσῃ ἡμᾶς ἀπὸ τὰ ἄλογα πάθη.

Θαῦμα ὄντως παράδοξον! ὁ τέλειος Θεὸς βρέφος ἀτελὲς φαίνεται· ὁ ἄναρχος ἀρχὴν δέχεται· ὁ ἀόρατος σήμερον φαίνεται ὁρατός· διὰ τοῦτο καὶ πᾶν ποίημα Θεοῦ δορυφορεῖ τὸν γεννηθέντα· οἱ μὲν οὐρανοὶ δίδουσι τὸν ἀστέρα· οἱ Ἄγγελοι τὸν ὕμνον· ἡ γῆ τὸ σπήλαιον· ἡ ἔρημος τὴν φάτνην· οἱ ποιμένες τὸ θαῦμα καὶ οἱ ἄνθρωποι τὴν Θεοτόκον Μαρίαν. Ἐπειδὴ δὲ ἔμελλεν ὁ Θεὸς νὰ φωτίσῃ ὅλον τὸν κόσμον, δίδων εἰς ὅλα τὰ ἔθνη τὴν θεογνωσίαν, διὰ τοῦτο καὶ οἱ Μάγοι τὰ δῶρα ἔφερον, φανέντες οὕτω ὡς ἀπαρχὴ ὅλων τῶν ἐθνῶν· διὰ τοῦτο οἱ Ἄγγελοι μετὰ τῶν ἀνθρώπων πανηγυρίζουσι καὶ ὑμνοῦσιν, ὡς μὴ ἔχοντες ἄλλο τι τούτου μεγαλύτερον· οἱ δὲ Μάγοι ἀπὸ τὴν Περσίαν τὰ δῶρα φέρουσιν, ὅτι σήμερον αἱ προφητεῖαι τῶν Προφητῶν ἐκπληροῦνται, καὶ οἱ λόγοι των τέλος δέχονται σήμερον.

Ἡ Παρθένος, τὴν ὁποίαν προανήγγειλεν ὁ Προφήτης Ἡσαΐας, σήμερον τὸν Ἐμμανουὴλ ἐγέννησεν· ἐκ Πνεύματος δὲ Ἁγίου συνέλαβε καὶ τὸν γεννᾷ, ὡς αὐτὸς ἠθέλησεν. Ὁ Προφήτης Ἱερεμίας διὰ τοῦ γραμματέως του Βαροὺχ [1] τὴν σήμερον ἡμέραν προεκήρυττε, λέγων· «Οὗτος ὁ Θεὸς ἡμῶν, οὐ λογισθήσεται ἕτερος πρὸς αὐτόν· ἐξεῦρε πᾶσαν ὁδὸν ἐπιστήμης καὶ ἔδωκεν αὐτὴν Ἰακὼβ τῷ παιδὶ αὐτοῦ καὶ Ἰσραὴλ τῷ ἠγαπημένῳ ὑπ’ αὐτοῦ· μετὰ τοῦτο ἐπὶ τῆς γῆς ὤφθη καὶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη» (Βαρ. γ’ 35-37).


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Προφήτου Βαρούχ, τῇ κθʹ (29ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[2] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 621.

[3] Ἡ Προφητεία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ (Ἀριθ. κδʹ 3-18) ἀναγιγνώσκεται ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις κατὰ τὸν Ἑσπερινὸν τῶν Χριστουγέννων, δευτέρα μετὰ τὴν εἴσοδον (βλέπε Μηναῖον). Ἐξ αὐτῆς ἐνεπνεύσθη ὁ μέγας ἁγιογράφος τοῦ ΙΕʹ αἰῶνος Ἐμμανουὴλ Πανσέληνος τὴν σύνθεσιν τῆς περιφήμου εἰκόνος του· «Ὁ Ἀναπεσών», ἢν καὶ καταχωρίζομεν ἐν σελίδι 643. Ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ Βαλαὰμ ἀναγράφεται ἐν τῷ βιβλίῳ τῶν Ἀριθμῶν ἐν κεφαλαίοις κβʹ, κγʹ, καὶ κδʹ, τὸ δὲ τέλος αὐτοῦ ἐν κεφαλαίῳ λαʹ 8.

[4] Βλέπε σχετικῶς καὶ ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 654-656.

[5] Ἡ ἄποψις αὐτὴ δὲν ἐπροσωπεῖ τὸ σύνολον τῶν Πατερικῶν ἐρμηνειῶν περὶ τοῦ ἀστέρος, καθὼς αἱ ἀπόψεις περὶ τῆς φυσικῆς ἢ ὑπερφυσικῆς φύσεώς του διΐστανται.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 654-656.